Düşünceler 1 - Kavramlar, üstadın 1983 yılında Diriliş Gazetesine çeşitli konular hakkında yazdığı yazılardan oluşan bir derlemedir.
Başlıkları itibariyle konular;
-Medeniyet Kavramı
-Efsane ve Hakikat
-İnsan ve Maymun
-Komünizm ve Kapitalizm
-Halk ve Demokrasi
-Öğretim
-Turizm
-Üniversiteler dir.
Genel hatlarıyla bu konulara dair birbirine bağlantılı bir sebep-sonuç, sorun-çözüm ilişkisi kaleme alınmıştır. Ve bu ilişkiler günümüz için dahi hala üstüne düşünülesi ve incelenesi önemli konuları hedef almaktadır.
Beni en çok etkileyen kültür, tarih ve eğitim üzerine yazılanlardı.
~
Öğretim, çocuk için bir "sır yolculuğu"dur. Hızır'la İskender'in âb-ı hayatı karanlıklar içinde aramaları cinsinden bir yolculuk. Bilgi, âb-ı hayattır, ölümsüzleştirir insanı.
#175180337
Edebiyat, coğrafya, tarih, din ve ahlâk derslerinin çıplak sınıflarda okutulması da kanaatimce yanlıştır. Nasıl, kimya, fizik, laboratuvarlara gidilip orda okutuluyorsa, bir tarih sınıfı, bir edebiyat sınıfı, bir din ve ahlâk sınıfı, bir coğrafya, bir sanat tarihi sınıfı olmalı. Ve bu sınıflarda o konunun bütün klasikleri olabildiğince bulunmalı.
#175155754
Öğretmen bir totem, ders kitabı bir tabu olmamalı öğrencinin gözünde. Her konunun "lüzum" duygusu, belki de çok dolaylı yollardan öğrenciye aşılanmalı.
#175175040
Öğretmen, âdeta bir sanatçı olmalı, arasıra ortaya çıkmalı ve öğrenci kendini konuya verince ortadan çekilmeli, arkadan izlemeli; gerektiğinde tekrar ortaya çıkmalı.
#175166216
Okullarımızda kütüphaneler âdeta bir süs gibi durur. Ya çok kez kapalıdır. Ya da çok az öğrenci uğrar. Yabancı bir yamadır okul bünyesinde.
#175155073
Öğrenciyi turiste benzetirsek, o bir kente geldiğinde kendisine verilen kent haritası, kent rehberi gibi bir şeydir ders kitabı. Öğretmen de turist rehberi gibi bir şey. Ders, kenti adım adım gezmedir; öğretimse, kentin tümünü gezmiş, görmüş, yaşamış olmadır. Kentten ayrılırken kişide kalandır öğretimden bizde kalan..
#175164358
Kültür, demokrasiyi kısırlaşmaktan, çölleşmekten, erozyona uğramaktan korur.
#175152468
Bugün, İslâm dünyasında yaşanan kriz, iç ve dış bunalımın birleşmesinden kaynaklanmaktadır.
#174938757
Biz bugün, islâm ülkeleri olarak, sadece kendi bunalımımızı yaşamakla kalmıyor, bizi içten dıştan kuşatmış Batı'nın bunalımını da yaşıyor, onunla da ta ruhumuzun derinliğinden sarsılıyoruz.
#174939296
Bir kaç yüzyıldır içine girdiğimiz bunalım, medeniyetimizi yitirme biçiminde süreklice gelişmektedir. Medeniyet yitince, onun taşıdığı inanç, duygu, düşünce ve duyarlık da, başta dediğimiz gibi ayakta duramıyor.
#174939804
Kur'an-ı Kerimde de, ahlâkî sebeple düşmüş insan topluluklarının "mesh"e uğradığı, maymunlaştığı yazılı değil mi?
Evet, demek ki, insanla maymun arasında, bir ilişki var; ama, bu Darvin'in dediğinin tam tersi bir ilişkidir.
#174983764
~
Özellikle eğitim hakkında yazılanların yarısını gerçekleştirebilsek şuankinden çok daha sağlıklı bir ilerleyiş içinde olacağımız kanaatindeyim. Zira bir toplumu yıkan da onaran da eğitim.. O sebeple bu ve bunun gibi eserleri okumalı, hatalarımızı fark edip, düzeltmeye çalışmalıyız toplumca.. Yalnızca farkında olmak bizi hiçbir yere taşıyamaz çünkü, eylem lazım, yola koyulmak, yolda kalmak lazım..
Velhasıl kelam benim nazarımda, üstadın bilinen birçok eserinin önüne geçen çok daha kıymetli bir konuma geçti bu eser, çünkü o yıllar öncesinde yazdığı satırların çoğunun hala aynı kalmış olması gerçeği, yaşamı ne kadar sığ yaşadığımızı bir kez daha fark etmemi sağladı.
Anlık yaşıyor fakat hissetmiyoruz anımızı; izliyor, dinliyor fakat anlamıyoruz hatalarımızı, acılarımızı; ve haykırıyor fakat içselleştiremiyoruz kelamlarımızı.. O yüzden hep eksik, hep yarım kalıyoruz bazı konularda.. Gelin tamamlayalım boşluklarımızı, okuyarak bu muazzam satırları..
Ve birkaç alıntı;
Kapitalizmde de durum pek farklı değildir. İşçinin işçi olması, insan olmasından önce gelir.
#175142530
Her hak bir vazife, bir sorumluluğu beraberinde getirir diye düşünmeli demokrasiyi.
#175148189
Halk demek, kuru kalabalıklar demek değildir. Halk, ülkesi ve devletiyle millet haline gelmiştir. Halk, geçmişi ve geleceğiyle, ölüleri ve geleceğin ulusu olacak olan bebekleriyle, yaşadığı çağı, kültürü ve medeniyetiyle birlik düşünülmelidir.
#175151037
Halkın liderlerine saygı ve sevgiyle bakması doğaldır; fakat, onları mitleştirmesi, onları efsane kahramanlarına dönüştürmesi her zaman için iyiye alâmet değildir.
#175151343
Mizanseni iyi ayarlanabilirse, çocuk için onur verici, sevinilecek, öğünülecek bir şey olur okumak.
#175182054
Şimdi ise gerçekte, ne Doğu'nun, ne kendimizin, ne Batı'nın klasikleri, eğitimimiz ve öğretimimizde yer almakta. Belki okuma kitaplarında bazı parçalar, edebiyat, tarih ve sanat tarihi derslerinde bir parça ölü ve kuru malûmat mevcuttur. Ama klasik öğretimi ve eğitimi bu değildir.
#175182731
Öğretimimizin bir yanlışlığı da, zaman babında, kronoloji konusunda pedagojik davranmayışımızdır. Çocuğa tarih öğretmek için işe taş devrinden başlanıyor. Baltalı vahşi adamlardan. Tarih dönemine girince de eski Mısır, Mezopotamya ve Grek Uygarlığı'ndan, Roma Uygarlığı'ndan işe girişiliyor. Bunlar öğrenciye çok ters, yabancı, bir yerde de ilkel gelecektir. Lise'de edebiyat derslerinde, divan edebiyatı öne alınıyor. Ondan başlanarak bugüne gelinmek isteniyor.
Oysa bunun tam tersi bir yol izlemek gerekir. Önce bugünü tanımalı öğrenci. Tarihte de, edebiyatta ve sanatta, düşünce ve felsefede de.
#175183587
Bugün neden televizyonda gereğince "edebiyat programları" yoktur diye kendi kendime sorduğumda sebebi şurda buluyorum: çünkü: ordaki bölüm yöneticileri, görevlileri genellikle genç insanlardır. Onlar, "edebiyat" denince onu "edebiyat dersi"yle özdeşleştiriyorlar.
#175178837
Görünmeyen bir ilerleme, an an gelişme sürecidir ders. Dersin kişiye kazandırdığı sadece bilgi değil, bilgi artımı değil, bilgisizliğin bütün problemleri ve bilginin, bilgi artışının getirdiği yeni durumlarla hesaplaşmadır.
#175163676
Kültür, medeniyeti değil, medeniyet kültürü içerir.
#174930910
İslâm Medeniyeti diyorsak, bir de islâm kültürü dememiz gerekir. İslâm kültürü, İslâm medeniyetinin bir unsurudur; belki öbür bir çok unsurun da kaynağı olan bir unsur.
#174935228
Önce ülkemizi kendimizin yaşayabileceği bir duruma getirmeliyiz. Sonra turistin gelmesini beklemekte haklı oluruz.
#175185212
