Göğe Bakma Durağı Seçme Şiirler Turgut Uyar

Turgut Uyar ile tanıştığım kitap olmuştur. Bu tanışmaya paralel olarak şöyle bir tezim var; mimarlıkta Rönesans Mimarisi ne ise, bundan böyle Turgut Uyar da benim için şiirin Rönesans mimarıdır. Böyle düşünmemin çeşitli nedenleri var elbette.

Turgut Uyar'ın seçme şiirlerinden oluşan Göğe Bakma Durağı kitabını okuduğumda İkinci Yeni Akımı'nın adeta bir Rönesans olduğunun farkına vardım. Çünkü, nasıl bir Ortaçağ Mimarisi o günün insanının sorunlarını açıklamaya yetmediyse -yani o zamanın şehirleri insan ihtiyaçları düşünülmeden tasarlanmışsa-, Garip Akımı da günümüz insanının sorunlarını açıklamaya yetmemiş. Çağdaş bireyin sorunlarını ele alabilmek için yeni bir imge kullanımının ve birey bazında çıkış yollarının bulunması gerektiği iddia edilmiş. Yani buradan anlıyoruz ki; Ortaçağ Mimarisi'nin ve Garip Akımı'nın o güne dek uzak durduğu çağdaş bireyin sorunları ve açmazlarına bir çözüm olarak Rönesans Mimarisi ve İkinci Yeni Akımı gibi farklı bakış açıları getirilmiş. Hatta şöyle küçük bir örnek vermek istiyorum : Şu anda evlerinizde kullandığınız pencerelerin boyutları insan ölçeğinde oldukları için Rönesans Mimarisi icadı pencerelerdir aslında. İşte tam da bu nedenle, Turgut Uyar'ın Göğe Bakma Durağı kitabında göğe baktığı pencerenin ne denli insan ölçeğinde olduğunu anladım. Bireyin sorunlarını çözmeden toplumun sorunlarını çözemeyeceğimizi anladım.

Turgut Uyar şiirinin içerik olarak bir başka belirleyeni de yükselen sol muhalefet ve gün geçtikçe etkinlik kazanan işçi hareketi ise Rönesans'ın da çıkış sebebi insanların kendi ihtiyaçlarını yaşadıkları şehirlerde karşılayabilecekleri bir ütopya hayaliyle başladı. Göğe Bakma Durağı kitabında da bu insanlaşma ihtiyaçlarının seslerini duyabiliyoruz aslında. "Kırlardan Geliyorlar" şiirindeki dükkanlara, depolara dayanabilmekten, katran kokusunun nasıl geçeceğine çözümler aramaktan dolayı ve eskiden bazı şeylerin yokluğunun farkındalığındayken artık bu şeyleri var gibi sayma umursamazlığından dolayı. "Arz-ı Hal" şiirinde ekmek derdi ve aşk derdinin artık Allah'ı bile unutturduğundan dolayı ve insanların artık hem sabun gibi dıştan temiz görünen bir maddeye hem de suya karışabildiklerinden dolayı.

Yani arkadaşlar; insanın derdi Turgut Uyar'ı gerdi demek istiyorum. Ama iyi ki de germiş. Ama iyi ki de biz yine hep göğe bakabiliyoruz. İyi ki Turgut Uyar toplumun ve insan ruhunun dertlerinin ilacı. İyi ki Turgut Uyar şiirlerine ve İkinci Yeni akımı eserlerine ekspresyonist bir gözle -yani sadece gözlerimizle değil aynı zamanda duygularımız ve ruhumuzla da- bakınca anlayabiliyoruz onları. İyi ki kanın, ateşin ve seslerin böyle cömertçe kullanıldığı, böyle sorumsuzca kullanıldığı bir dönemde sen şiirlerini bize sunmuşsun. Yattığın yerde huzurla uyu Turgut Uyar, ama biliyorum ki sen esas o yattığın yerden göğe bakıyorsun, biliyorum. Sakın gözlerini açma derim sana çünkü kanımız hala doğru dürüst akmıyor, hala bir sürü çocuk ve masum öldürülüyor. "Hazırlandın Diyelim" şiirinde, silahımızın düşünce ve eleştiri değil her zaman asfalt ve beton olduğunu hatırlatıyorsun. "Sonsuz ve Öbürü" şiirinde, baskıyı, zulmu, kıyımı, açlığı bulmayı sana bıraktıkları için ben sana teşekkür ederim esas. İyi ki varsın, iyi ki Göğe Bakma Durağı'ndasın.

Şiir okumayı çok seviyorum fakat Turgut Uyar'ın okuduğum ilk şiir kitabıydı. Kesinlikle de son olmayacağına eminim. Şiirlerinin çok farklı olduğunu farkettim. Bazen anlattığını daha iyi anlayabilmek için üzerinde düşünmek gerekebiliyor. Aşk, öyle bir işleniyor ki cümlelerin altına. Ben bu şaire hayran kaldım. En sevdiğim şiir şuydu bile diyemiyorum açıkçası. Hepsi birbirinden güzel ve farklı. Altını çizdiğim bir sürü cümle var. Şiir okumayı sevenler bu kitaba gerçekten bayılacaklar, şiir okumaya heves edenler içinde iyi bir başlangıç bence.




"şaştım, senin hançerin bu kadar mıydı
varmadı yüreğime

için suçlu bir deniz gibi
dokunma yüreğime"

bu aralar popüler olan bir cümle göğe bakalım göğe bakalım göğe bakalım
Allahtan bir dizide çıktı da ezberlediniz
kendileri Tomris yengemizi Cemal in ve Edib in elinden almıştır
son tavsiyem göğe bakın ama durak durak değil dudak dudak ezberleyin bütün şiirlerini

Kitabımız adını Turgut Uyar'ın aynı isimli şiirinden alıyor. Ayrıca en sevdiğim şiirlerindendir. Bu şiirini ilk kez Leyla ile Mecnun dizisinde duymuştum.(Bazı dizileri bu tutumlarından dolayı beğeniyorum.) Kitabın içerisinde Geyikli gece gibi diğer kitaplarında bulunan seçme şiirler de var. Her şiirinde, özellikle dizelerin bazılarında kaybolup durdum. Sadece bir dizesinde bile ne anlamlar çıkıyor. Sanırım son zamanlarda yaşadığım olayların etkisiyle bu şiirler beni daha çok etkiledi. Okuduğum ilk Turgut Uyar kitabı olarak ben çok beğendim. Şiirleri bazı şairlerimize göre çok da kapalı sayılmaz. Çok fazla anlaşılmazlıkları yok. Bazı şiirleri sanki normal yazıymış gibi gelebiliyor. Diğerlerini bilmiyorum ama şuan için ikinci yenilerden en sevdiğim şair oldu. Turgut Uyar'ı okuyalım. Dinleyelim. Söylemek istediklerine kulak verelim. Okumanızı tavsiye ederim. Keyifli okumalar…

Bu kitap ince bir kitap, hani bazı liseli gençlerin ağızlarında pelesenk olmuş "çerezlik kitap (!)" olarak bahsedilenlerden. Turgut Uyar'ın Büyük Saat isimli kitabından seçilmiş şiirlerden oluşuyor bu "çerezlik kitap (!)". Madem bu kadar ince bir kitap bu, neden okunmuyor acaba? Hadi okuyorsunuz, neden içeriğini anlamaya çalışmıyorsunuz? Hadi okumuyorsunuz, neden o zaman kitapta var mı yok mu sorgulaması yapmadan, başkasına ait söz ve dizeleri bu "çerezlik kitaba (!)" ekliyorsunuz? Hadi gençler bilmiyor, farkında değiller, siz eyyy kıdemli site sakinleri! Siz neden bu "çerezlik kitapta (!)" olmayan dize ve sözleri beğeninizle destek çıkıyorsunuz?

"Tahammül gerek, özlem iyice arsızlaştı."

Turgut Uyar'a ait olmayan bu sözü birisi 2015 senesinde bu sitede paylaşmış, sonra başka birisi, bu sözü kitap alıntısı olarak bu ince kitaba eklemiş! Sonra başka biri zikredilen yanlışlığı bir daha yapmış, bu yanlışlık günümüze kadar devam etmiş. Paylaş babam paylaş!

"Keşke bir şiir okumuş
Bir kedi sevmiş olsaydınız
Belki bu kadar kirletmezdiniz birbirinizi."

Bu "çerezlik kitaba (!)" alıntı olarak eklenen başka bir Turgut Uyar'a ait olmayan dize. Hiç mi bu ince kitabı okuyan yok? İstatistiklere bakarsanız "1.130 okur okudu" olarak görünüyor. Hadi alıntıyı bu kitaba ekleyen genç, bilmiyor. Siz, doğruyu göstermekle yükümlü olan kitap okurları, sizler!... Okuduklarınız size ve başkasına fayda vermiyorsa boşuna kitap okuyorsunuz. Bütün bu yanlışlıklardan hepimiz sorumluyuz. Kimse "ben etliye sütlüye karışmam, kenarda dururum, yangının büyümesine müsaade ederim" anlayışıyla kurtuluşa ereceğini zannetmesin.
https://www.google.com.tr/...&bih=749#imgrc=_

Kitabı okuyanlar bu durumdan bi-haber, okumayanlar zaten bilmiyor. İşin cabası, kitabı okumayanlar da bu olmayan sözleri gerçek zannedip, "ben bu sözlerle şairi sevdim" yazıyor. Halbuki bilmiyor ki, şairin böyle sözleri yok. O zaman sen kimi sevdin ey okuyucu..?

''ben bir gün giderim ki neyim kalır
eksik bıraktığım her şeyim kalır

yaz günü kim ister ki öldüğünü
eksik bıraktığım her şeyim kalır..''

dedikten sonra bir yaz günü eksik bırakıp şiirlerini gitti üstat uzaklara. Diline, üslubuna, özüne, sözüne tutulduğum kitap.
Okumadan ölürseniz biraz daha eksik gidersiniz sonsuza.

Ikimiz birden seviniriz göğe bakalım
Şu kaçamak ışıklardan şu şeker kamışlarından
Bebe dişlerinden güneşlerden yaban otlardan
Durmadan harcadığım şu gözlerini al kurtar
Şu aranıp duran korkak ellerimi tut
Bu evleri atla bu evleri de bunlari da
Göğe bakalım
Turgut uyarin tüm şiirlerini severim ama bunu daha çok

Aslında doğruyu söylemek gerekirse bugüne kadar şiir kitabı hiç okumamıştım,hiç şiir kitabım da olmamıştı. Bir arkadaşımın bu kitabı bana hediye etmesi üzerine okudum ve gerçekten bugüne kadar şiirleri hayatımın bir parçası yapmadığım için kendime çok kızdım. Kitap elime geçtiği günden bugüne kadar her gün bir tane okudum ve hayatıma günde birkaç dakika dahi olsa çok anlam kattı. Turgut Uyar, İkinci Yeni olması hasebiyle alışılmışın dışında bir tarzı olduğunu, güzel dakikalar yaşatacak şiirleriyle gerçekten bana hissettirdi. Bu kitapla şiir evrenine adım atmak çok etkileyiciydi ve başarısı da şiir evreninde kalmam için mantıklı bir gerekçe bence. Şairin dizelerde yarattığı anlamı yakalamaya çalışmak muhteşem bir çabaymış ve bu kitap fazlasıyla çaba hak ediyor da bence.


Ah o göğe bakmalar ah o duraklar ve o geyikli geceler.
Turgut Uyar dizeleri defalarca bıkmadan okunabilir..

Göğe Bakma Durağı şiir kitabında şiir severlere aşk dolu şiirler sunuyor. Yaklaşık 100 sayfadan oluşan eser Turgut Uyar’ın birebirinden güzel birçok şiirini içeriyor.

Şiir sevgim Cahit Sıtkı'nın "Desemki" şiirinden gelir , Yılmaz Erdogan'ın "Sana Bakmak" şiiriyle pekişir; Cemal Süreya'nın Üvercinka'sı hayran bırakır ve Göğe Bakma Durağı'yla zirveye çıkar.

Cahit Sıtkı : "Kabirde böceklere ezberlettiririm güzelliğini" der,
Yılmaz Erdoğan: "Sana bakmak Allaha inanmaktir." der,
Cemal Süreya: "Bütün kara parçalarında Afrika dahil." der ve
Turgut Uyar: "ikimiz birden sevinebiliriz göğe bakalım." der.
Seni aldım bu sunturlu yere getirdim
Sayısız penceren vardı bir bir kapattım
Bana dönesin diye bir bir kapattım
Şimdi otobüs gelir biner gideriz
Dönmeyeceğimiz bir yer beğen başka türlüsü güç
Bir ellerin bir ellerim yeter belliyelim yetsin
Seni aldım bana ayırdım durma kendini hatırlat
Durma kendini hatırlat
Durma göğe bakalım