Sevda Sözleri

YouTube kitap kanalımda Sevda Sözleri kitabını önerip en sevdiğim şiirlerden bahsettim: https://youtu.be/ZHFew7sBSeE

Cemal Süreya ile tanıştığım kitap olmuştur. Tanışma ki ne tanışma hem de...

Hayatımda ilk kez Cemal Süreya okuduğum için kitabın başlarında epey zorlandım açıkçası. Fakat sonra kendime göre bir yöntem geliştirdim. Evet... Cemal Süreya'nın beyninin içine girmek. Kitapta geçen o büyülü ve anlamları oldukça kapalı dizeleri başka türlü anlayamayacağımı düşündüm. İkinci Yeni akımını en iyi temsil eden bu alabildiğine özgür, alabildiğine serbest, alabildiğine İkinci Yeni olan ve şiirin anayasaya aykırı olduğunu söyleyen bu adamın beyninin hücrelerine kadar girmeye karar verdim. Turgut Uyar okurken anladığım satırları Cemal Süreya okurken anlayamıyordum ve bir insana böyle dizeleri yazdıran hücrelerin orada gerçekten neler yaptığına dair çok meraklandım. Ve başlıyoruz.

Beynini alıp içine baktığımda herkes gibi Cemal Süreya'nın beyninde de 5 duyuya ait merkezler vardı.

Bunlardan 1.si olan koklama merkezinde sigaraya karşı gelişmiş olan dehşet bir sinestezi vardı. Sanki Cemal Süreya sigarayla ve sigara içerek görüyordu dünyayı. Her ne kadar kendim olarak sigarayı sevmesem de bir insan sigarayı nasıl bu kadar sevebilir dedim ve beynindeki hücrelere baktığımda hepsi gerçekten de sigara içiyordu. Keşke yalnız bunun için çizseydim seni.

2. merkezimiz olan duyma merkezinde "Ölüyorum tanrım / Bu da oldu işte. / Her ölüm erken ölümdür / Biliyorum tanrım." ve "Ama kadınlar, Tanrım, / Öyle sevdim ki onları, / Gelecek sefer Dünyaya / Kadın olarak gelirsem, / Eşcinsel olurum." gibi dizeleri Cemal Süreya'ya yazdıran ve Tanrı'yla arasındaki konuşmaları gerçekleştiren hücrelere bakmak zorundaydım. Evet, hücrelerin hepsi de namaz kılıyorlardı ve hepsinin de Tanrı inançları vardı. Onun dediği sözleri duymuşlardı ve bunlar artık Cemal Süreya'nın beyninde bir yakarış halini almıştı. Keşke yalnız bunun için çizseydim seni.

3. merkezimiz olan görme merkezinde Cemal Süreya'nın dünyayı nasıl gördüğünü anlamaya çalışırken kitabında kullandığı ve hakkında hiçbir fikir sahip olmadığım katırtırnakları, Alucra, Ceylanı bahri, tuyuğ, talvek, dulda, Dorothy Lucy, Prudhon sosyalisti, çağanoz, pavurya, Peleponez, Kişverkişan, Ağu, muhannetlik, mekkare, svidrigavlov, astrakon, siraküza, cürmümeşhut, ürüzger gibi kelimelere rastladım. Cemal Süreya'nın yayınevlerinde danışmanlık, ansiklopedilerde redaktörlük ve çevirmenlik yaptığını bildiğim için bir insanın aslında bu kadar kelime haznesi olduğuna şaşırmıyordum. Çünkü beyninin içindeki görme merkezinde bütün hücreler gerçekten de kitap okuyordu. Keşke yalnız bunun için çizseydim seni.

4. merkezimiz olan tatma merkezinde Cemal Süreya'nın dünyayı rakılarla, biralarla yani genel olarak alkolle tattığını gördüm. Hücrelerinde ise durum değişmiyordu. O merkezdeki bütün hücreler gerçekten de ölümüne içiyorlardı. Keşke yalnız bunun için çizseydim seni.

5. merkezimiz olan dokunma merkezinde Cemal Süreya'nın dünyayı ve zamanı erotizmle, cinsellikle ve tensel temasla açıkladığının farkına vardım. "Seni kucağıma alıyorum / Tarifsiz uzuyor bacakların" ve "Yoksuluz gecelerimiz çok kısa / Dört nala sevişmek lazım" gibi dizelerin sahibinin dokunma merkezindeki hücreleri görmek zorundaydım. Evet, oradaki bütün hücreler de gerçekten sevişiyorlardı. Keşke yalnız bunun için çizseydim seni.

Ben, Cemal Süreya'yı bir Jazz müzisyenine benzetiyorum. Neden mi? Çünkü Jazz müzik türü de alabildiğine özgür, alabildiğine serbest ve diğer türler arasında sivrilen bir türdür. Hiçbir kuralı dinlemeden bazen hızlı, bazen yavaş, bazen acıklı, bazen sevinçli olur o da. Yani Jazz da aslında müziğin anayasasına aykırı bir türdür diyebiliriz. Keşke yalnız bunun için çizseydim seni.

İşte ben de blog'umdaki çizimle Cemal Süreya'yı bir Jazz müzisyeni edasında, saksafon olarak kullandığı enstrümanı kocaman bir sigara olarak, bu kocaman sigaranın tuşlarını da hayatında birlikte olduğu kadınlar olan Tomris, Seniha, Güngör, Zuhal vs. olarak, bu sigaradan çıkan dumanların oluşturduğu görüntülerin de Cemal Süreya'nın şiirlerinde kullandığı imgeler olan minareler, üçgenler, coğrafi terimler, Dünya, Türkiye'nin hali olarak düşünmeye çalıştım. Cemal Süreya dili ve dizeleri gerçekten özgür kullanıyordu çünkü. Ona Jazz müziğini yapma yetisini anca böyle verebileceğimi düşündüm. Ayrıca Cemal Süreya'nın, Mülkiye kantini gibi gürültülü bir ortamda yazı yazmakla kendine yazı yazarken gürültülü ortam isteği gibi bir duyguyu aşılamış olduğunu öğrendim. İşte ben de onu bu çizimle böyle gürültülü bir ortama kavuşturdum aslında. Çünkü o alabildiğine özgür, alabildiğine serbest bir adamdı. Keşke yalnız bunun için çizseydim seni.

İncelememin çizimli versiyonu ve daha detaylı hali için blog'uma bakmanızı öneririm : https://kitapciziyorum.blogspot.com.tr/...ri-cemal-sureya.html

‘’Çok şükür büyük şair değilim. Ama, bir sır söyleyeyim mi kulağına: Cins şairim ben’’

Türk edebiyatının usta ve cins şairlerinden biri. Cemal Süreya Az kelimeyle çok şey anlatmayı bilen biri.

‘’Daha nen olayım isterdin.
Onursuzunum senin’’

İşte burada benim istediğim şeyi az ve öz şekilde yazmış ise benim için olay bitmiştir.

Bazı hemcinslerime Nazım Hikmet şiirlerini sevdiğimi söylediğimde ama nasıl olur o karısını aldatmış sonra onu bile aldatmış derler. Yani sorsan tek bir Nazım Hikmet şiiri bilmezler. Karısını aldatmış ise şiirini sevmemeliyiz mi!!

Şair bu istediğini yazar. Okuyup okumamak bizim inisiyatifimizdedir. Nazım Hikmet belki eşlerini aldatarak şiir yazabiliyordur. Veya Cemal Süreya Kadın bedeniyle ilhama kavuşuyordur.

Cemal Süreya erotik şiir yazıyor evet. Ancak sadece Cemal Süreya yazmış diyemeyiz. Ve de bütün şiirleri erotik değildir. Bana göre Cemal Süreya daha çok yalnızlığını anlatıyor şiirlerinde.

Bazı şiirler

https://1000kitap.com/yazar/Ilhan-Berk
Ağzın, o alev, ağzımda
Sevgilim, sevişelim

Refik Durbaş
Memelerin ağzımda
Ballı badem salkımı

Necati Cumalı
Bereketli göğüslerin
Dudakların aşkla ıslak

Karacaoğlan Karanlık Kalbimin Çırası Kızlar kitabının ilk sayfasında Karacaoğlanın erotik şiirleri diye yazmışlar. Koskoca Karacaoğlan bu yani. 144 sayfanın tamamı erotik şiirlerden oluşuyor. Sadece erkeklere özgü bir durum değil. Kadın şair bilmediğim için ekleyemedim.

Bu isimler bizim şairlerimiz. Bir çoğu erotizmi kullanır. Romanlarda da bu durum mevcut. Sanatın çoğu alanında bu durumla karşılaşırız. Özellikle heykelde ve resimde. Şiir konusunda bazıları bu durumu daha estetik bir biçimde işlerken bazıları rahatsız edici derecede kullanır. Olsa daha mı iyi olma sa daha mı iyi bilemem. Herkesin kendi tercihi. Ben kimseye Cemal Süreya'nın en beğendiğim şiiri AŞK şiiridir diyemiyorum mesela. Aşk şiirinde olmasa iyi olurdu. Ben aşk şiirini ilk okuduğumda erotik bir şey yoktu sanırım sansürlenmiş hali çıkmıştı karşıma. Kitapta gerçeğini görünce şaşırmıştım ama sevgiden kolay vazgeçilmiyor.

Cemal Süreya biraz daha açık bir tavır sergiler. Üstü kapalı şiirleri de mevcut elbette mesela ‘’Elma’’ şiiri. O elma bildiğimiz elma değildir. Şairimiz bir kelime oyunu oynamıştır.

Ben severim kendisini devamlı açar okurum. Naber diyenlere "Hayat kısa kuşlar uçuyor" derim hep. Pirinçten taş çıkınca hepsini çöpe atmıyoruz. Çok titiz olanlar atabilir. Kim olursa olsun
beğenmediğim şiirleri atlar geçerim. Şairi beğenen beğenmeyen herkese sevgiler.

Bundan tam 38 gün önceydi...

Sürekli çevremde gördüğüm için popüler kültürün bir yansıması olarak düşündüğüm Cemal Süreya'nın ilk kitabı olan Üvercinka'yı okumak istedim.

Kitabı aldım ve  okudum.
Cemal Süreya ile tanışmamız böyle oldu.

Büyük bir keyifle okuyup aynı keyfi alamadığım bir kitap oldu benim için. Neredeyse hiç etkilenmedim. Zaten şimdiye kadar yazmış olduğum en kısa incelemede Üvercinka'ya ait oldu. Merak edenler için incelemem. #67420934

Bir yazarın veya şairin kalemi hakkında kısmen bilgi sahibi olmak için birden fazla eserini okumak gerektiği kanısındayım. Bu sebeple Cemal Süreya'nın bütün şiirlerin yer aldığı Sevda Sözleri kitabını okumak bugüne nasip oldu.

*

Sevda Sözleri...

Sözlerin bedene yansıtılması...

Öncelikle Kitabın kapağını çok beğendim, belkide en çok beğendiğim şey bu oldu.  Baya karizmatik bir duruş ve onun yansıması. En az Al Pacino'nun karizmatik pozları kadar bir değer yüklüyorum.

Birbirinden farklı konu başlıklarının bulunduğu , özellikle tanıdığımız bazı şairlere ithafen şiirlerinde yer aldığı popüler kültür oldugunu düşündüğüm bir şiir kitabı.

Cemal Süreya'nın kadın imgesine  yönelik aşk, sevgi, haz vb duygularını erotizm eksenli yansıtmasını, şiirde estetik haz arayan birisi olarak beğenmiyorum.


Alıntı yapmadığım fakat incelemede belirttiğim konulara açıklık getirmesi için bazı şiirlerinden kesitler sunacağım.

*
Ayışığında oturduk. Bileğinden öptüm seni
Sonra ayakta öptüm. Dudağından öptüm seni
Kapı aralığında öptüm.Soluğundan öptüm seni

Bahçede çocuklar vardı.
Çocuğundan öptüm seni
Evime götürdüm yatağımda.
Kasığından öptüm seni...

*

Yüzünün bitip vücudunun başladığı yerde
Memelerin vardı memelerin kahramandı sonra
Sonrası iyilik güzellik.

*
Üzerinden sevişmek, kadınım,
Sigaranın, Asya'nın, omuzların

*
Karım olan karnını ve önlerini
Orospum olan yanlarını ve arkalarını
*
Şimdi sen çırılçıplak elma yiyorsun
Elma da elma ha Allahlık
...
Ben de çıplağım ama elma yemiyorum
Benim öyle elmalara karnım tok
Ben öyle elmaları çok gördüm ohooo
*
Öğrenci kızlar ardında sürttüm biraz, orda burda,
Bugün bu huylarımın çoğunu bıraktım
Tabii hepsini değil.
*
Etekliği fa
Sütyeni sol
Papuçları la
Şapkası si
Sevmektedir onları
Kendi bedeni gibi

*
Okuduğum kitapta'da fazlasıyla yer alması ilk kitapta olduğu gibi tekrardan karamsar düşünmeme sebep oldu diyebilirim.

Bu tarz ifadeleri kimin yazdığı pek önemli değil aslında, farklı bir akım veya farklı bir ifade tarzı olabilir, ama benim şiirde aradığım beklenti veya estetik güzellik bu değil.

O yüzden kitabı genel olarak beğenmedim.

Beğendiğim noktaları ise alıntı yaptım zaten.

*

Hayat Kısa
Kuşlar Uçuyor


Bari bizde kitap okuyalım.

Keyifli okumalar dilerim

*

' Kamu Spotu'

Kapak fotoğrafında yer alan sigara her ne kadar fotoğrafı tamamlayıcı gözükse'de , keşke hiç kullanmasaydı. Çok zararlı olduğu için kullanan arkadaşların naçizane bırakmalarını tavsiye ederim.

"Biliyorum sana giden yollar kapalı.
Üstelik sen de hiçbir zaman sevmedin beni.
Ne kadar yakından ve arada uçurum
insanlar,evler ve aramızda duvarlar gibi..."
Kitabın son sayfalarındaki şiirinin birkaç dizesi bunlar.Karşılıksız tek taraflı bir aşk.Belki de en güzeli.Çünkü böyle uzaktan sevince fazla acı çekmek mümkün olmaz ya da enazından onun acı çektiğini görmek mümkün olmaz.Bir düş gibi sadece..O ki bilmez farkında değildir aslında; birinin bütün duygularına bütün hayallerine ve bütün dünyasına egemen olduğunu. Ve şiirlerinin her mısrasının ona ait olduğunu. Onun hiç haberi yokken bile onun için yaşayan, ve yalnızca ona bir kerecik uzaklardan bakıp kendini dünyanın en mutlu insanı sayan ve bu şekilde hayata tutunan birinin aslında varolduğunu bilemez. Ve karşılıksız sevilir ki; en güzeli de bu aslında.Sonuçta karşılıklı sevgi bir nevi "sevgi ticareti" yapmak değil midir?
Cemal Süreya da karşılıksız sevenlerin şairi.Sevda sözleri isimli kitabındaki birçok şiirde karşılıksız seven bir okuyucunun kendini bu mısraların içinde bulabileceğini düşünüyorum.

Cemal Süreya'nın şiirlerine aşık bir okur olarak tüm dizelerinin toplandığı bu kitap beni çok mutlu etti.

Bütün şiirlerini aynı kitapta okuyunca gördüm ki, tarihler değiştikçe şairin şiir anlayışı, daha doğrusu şiiri hissetme biçimi de değişmiş. Ama hep güzel, hep dokunaklı kalmış. Ve tabi ki II. Yeni'nin belki de en başarılı şairinden bahsettiğimiz için bazı dizeleri oldukça soyut ve biraz anlaşılmaz kalmış. Aşka aşık etti :)

İlk defa sahaftan edindiğim bir kitap oldu ayrıca. Benden önce kim bilir kim tarafından okundu :) Bu hissiyatla okumak da çok güzeldi. Kapaktaki o muazzam Cemal Süreya fotoğrafı da, yeni öğrendim, merhum fotoğrafçı Ara Güler'e aitmiş.

Bence sürekli olarak sayfaları karıştırılmalı, dizeleri sık sık okunmalı. Kısaca harikulade bir eserdi.
Cemal Süreya Sevda Sözleri

Şiir okumayı hep çok sevmişimdir ancak bunu ilk kez internetten degil de kitap edinerek yaptım. Böylelikle sanki sayfalara değil de şiirlere, anlamlara, aşka kısacası hayata dokunuyordum. O yüzden ki yavaş yavaş, biteceğinden korka korka okudum. Ruhumun çiçekleri açtı her bir şiirde. Cemal Süreya okumak bambaşka! Hem çok güzel bir deneyim oldu hem de bazen çok zorladı beni. Bazı şiirlerinde bahsetmek istediği şeyin aslında ne olduğunu anlamak için çok çaba sarf ettim. Ve hala anlayabilmiş değilim. Canım şiir okumak istediğinde açıp okuyacagım bir başucu kitabı oldu benim için. Cemal Süreya'ya gelecek olursak kendisini "Çok şükür büyük şair değilim. Ama, bir sır söyleyeyim mi kulağına: Cins şairim ben!" Diye tanıtır bir şiirinde. Eğer, siz de Cemal Süreya okumak isterseniz bence tüm şiirlerini kapsayan Sevda Sözleri, bunun için en iyisi olacaktır. Son olarak "Hayat kısa, kuşlar uçuyor.."

Cemal Süreya'nın ilk defa bir şiir kitabını okudum. Tabi ki şiirlerini okudum ama tüm şiir kitabını okumamıştım. Çok güzeldi. Hayran oldum efendim kendilerine.. Keşke çok daha önce okusaydım dedim kendime. Şiir insanın ruhana dokunabiliyorsa güzeldir bana göre. Şair mısraları ruhuma dokundu ve gerçekten okumaktan zevk aldığım bir kitap oldu.
Öyle bir kaptırdım ki kendimi anlatamam.
Şiir kitabı okuyacaksanız mutlaka Cemal Süreya okuyun diyorum ve başka bir şey demiyorum.
İyi okumalar.
Kitapla kalın...

Keyifle okuyacağınız bir şiir kitabı...

Cemal Süreyya'nın şiirlerinin bir çoğunda kafiye yok fakat okurken rahatsız.etmiyor. Üslubu biraz farklı olsa da yüreğe dokunuyor. Şiirlerinde sigara ve alkol konusunu sık kullanıyor...

Hayatın her kesitine, insan yaşamının içinde olan tüm olaylara dizeler yazmış olan üstadın şiirlerin yalın ve anlaşılır...

``Şimdi diyorum. Şimdi; bir deniz, denizde vapur, gökyüzünde martı, semaverde çay olmalı. Birde çaya yaren...´´

Cemal Süreya'yı bu sözüyle tanımıştım ve en sevdiğim şairdir kendisi. Uzun süredir kitaplarını çok okumak istiyordum ama bir türlü fırsat yaratmıyordum kendime diyeyim.
Özellikle hayatına kadar bir çok şeyi araştırmıştım. Büyük bir Fenerbahçe taraftarı olduğunu gözden kaçırmadım ve kız çocuğu hayranı olduğunu :)
Kitapla ilgili sözlerime gelecek olursak; akışı olsun, içine sürükleyiciliği olsun gayet güzeldi. Cemal Süreya' nın şiirlerini okurken onun gözünden bakmalısınız dünyaya ya da düşüncelerinden. Yoksa sadece okuyup geçersiniz anlaması güç olur. Ben okurken adeta yaşadım şiirlerini, sözlerini, mektuplarını.
Şairimiz Cemal Süreya şiirlerinde bir çok unsurlar kullanmıştır. Sigara ve alkol. Sigarayı ne kadar çok sevdiğini biliyorum, şiirlerine bunu fazlasıyla yansıtmış. Sözünde de dediği gibi: ``Bilirsin, sigarayı da kalem tuttuğum gibi tutarım. Ondan tüter sevda sözleri.´´
Diğer bir unsura gelecek olursak bunlar hayvanlar. At kelimesini özellikle çok duydum şiirlerinde. Benim direk aklımda şu 3 mitoloji canlandı ``At, avrat, silah´´ Nedenine gelecek olursak, şairimizin sevdiği kadınlara yazmış olduğu şiirler. Silah olarak çok kullandığı bir bölüm yok ama bir şiirinde yani ``İntihar´´ şiirinde bu unsuru kullanmış. Söz konusu hayvanlardan açıldı haydi gelelim kuş, güvercinle olan
bağlarına. ``Hayat kısa, kuşlar uçuyor´´ sözünden de anlaşıldığı üzere ömrünü uçan kuşlara benzetmiş.
``Güvercin curnatasında yan yana akan iki güverciniz.´´ sevdiğini güvercin olarak benimsetmiş. Ömrünü uçan kuşlara benzetmiş derken; diğer bir unsur ise ölüm. Şairimiz ölüm konusunu yine bir o kadar çok işlemiş şiirlerinde. ``Özgürlüğün geldiği gün, o gün ölmek yasak!´´ demiş; ama ölümün üvey annesinin elinden değil de oğlunun Memo tarafından gelmesi çok üzücü bir durum.
Diğer bir unsurumuz olan erotizm. Şairimiz bu unsuru da yine
çok kullanmış şiirlerinde. Ben olaya kesinlikle şu gözle bakmadım, ya işte bu nasıl şair işte sevişmek olsun edepsiz şeyler yazmış.
Daha çok aşkını romantizm üzerinden yaşamış. Naif ve zarif bir düşünceyle dökmüş düşüncelerini şiirlerine benim fikrimce.
``Güz Bitiği`` son kitabıdır, ama ah yaşasaydı, Cemal Süreya’ nın yeni çağının ilk kitabı olarak anacaktık. 1 düzyazı, 20 şiir, 1 şarkı, 11 beyit, 16 dizelik harika bir eser.

Kitapla ilgili düşüncelerimi burada kapatırken sizle en sevdiğim şiirini paylaşmak isterim.

Biliyorum sana giden yollar kapalı
Üstelik sen de hiçbir zaman sevmedin beni

Ne kadar yakından ve arada uçurum;
İnsanlar, evler, aramızda duvarlar gibi

Uyandım uyandım, hep seni düşündüm
Yalnız seni, yalnız senin gözlerini

Sen Bayan Nihayet, sen ölümüm kalımım
Ben artık adam olmam bu derde düşeli

Şimdilerde bir köpek gibi koşuyorum oradan oraya
Yoksa gururlu bir kişiyim aslında, inan ki

Anımsamıyorum yarı dolu bir bardaktan su içtiğimi
Ve içim götürmez kenarından kesilmiş ekmeği

Kaç kez sana uzaktan baktım 5.45 vapurunda;
Hangi şarkıyı duysam, bizim için söylenmiş sanki

Tek yanlı aşk kişiyi nasıl aptallaştırıyor
Nasıl unutmuşum senin bir başkasını sevdiğini

Çocukça ve seni üzen girişimlerim oldu;
Bağışla bir daha tekrarlanmaz hiçbiri

Rastlaşmamak için elimden geleni yaparım
Bu böyle pek de kolay değil gerçi...

Alışırım seni yalnız düşlerde okşamaya;
Bunun verdiği mutluluk da az değil ki

Çıkar giderim bu kentten daha olmazsa,
Sensizliğin bir adı olur, bir anlamı olur belki

İnan belli etmem, seni hiç rahatsız etmem,
Son isteğimi de söyleyebilirim şimdi:

Bir gece yarısı yazıyorum bu mektubu
Yalvarırım onu okuma çarşamba günleri. 🕊

Daha 59 yaşında hayata gözlerini yuman şairimizi saygı ve özlemle anıyorum. Keyifli okumalar diliyorum okuyacak herkese şimdiden.