YouTube kitap kanalımda Göğe Bakma Durağı şiirini Turgut Uyar'ın mezarının yanında okudum: ytbe.one/Dy3e2LMUwnY Turgut Uyar ile tanıştığım kitap olmuştur. Bu tanışmaya paralel olarak şöyle bir tezim var; mimarlıkta Rönesans Mimarisi ne ise, bundan böyle Turgut Uyar da benim için şiirin Rönesans mimarıdır. Böyle düşünmemin çeşitli nedenleri var elbette. Turgut Uyar'ın seçme şiirlerinden oluşan Göğe Bakma Durağı kitabını okuduğumda İkinci Yeni Akımı'nın adeta bir Rönesans olduğunun farkına vardım. Çünkü, nasıl bir Ortaçağ Mimarisi o günün insanının sorunlarını açıklamaya yetmediyse -yani o zamanın şehirleri insan ihtiyaçları düşünülmeden tasarlanmışsa-, Garip Akımı da günümüz insanının sorunlarını açıklamaya yetmemiş. Çağdaş bireyin sorunlarını ele alabilmek için yeni bir imge kullanımının ve birey bazında çıkış yollarının bulunması gerektiği iddia edilmiş. Yani buradan anlıyoruz ki; Ortaçağ Mimarisi'nin ve Garip Akımı'nın o güne dek uzak durduğu çağdaş bireyin sorunları ve açmazlarına bir çözüm olarak Rönesans Mimarisi ve İkinci Yeni Akımı gibi farklı bakış açıları getirilmiş. Hatta şöyle küçük bir örnek vermek istiyorum : Şu anda evlerinizde kullandığınız pencerelerin boyutları insan ölçeğinde oldukları için Rönesans Mimarisi icadı pencerelerdir aslında. İşte tam da bu nedenle, Turgut Uyar'ın Göğe Bakma Durağı kitabında göğe baktığı pencerenin ne denli insan ölçeğinde olduğunu anladım. Bireyin sorunlarını çözmeden toplumun sorunlarını çözemeyeceğimizi anladım. Turgut Uyar şiirinin içerik olarak bir başka belirleyeni de yükselen sol muhalefet ve gün geçtikçe etkinlik kazanan işçi hareketi ise Rönesans'ın da çıkış sebebi insanların kendi ihtiyaçlarını yaşadıkları şehirlerde karşılayabilecekleri bir ütopya hayaliyle başladı. Göğe Bakma Durağı kitabında da bu insanlaşma ihtiyaçlarının seslerini duyabiliyoruz aslında. "Kırlardan Geliyorlar" şiirindeki dükkanlara, depolara dayanabilmekten, katran kokusunun nasıl geçeceğine çözümler aramaktan dolayı ve eskiden bazı şeylerin yokluğunun farkındalığındayken artık bu şeyleri var gibi sayma umursamazlığından dolayı. "Arz-ı Hal" şiirinde ekmek derdi ve aşk derdinin artık Allah'ı bile unutturduğundan dolayı ve insanların artık hem sabun gibi dıştan temiz görünen bir maddeye hem de suya karışabildiklerinden dolayı. Yani arkadaşlar; insanın derdi Turgut Uyar'ı gerdi demek istiyorum. Ama iyi ki de germiş. Ama iyi ki de biz yine hep göğe bakabiliyoruz. İyi ki Turgut Uyar toplumun ve insan ruhunun dertlerinin ilacı. İyi ki Turgut Uyar şiirlerine ve İkinci Yeni akımı eserlerine ekspresyonist bir gözle -yani sadece gözlerimizle değil aynı zamanda duygularımız ve ruhumuzla da- bakınca anlayabiliyoruz onları. İyi ki kanın, ateşin ve seslerin böyle cömertçe kullanıldığı, böyle sorumsuzca kullanıldığı bir dönemde sen şiirlerini bize sunmuşsun. Yattığın yerde huzurla uyu Turgut Uyar, ama biliyorum ki sen esas o yattığın yerden göğe bakıyorsun, biliyorum. Sakın gözlerini açma derim sana çünkü kanımız hala doğru dürüst akmıyor, hala bir sürü çocuk ve masum öldürülüyor. "Hazırlandın Diyelim" şiirinde, silahımızın düşünce ve eleştiri değil her zaman asfalt ve beton olduğunu hatırlatıyorsun. "Sonsuz ve Öbürü" şiirinde, baskıyı, zulmu, kıyımı, açlığı bulmayı sana bıraktıkları için ben sana teşekkür ederim esas. İyi ki varsın, iyi ki Göğe Bakma Durağı'ndasın.

Göğe Bakma DurağıTurgut Uyar · Yapı Kredi Yayınları · 202332,5bin okunma

··

3.314 görüntüleme

Bu yorum görüntülenemiyor

yusuf ADMIŞ

@eomerking ·

12 Aralık 2017 20:18

Ya aynı Göğe Bakma Durağı'nı okumamışız.. Ya da ben çok cahilim.. Ama aynı kitabı okumuş olduğumuza göre... Kendimi çok cahil hissediyorum şu an.. :/

Oğuz Aktürk

@distopikokur ·

12 Aralık 2017 21:02

Estağfirullah dostum, konu şiir olunca sanki bakış açıları çok daha fazlalaşabiliyor bu konuda. Turgut Uyar ya da Cemal Süreya gibi isimler herkese başka şeyleri çağrıştırıyor. O yüzden ne sen cahilsin ne de ben çok şey anlamışımdır, dert etme. :))

1 sonraki yanıtı göster

Aslıhan Alpaslan

@aslalp ·

25 Nisan 2017 14:36

Pek şiir okuyan biri değilim, ama Turgut Uyar'ın sizin de anlattığınız gibi insanın ihtiyaçları üzerine olması nedeniyle pek severim. Oğlunun sitesini bilmiyorsanız takip etmenizi isterim. İnceleme çok güzel noktalara değinmiş elinize sağlık. hturgut.uyar.info

Oğuz Aktürk

@distopikokur ·

25 Nisan 2017 14:38

Ben de 40 yılda 1 şiir okuyorum aslında ama okumadan önce yazar ve bağlı olduğu akım hakkında bilgi sahibi olmayı seviyorum, kâh Vikipedi'den kâh önsözlerden. Ben de kendisini çok sevdim. Site tavsiyeniz için ve yorumunuz için sizin de elinize sağlık, teşekkür ederim.

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.