Stefan Zweig’tan okuduğum bu kitapta Rönesans’ın öncülerinden biri olan 15.-16. yy’da yaşamış, Avrupanın aydınlanma çağına yön veren, Felemenk (Hollandalı) felsefeci Desiderius Erasmus’un hayatı konu alınıyor. Zweig’in “bir bakıma kendi portrem” dediği eseri.. Erasmus’un yaşamı boyunca verdiği mücadeleyi, onun Martin Luther ile karşı karşıya geldiği, fikir çatışmaları yaşadığı dönemleri, kiliseye karşı sergilediği tutum ve tavrını mükemmel bir şekilde kaleme almış Stefan Zweig. Adalet, özgürlük ve bilimin, mantığın, aklın sesine uyma taraftarı olan Erasmus, kilise himayesinden çıktıktan sonra tüm hayatı boyunca bağnazlıkla savaşmış ve bunun üzerine yazılar yazmıştır.. Zweig bize bu eserde Martin Luther ile yöntem nedeniyle uzlaşamadığı hocası Erasmus’un gerilimli ilişkisinden bahseder. Erasmus’un hazırladığı ortamın meyvelerini toplayan Luther olmuştur. Erasmus ve Luther birbirlerini tamamlayan zıt kişilikler. Luther, din uğruna her şeyi göze alabilecek tam bir devrimci iken, Erasmus ise insancıl olanı isteyen her daim tarafsız kalmaya çalışan hümanist bir kişilikti. Erasmus hoşgörüydü/Luther bağnazlık. Erasmus akıldı/Luther tutku. Erasmus dünya vatandaşıydı/Luther ulusçu. Erasmus evrimdi/Luther devrim. Avrupa reform hareketi çok kısa bir dönem öne çıkma konusunda çekingen olan Erasmus’un önderliğinde Altın Çağını yaşamış. Sonra da Luther’in önderliğinde her devrim gibi kanla yazılmıştı. Erasmus da hayatının sonlarında gerçekleşmeyen düşünün hayal kırıklığı içinde yalnız kalmıştı. Belki yüzyıllar sonra hayali kısmen Avrupa Birliği adı altında gerçekleşecekti.. Ben kitaptan oldukça etkilendiğimi söyleyebilirim. Hazır bu tatilde Erasmus’un şehri Rotterdam’ı da ziyaret etmişken, okumuş olduğum bu kitap hakkında inceleme yazma gereği duydum. AB denilince, yurtdışı eğitim ve burslarından bahsedince malum akla gelen ilk isim Erasmus. Onun hayatını merak edenlere ve biyografi okumayı sevenlere bu kitap naçizane tavsiyemdir...