Dağlar Depremlere Sebep Mi Olur?
Genel Kur’an meallerinin verdiği anlamlar doğrultusunda birtakım ayetlerde (Nahl 15,
Lokman 10) dağların depremleri önlediği
bahsedilir. Celal Şengör ise, dağların depremleri önlediğini değil; aksine dağların depremlere sebep olduğunu iddia etmiştir.
Ancak bu bir çarpıtmadır. Çünkü dağlar depremlerin bir sonucudur, sebebi değildir. Çünkü depremler oldukça, dağlar meydana gelir. Bilindiği üzere kıtaların çarpışması
sonucu depremler meydana gelir ve bu çarpışmalar kıvrımlı-bindirmeli dağlar meydana getirir. Şöyle bir örnekle anlatalım; kolunuz yaralandığı zaman kanayan yerde bir yara kabuğu oluşur. Bu bölge vücudun diğer bölgelerine kıyasla kanamaya daha elverişlidir. Ancak “yara kabuğu, kanamanın sebebidir” demek saçmalamaktır. Çünkü kabuk, zaten yaralanma olduğu için meydana geliyor. Celal Şengör’ün iddiası da buna benzemektedir. Çünkü depremler olduğu için dağlar oluşur. Peki bu ayetlerde anlatılan olayın bugün ne olduğunu biliyor muyuz? Ona bir bakalım.
Nahl 15 : “[Yer] sizi yalpalıyor diye, yerin içine ağırlıklar attı.”
Lokman 10: “[Yer] sizi yalpalıyor diye, yerin içine ağırlıklar attı.”
Ayetlerde “ağırlıklar” manasını verdiğim “revasiye” kelimesi “resev” kelimesinin çoğul halidir. Bu kelime “ağırlık” manasındadır. Bu ayetin kasıt ettiği jeolojik olay konusunda iki hipotez sunabiliriz.
1- İki kıtasal litosfer birbiri ile çarpışmakta ve bunun sonucu olarak kıvrımlı-bindirmeli Himalaya tipi sıradağlar meydana gelmektedir (Sawkins ve diğ., 1974 ten; Ketin, 1994 kıtaların kayması ve levha
tektoniği ile ilgili pek çok kaynak bu bilgileri doğrulamaktadır). Belkide bu dağların oluşumu sonucunda kıtaların hareketi yavaşlamaktadır. Tıpkı bir diferansiyel gibi hareketi yavaşlatarak sarsıntıyı azaltmaktadır. Bu fikri bir jeolog olan Peter DeCelles da doğrulamaktadır.
2- Yeraltında gerek kıtaların hareketi gerekse Dünya’nın dönmesi
sebebiyle oluşan bir sarsıntıyı engelleyen bir ağırlık olabilir.
Sayfa 53Kitabı okudu
·
109 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.