Sağduyuya yutturma olarak adlandırılan mekanizma sayeksinde, herhangi bir faaliyetin sağduyuya uygun olduğu ve ahlakla çelişmediği illüzyonu meydana getirilir. Neticede söz konusu faaliyetin, kişinin bilinçli zihniyetine ters düştüğü örtbas edilmiş olur. Bu mekanizma genelde bir sahtekarlıktan ibarettir. İnsanın sağduyu ve ahlaka ters düşen fiillerde bulunup, bunun farkına varmamasını sağlayan menfi bir fonksiyonu vardır. İdeoloji de bunun gibidir, fakat önemli bir farkı vardır. Örneğin Hıristiyanlığı ele alalım. Bu dinin telkin ettiği ve İsa'nın öğütlerinden meydana gelen, alçakgönüllülük, kardeşlik, dürüstlük, adalet, yardımseverlik gibi hedefler için, bir zamanlar insanların hayatlarını feda ettiklerini görüyoruz. Bu hedeflerin ne kadar değerli olduklarını anlıyoruz. Ama tarih içinde söz konusu hedefler kötüye kullanılmışlardır. Öyle ki, tam aksi yöndeki amaçlara hizmet etmişlerdir. Hür ve baş kaldıran insanlar bu hedefler adına öldürülmüş, köylüler aynı amaçlar uğrunda sömürülmüş ve ezilmiş savaşlar kutsal sayılıp, düşmana yönelik nefret körüklenmiştir. Bu bakış açısına göre ideoloji sağduyunun aldatılmasından pek de farklı değildir. Ama tarihten öğrendiğimiz kadarıyla, ideolojilerin kendilerine has bir yaşamları vardır. Bu bağlamda İsa'nın öğütleri kötüye kullanılmışlarsa da, hâlâ hayatta kalabilmişlerdir. Hafızalarda muhafaza edilmişler ve gerektiğinde ciddiye alınmışlardır. İdeoloji olmaktan çıkıp, ideal haline gelmişlerdir. Bu durum Reform öncesinde ve sonrasında, Hıristiyan mezheplerinde yaşanmıştır. Çağımızda Hıristiyanlık ideallerine inandığını ifade eden, ama bu idealleri ideoloji anlamında kullanan bir Batı dünyası söz konusudur. Aynı durum, barış adına ve nefrete karşı mücadele eden Protestanlar ve Katolikler arasında da yaygındır. Bu yargı, Budist fikirlerin, Hegel felsefesinin ve Marx kuramının, ideoloji haline getirilmeleri için de geçerlidir. Eleştirinin vazifesi idealleri hor görmek değildir. İdeolojilere dönüştürülmüş olduklarını duyurmak ve söz konusu ideal namına ideoloji ile mücadele etmektir.
Sayfa 118Kitabı okudu
·
32 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.