¶¶
Daha sonraları, Yahudi düşmanlarının, onları doğanın derslerini ve sessizliklerini bilmemekle suçladıklarını işittim yüzlerce kez; şöyle karşılık veriyordum: "Öyleyse onlardan daha da Yahudiyim ben!" Köyde geçen çocukluğun gür anılarını, tatlı akılsızlığını kendimde aramam boşuna olur. Toprağı hiç eşelemedim, kuş yuvası aramadım, ot toplamadım, kuşlara taş atmadım ben. Ama kitaplar benim kuşlarım ve yuvalarım, evcil hayvanlarım, ahırım ve kırlarım oldu; kitaplık, aynada yansıyan dünyaydı; dünyanın sonsuz kalınlığı, çeşitliliği, önceden bilinmezliği vardı onda.
¶¶