/Dilimde Ne Gönlümde Ne
"Dilimde ilm ü usul gönlüm de dünya sever" diyor Yûnus. İlk okuduğumda, hemen şöyle not almıştım; 'Bizim Yunus, üstümüz çizilmesin diye halimizin altını çiziyor." Yunus Emre'nin bu nâfiz cümlesi ve tembihiyle ilk anda yaptığım yorumu beraberce düşünmeye koyuluyorum.
Üstümüz çizilmesin diye halimizin altını çizmek. Kendinin, Yunus diliyle "kendözünün" farkında olmak manasında değil midir? İnsanın, kendi halinin altını samimiyetle çizebilmesi kadar zor bir uğraş, daha doğrusu bir kabul var mıdır? Yunus'un, bahse mevzu cümlesine kendimizi muhatap kıldığımızda, ne kadar ağır duruyor. Yarayı elliyor gibi yaklaşıyor Yunus. Şiirinden uzattığı eliyle, insan içine işaret ettiğini görüyorum. Bak, gör der gibi. Ama bir rencide ediş, bir tenkit tavrı takınmıyor. Yunus, görmeği göstermek istiyor.
Üstümüz çizilmesin demişim. Çünkü, dünya sever bir gönül üstü çizilmeye en müsait gönüldür. Dünyadan bigâne kalmak değil elbet kastım. Ama dünyaya gösterilen ilgi, bazen lat'ı ve uzza'yı hatırlatıyor. Kızıyorlardı lat ve uzzaya; 'sana bunca kurban kestik, bunca ilgi, bu mudur bizi düşürdüğün durum?' diyorlardı. Şimdi, bu durumu dünya ile kıyaslayacak cümleyi yazmaya gerek var mı? Dünya'yı ne olarak görüyoruz? Esma tecellisi görmek de bir bakıştır, bu mudur bize sunduğun hayat demek dünyaya. Evet, bu da bir bakıştır. Bahsimizden uzaklaşmayalım. Yunus'un bu cümlesindeki dünya, ilm ü usul'un zıttı olan dünya belli ki...
Dilde ilim peki ama gönülde! Gönül de ne var? Bu ağır bir muhasebe, derin bir murakabenin yolunu açıyor. Söylenilen sözler, yazılan yazılar, muhabbetler; hepsi bir bir bu cümlenin ışığıyla pürüzlerini gösteriyor. Öte yandan; sözsüz, yazısız, muhabbetsiz olmaz diyoruz. Olmaz elbet. O halde gönlün ve dilin beraberce altını çizmeli değil mi? Bakmalı, ikisi yan yana nasıl duruyor. Aynı satıra sığacak kadar uyum içinde mi?
Yunus'un, ölümü anlattığı bir şiiri vardır. O şiirin son beytinde kendine seslenerek der ki; "Yunus miskîn bu ögüdi sen sana virsen yig idi." Bu şiirde ne kasteder başka bir bahis. Ama, "dilimde ilm ü usul gönlüm de dünya sever" cümlesiyle ben de öyle mi demeliyim? Abdullah bu öğüdü sen sana versen yeğ idi.
·
699 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.