Evrene bakış açımız tıpkı akvaryumumdaki balıklar gibi kendi içlerinde bir döngüleri var ve bazı kuralları,evet kuralları...Tıpkı biz insanların topluluk olarak kurallar çerçevesinde yaşamamız gibi onların da kuralları var daha çok hiyerarşik bir yapı ama değişken bir hiyerarşi.
Biz insanlar çoğalıp topluluk halinde yaşamaya başladığımızda topluluğun bozulmaması ve daha sağlam olması için kendi kurallarımızı koyduk; ahlaki,siyasi, kültürel,dini vs farklı konularda farklı kurallar. Topluluk olarak yaşamak bizlere can güvenliği anlamında büyük katkı sağlamış ve daha farklı konularda gelişmemizin öncüsü olmuştu. Artık çevredeki yırtıcı hayvanlardan korkmuyor ve iklim koşullarına karşı daha tecrübeliydik. Bir arada yaşamanın getirdiği güven ve rahatlık sayesinde merak duygumuzun da verdiği heyecanla o merak ettiğimiz "Ötesinde ne var?" sorusuna daha çok zaman ayırabilirdik.Dünya düz dedik ve okyanusun sonunda ne olabileceğini hayal ettik bazı mitolojilerde bir ejderha yatarken bazısında büyük bir şelale vardı.Olabileceğini düşündüğümüz şeyler tamamen o günün şartları doğrultusundaydı çünkü okyanusun ötesini tecrübeleyemiyor sadece hayal edebiliyorduk.Artık okyanusun diğer tarafını da dünyayı da o günden daha iyi biliyoruz .Önce okyanusun ötesi sonra dünyanın dışı,ayın yüzeyi,mars derken bu merak ettiğimiz "Ötesinde ne var?" Sorusu hep bizi bir adım daha öteye götürdü ve götürecekte. Şimdi diyeceksiniz "akvaryumdaki balık ve bunlar ne alaka?".
Akvaryum ile bizim dünyamız benzerdir.Tıpkı balığın akvaryumu tecrübelediği gibi biz de dünyamızı tecrübeledik ve bir hayli bilgi edindik.
Odam ile evrenimiz benzerdir.Balıklar beni ve odamı biliyor lakin akvaryumun içinden gördükleri kadar.Belki optik olarak farklı görüyor olabilirler: Mesela beni çok kilolu veya çok zayıf görüyor olabilirler. Ama yine de doğru veya yanlış benim hakkımda bir fikir sahibiler. Bizler de evren hakkında az çok fikir sahibiyiz.Tıpkı balığın beni gördüğünden daha farklı olduğum gibi evren de aslında şuan bizim onu gördüğümüzden daha farklı olabilir çünkü onu tecrübeleyemedik, henüz..
Odamın dışı ile evrenimizin dışı benzerdir.Balıklar odamın dışını göremedikleri için bi' haberler. Biz insanlar da evrenin dışını göremediğimiz için bi' haberiz.Lakin bu bilinmezlik de insanoğlunun o "Ötesinde ne var?" sorusunu engelleyemez ve tıpkı zamanında okyanusun ötesinde bir şelale veyahut bir ejderhanın olduğuna inanan insanlar gibi bizler de evrenin ötesini hayal ederiz. Bazısı ejderha örneğindeki gibi ütopiktir (evrenin bir canlının vücudundaki atom olması) lakin bazısı şelale örneğindeki gibi daha akla yatkındır (çoklu evrenler teorisi).
Sonuç olarak akvaryumumdaki balık nasıl yanılıyor ise biz de dünyadaki insanlar olarak büyük bir yanılgı içerisinde olabiliriz.Asla kavrayamayacağımız bir yanılgı ..
-Mehmet GÜMÜŞ