📚DİPÇE:
İklimler, aşkın metafiziğinde esrik yaşamları konu alan adeta insanın gündoğumu ve günbatımını ve belki gönül çavmalarını anlatan bir dilnamedir.
Tüm karakterleri madalyonun öte tarafıyla tanitan, hem erkek hem kadın gözüyle ve gönül kıvrımlarını deşifre ederek anlatması yönüyle çok başarılı bir psikolojik eserdir.
Odak karakter Philippe; iyi eğitim almış dönemin iyi ve katı aile disipliniyle yetişmiş bir gençtir. İlk gençlik döneminde Rus Askerleri adlı bir roman okur ve oradaki gibi bir kadını kristalleştirir ve hayati boyunca bu ideal kadını arar, bulur, bulduğunda yanılgılar ağına düşer.
Eserdeki önemli iki kadın karakter tezat mizaca
sahiptir.İşte burada aşkın iklimini belirleyen ve onu her mevsim değişken kılan şey,iki kadının (Odile ve Isabella'nın) Philippe'ye olan tutumudur.Zira erkek karakter, Odile ve İsabella ile yaşadığı süreçlerde şaşırtıcı derecede farklıdır. Rollerin aktarımı da diyebileceğimiz bu durum bizdeki birçok amiyane atasözü ile karşılık bulsa da tercihen Divan şiirindeki
bazı beyitleri canlandırdı zihnimde:
Derd-i aşkı gayrıdan sorma ne bilsin çekmeyen;
Anı yine aşık-i nalana söylen söylesin" (Bakî)
(Aşk derdini başkalarından sormayın. Aşkı çekmeyenonun ne olduğunu ne bilsin? Siz onu yine inleyen aşığa sorun ki, size hepsini bir bir anlatıversin.)
işte okuru sarsan husus budur. Erkek karakterimiz burada rolleri değiştirip ilk evliliğinde şikayet ettiği ne varsa ikinci
evliliğindeki kadına( İsabella'ya) yönelterek okurda kaçak temas kıvılcımları yaratır. Öte yandan;
"Mende Mecnun'dan füzûn âşıklık isti'dâdı var/
Âşık-ı sâdik menem Mecnun'un ancak adı var..."
dizelerindeki gibi Mecnuna öykünen bir İsabella da aşık olmanın erdemini unutup onurunu yok sayma pahasina bir yaşam seçer. Bir anlık mutluluk için upuzun süren huzursuzluklara katlanır.
Oysa aşıklık istidadı,içinde belki en çok onuru taşır. Çok derin tahlil gerektiren yetişme tarzından kadın erkek doğasına kadar beklentiler ve karşınızdakini kendinize uyarlama arzunuza göre yoğrulup değerlendirilecek karakterler yaratılmış bu eser aşk minvalli olsa da çok daha etraflicadır.
Bu kitabın vereceği hazzın, okurun iklimine de bağlı olduğuna inandığım için farklı tarafları tutarak veya daha anlayışlı tavırla ilerleyen okumalar doğuracağını belirtmeliyim.Beni Divan Edebiyatında gezdirdiği gibi.. Yine de bu alıntıyı, kitaptaki tüm karakterlerin ve bugünkü okurunun ortak ağıtı olarak bırakıyorum.
Esen kalın, bulursanız 'aşkla' kalın.