Spinoza, verdiği Tanrı tanımının gerçek bir tanım olduğu kanısındadır. Tanımın gerçekliğinin kanıtlanmasından anlaşılması gereken, tanımlanmış nesnenin gerçek bir oluşumudur. Etika’nın ilk önermelerinin anlamı da budur: varsayımsal değil oluşumsal. Çünkü sıfatlar gerçekten ayrık, birbirlerine indirgenemez, kendi biçimlerinde ya da cinslerinde nihaidirler; her biri kendisi aracılığıyla kavrandığından, birbirleriyle çelişemezler. Zorunlu olarak uyumludurlar ve oluşturdukları töz olanaklıdır. “Her bir sıfatının kendisi aracılığıyla kavranması tözün doğası gereğidir, çünkü sahip olduğu bütün sıfatlar onda hep aynı anda bulunmuşlardır ve biri diğeri tarafından üretilmiş olamaz, ama her biri tözün varlığını ya da gerçekliğini ifade eder. Öyleyse bir ve aynı tözd birçok sıfat atfetmek hiçbir şekilde saçma değildir.” Sıfatlarla birlikte, birincil ve tözsel öğelere, biriciktözün indirgenemez mefhumlarına ulaşırız. Burada, tözün mantıksal kuruluşuna dair bir fikir, hiçbir fiziksel yanı olmayan bir “bileşim” belirir. Sıfatların indirgenemezliği, bütün sıfatlara sahip biricik töz olarak Tanrının olanaksız-olamayışını ispatlamakla kalmaz, kurar da.
Sayfa 80Kitabı okudu
·
143 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.