Aklı bir cihaz olarak ele alan Bediüzzaman, nefis hesabına çalaştırıldığında tehlike ve sıkıntı verebileceğini, hüzün ve korkuya sebep olabileceğini belirtmektedir. Herhangi bir vasıtayla bir korku geldiğinde insanda kontrolü kaybetme duygusunu ortaya çıkarır. Varoluşun yanlış algılanması insandaki kontrol duygusunu etkiler.