"Ömrümün özeti şu üç sözden ibarettir: Hamdım, piştim, yandım." Mevlânâ Mevlana Celaleddin Rumi, İslâm ve tasavvuf dünyasında tanınmış bir düşünce adamı ve Mevlevî yolunun öncüsüdür. “Rûmî” adı, Anadolu’ya yerleşip orada yaşadığı için (o dönemde Anadolu’ya “Diyarı-ı Rûm” deniliyor); “efendimiz” mânâsına gelen Mevlânâ ise, kendisine karşı duyulan büyük saygının belirtisi olarak verilmiştir. Mesnevi 25.700 beyitten oluşur. Fakat ilk on sekiz beyit Mesnevi'nin anahtarı gibidir. Çünkü Mevlana ilk 18 beyti bizzat kendisi yazmıştır.Bu yüzden 18 beyit ve 18 sayısı Mevleviler arasında kutsal sayılmıştır. Mevlana Mesnevi'ye Dinle yani "Bişrev“ diye başlar. Neden Bişrev? Çünkü Tasavvufta ‘b’ harfinin özel bir yeri vardır ve Kur’an'daki her sure ‘b’ harfi ile başlar. (Tevbe suresi hariç) ‘B’ sırrı ile ilgili Hz. Ali’ye şu söz atfedilir; ”Allah’ın tüm sırları semavi kitaplardadır. Semavi kitaplarda ne varsa Kuran’da, Kuran’da ne varsa da Fatiha’dadır. Fatiha’da olan her şey besmelede ve besmelede olan her şey besmelenin b’sindedir. Ve ben b‘nin altındaki noktayım.” "Dinle, bu ney nasıl şikâyet ediyor; ayrılıkları nasıl anlatıyor. Diyor ki: Beni kamışlıktan kestiklerinden beri feryadımla erkek de ağlayıp inlemiştir, kadın da. Ayrılıktan parça parça olmuş bir gönül isterim ki iştiyak derdini anlatayım ona. Aslından uzak kalan kişi, buluşma zamanını arar durur. Ben her toplulukta ağladım, inledim; iyi hallilerle de eş oldum, kötü hallilerle de. Herkes kendi zannınca dost oldu bana; İçimdeki sırlarımı ise kimse aramadı. Benim sırrım, feryâdımdan uzak değil; fakat gözde, kulakta o ışık yok." Mevlana'nın en önemli eseri olan Mesnevi, 1259-1261 yılları arasında yazılmaya başlanıp, 1264-1268 yılları arasında sona ermiştir. Eser bizzat Mevlanâ tarafından kaleme alınmamıştır. Öğrencisi Hüsamettin Çelebi tarafından yazılmıştır. Eserde Hüsamettin Çelebi ile Mevlana arasındaki diyaloglara da yer verilir. 3990-4003 ‘de Hüsamettin Çelebi’nin acıktığı ve bir şeyler yediği için Mevlana’nın ilhamının kaçtığından; 1807-1809’de Mevlana’nın sabaha kadar beyit söylediği için Hüsamettin Çelebi’nin uykusuz kaldığından bahsedilir. Hüsamettin Çelebi, Mevlana’nın bu beyitleri hamamda, yemekte, sofrada kısaca aklına nerede geldiyse beklenmeden bir anda söylediğini ve kendisinin de bu beyitleri yazmaya bazen yetişemediğini ifade eder. Hüsamettin Çelebi'den, onun sabrından Rabbim razı olsun. O olmasa, yazmasa idi Mesnevi belki de bugüne ulaşamayacaktı. Mesnevî, içinde Hint, İran, Yunan, Roma mitolojisi; Yaradılış Destanı, erenlerin kıssaları, âşık masalları ve halk hikayeleri barındırır. Mevlana eserinde insanın benlikten geçmesi, olgunluğa ermesi ve ilahi aşka ulaşması gibi düşüncelerine yer vermiştir. Mesnevi'ye "Mağz-ı Kur'an" yani "Kur'an'ın özü" denmektedir. Çünkü Mevlânâ adeta Kur'an'ı bizlere anlatmak istediğini hikâyeler; kıssalar ve deyimler aracılığıyla anlatmıştır. Mevlana vasiyetinde bizlere hitap ederek şöyle söylemiş. Yapabilenlerden olmak duasıyla... "Size az yemeyi, az uyumayı, az konuşmayı isyan ve günahları terk etmeyi, oruç tutmayı, namaza devam etmeyi, nefse hoş gelen şeyleri terk etmeyi, her türlü cefaya tahammül etmeyi, aptal ve cahillerle oturmamayı, güzel davranışlı ve olgun kimselerle birlikte olmayı tavsiye ediyorum. İnsanların en hayırlısı, insanlara yararı olandır..." Kısaca içindekilerden bahsedeyim. 6 ciltten oluşan Mesnevi'nin 1.ciltinde bir padişah, bir cariyeye aşık olup, onu satın alır. Ancak cariye hastalanır. Hekim çağrılır, hekim şifanın kendinde olduğunu belirtir. Kendini üstün görür. Oysaki şifa Allah'tandır. Böyle olduğu için cariyeye şifa olamaz. Rüyada padişaha başka bir tabip gösterilir. Bu sefer o gelir cariyenin derdinin kuyumcuya olan sevdası yüzünden olduğunu padişaha söyler. Padişah kuyumcuya mal, mülk teklif eder. Kuyumcu bunlara kanıp, çoluğu, çocuğu bırakıp gelir. Kız iyileşir fakat tabip kuyumcuya bir şerbet yapar. Kızın gözü önünde kuyumcu eriyip, solar, güzelliği kalmaz. Bu aşk değil de heves olduğundan kız kuyumcudan uzaklaşır. Hevesin sonu rüsvayla biter. Kuyumcu ölür. Padişah Allah'ın sevdiği temiz kullardan olduğu için kazanan taraf olmuştur. Gerçek sevda onun sevdasıdır. Bu hikaye biter. Daha sonra Kelile ve Dimne kitabında bahsi geçen arslan ve tavşan kıssası anlatılıyor. Arslan açgözlülüğü ile nefsinin tuzağına düşüyor. Mesnevi'de bahsedilen bu tür hayvan hikayeleri insanın eylem, tecrübe ve davranışlarını temsil eder. Başka bir hikayede tacirin papağanının yani tutisinin, oyununa gelmesinden bahsediyor. Bu hikayede tacir güzel papağınını kafese koyar. Ama papağan bir yolunu bulup kafesinden kurtulur. Keyifli okumalar

MesneviMevlana Celaleddin-i Rumi · Kırkambar Yayınları · 20183,483 okunma

··

437 görüntüleme

Çilem

@cilem84 ·

12 Haziran 2022 20:44

Mesnevi'de bu şekilde bir çok ibretlik, hikayelere yer verilmiş. Hadisler ve Kuran'dan ayetler ile bahisler yapılmış. Hepsini teker teker yazmayı isterdim. Fakat altı ciltlik Mesnevi tüm incelememi kaplardı. O yüzden Mevlana'nın dediği gibi; bu bahsi kısa keselim ve bu kıymetli eseri okumanızı umalım.

Çilem

@cilem84 ·

12 Haziran 2022 20:46

İncelememin sonunu bir türlü ekleme yapamadım sürekli bağlantı hatası verdi. Yorum olarak bıraktım .

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Çilem