Tüm değerlerin, özellikle de iyilik ve kötülüğün (“iyi” ve “kötü” yararına) değersizleştirilmesi: İmmoralist [ahlâk karşıtı] Spinoza.
“Meyveyi yemeyeceksin…”: Tedirgin ve bilgisiz Âdem bu sözcükleri bir yasaklamanın ifâdesi olarak anlar. Peki, söz konusu olan nedir? Söz konusu olan, onu yediği takdirde, bu hâliyle, Âdem’i zehirleyecek bir meyvedir. Karakteristik ilişkileri bileşmeyen iki beden arasındaki karşılaşmanın bir örneğidir bu: Meyve, bir zehir olarak etki edecek, yâni Âdem’in bedeninin parçalarını artık kendi özüne uymayan yeni ilişkilere girmeye belirleyecektir (buna paralel olarak da meyve fikri Âdem’in ruhunun parçalarını belirleyecektir.) Ama Âdem nedenler konusunda bilgisiz olduğu için, Tanrının kendisine bir şeyi ahlâken yasakladığını zanneder, oysaki Tanrı ona sâdece meyveyi yemenin doğal sonuçlarını bildirmektedir. Spinoza inatla şunu hatırlatır: Kötülük, hastalık ve ölüm başlıkları altında topladığımız tüm olgular bu türdendir: kötü karşılaşmalar, hazımsızlık, intoksikasyob, zehirlenme, ilişkinin çözülüp dağılması.
Sayfa 29Kitabı okudu
·
226 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.