Aşk bazen her şeyin önüne geçer. Bunu edebiyata vurursak eğer, iyi işlenmiş aşk, kimi zaman kurgudan daha çok konuşulur. Yazarların aşkı anlatmak için kullandığı kelimeler, aşk konusunda kahramanların psikolojik analizleri aşkı çok daha üst seviyelere çıkarabilir. Aşkın daha önce düşünmediğimiz çok farklı yönleri zihinlerde yer edinebilir. Her yazarın yöntemi ve harcı değildir bu; fakat Balzac, dediklerimi tamamen başarabilmiştir. "Vadideki Zambak" adlı bu romanında, ana kahramanı Felix ile aşkın en derinlerine iner. Aşkın en derin, en yaş kalmış, en hayati topraklarından en bilinmedikleri çıkarır ve bunları aşkın çok farklı yüzlerini görebilmemiz adına dağıtır. Aşka bu bakışıyla "Vadideki Zambak" için Balzac'ın titizlikle uğraştığı bir eser olduğunu düşünüyorum. Zira yazarın en bilinen ve en çok okunan eseri olması da tezimi doğruluyor. Yalın bir dil kullanılan roman, kurgu anlamında biraz ağır ilerliyor. Benim sevdiğim yanları Balzac'ın aşkı işleyişi ve karakterlerin psikolojik tahlillerini, duygularını, öfkelerini, gelgitlerini başarıyla anlatması oldu.
Felix, sorunlu bir ailesi olan hassas bir genç... Kolay bir çocukluk ve gençlik yılları geçirmiyor. Aile sevgisinden tamamen mahrum kalıyor, bir sevgi kırıntısı bile bulamıyor. Kardeş sevgisi dahi göremiyor. On dokuzlarına gelene kadar acı ve sevgisiz bir geçmişi oluyor. Bu sevilmeme durumu, onun özgüvenini düşürüyor ve olaylara hep şüpheyle bakmasına neden oluyor. Sevgisizlikle büyümesi, onun insanlardan nefret etmesini sağlamıyor. Aksine sevgi dolu ve naif bir kalbi var. O kalbi on dokuzlarına kadar koruyor, sonra tüm aşkıyla Henriette'ye teslim ediyor. Henriette ise otuz beşlerinde, iki çocuğu ve sevgisiz eşiyle bir vadida sıkıcı hayatını sürdüren bir kadın... Aslında yaşadıkları, acıları, sıkıntıları birbirlerine çok benziyor. Tüm bunlar, ikiliyi birbirine yaklaştıyor. Felix Henriette için her şeyi yapabilecek bir aşka sahipken, Henriette ise gence dost olarak yaklaşıyor. Peki bu karşılıksız aşk, varlığını ne kadar sürdürebilir? Henriette, Felix'in aşkını kabul edebilir mi? Çok seven bir genç, sevdiğinden gelen dostluk isteğiyle ne kadar yetinebilir? Aşkın realiteyle kuşanmış formunu ve aşkta her şeyin günlük gülistanlık olmadığını anlayacaksınız okurken...
