Biçimsel bir psikanaliz alanında, mazoşizmle ilgili olarak, hiç kimse Theodor Reik kadar ileri gitmemiştir. Reik, dört temel karakter saptıyordu: 1) "fantezinin özel anlamı", yani fantasmanın biçimi (kendi için yaşanmış fantasma ya da mazoşizm için kesinlikle kaçınılmaz olan, düşlenmiş, oyun haline getirilmiş, ayinleştirilmiş sahne); 2) "askı etmeni" (tedirginliğin cinsel gerilim üzerinde etki etme ve orgazma yükselmesini engelleme şeklini ifade eden bekleyiş, gecikme); 3) (mazoşistin ıstırabı, sıkıntıyı ve aşağılanmayı göz önüne serdiği) "kanıtlayıcı nitelik", ya da daha ziyade ikna edici nitelik; 4) "kışkırtıcı etmen" (mazoşist, cezayı, tedirginliği giderecek ve yasaklanan hazzı kendisine verecek bir şeymişçesine, saldırganca dilenir).
Reik'ın çok önemli bir beşinci etmeni, yani mazoşist ilişki içindeki sözleşmenin biçimini, başka analistler kadar ihmal etmesi ilginçtir. Masoch'un romanlarında olduğu kadar, gerçek maceralarında da, mazoşizmin genel yapısı içinde olduğu kadar Masoch'un kendi durumunda da sözleşme, aşk ilişkisinin ideal biçimi ve zorunlu koşulu olarak ortaya çıkar.
...Mazoşist yalnızca görünüşte zincir ve bağlarla zapdedilmiştir; aslında yalnızca verdiği sözle zapdedilir. Mazoşist sözleşme yalnızca kurbanın boyun eğme zorunluluğunu değil, onun, işkencecisini terbiye etmesine yarayan ikna yeteneğini, pedagojik ve hukuki çabasını ifade eder.
...O halde Masoch'un kültürelciliğinin iki yönü vardır; Biri sanat ve askıya alma modeli içinde gelişen estetik bir yön, öteki de, sözleşme ve tabiiyet modeli içinde gelişen hukuki bir yön. Oysa Sade, sanat yapıtının kaynaklarına ilgi göstermemekle kalmaz; sözleşmeye, her sözleşme çağrısına, her sözleşme fikrine ya da her sözleşme kuramına karşı sınırsız bir garezi vardır. Sadizmdeki bütün alaycılık, sözleşme ilkesine karşı uygulanır. Bu iki bakış açısından, Masoch'un kültürelciliği ile Sade'ın doğalcılığını karşıtlaştırmakla yetinilmeyecektir. Sade'ın ve Masoch'ûn ikisinde de eşit olarak doğalcılık ve iki doğanın ayırt edilmesi vardır. Ama bu doğalar, kesinlikle aynı şekilde dağıtılmamıştır ve her şeyden önce birinden diğerine geçiş aynı şekilde gerçekleşmez. Masoch'a göre, kaba doğadan, hissi ve üzerine düşünülmüş büyük Doğaya geçişi sağlayan tam olarak sanat yapıtı ve sözleşmedir. Sade'da, tam tersine, ikinci doğadan ilk Doğaya geçiş, ne bir askıya alma, ne bir estetik içerir, yalnızca, sürekli bir hareket mekanizması ile sürekli hareketin kurumlarını yerleştirmek için bir çabayı içerir.
·
156 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.