Her roman, okuyucusuna şöyle der: Durumlar senin düşündüğünden karışık.“Romanın ruhu karmaşıklıkların ruhudur. Her roman, okuyucusuna şöyle der: “Durumlar senin düşündüğünden karışık.”
Bazı kitapları anlatmaya çalışırken bütün sayfaları kopyalayıp şuraya yapıştırasım geliyor. Altını çizmediğim cümle, kenarına not düşmediğim sayfa kalmadı.
Bu kitabı neden çok sevdiğime bakıyorum. Edebiyatla ilgili kurgu dışı bir şey okurken bana yeni bir sayfa açsın, başka türlü ve daha geniş düşünmemi sağlasın, yani evet, bir şeyler öğretsin istiyorum. Ama bu öğretme kısmını da biraz sıkıntılı buluyorum. Çünkü kitapların, kurgu dışı bile olsa, ‘otur da edebiyat neymiş öğren, seni cahil’ diye tepeden tepeden konuşması beni deli ediyor. Bir yazarın bana, kapısına kişisel gelişmeye gitmişim gibi poz kesmesinden hazzetmiyorum.
Öte yandan, edebiyatı bilmemkaçıncıyüzyılda ortaya çıkan kuramlar yığını haline getiren, bölen, sınıflandıran yaklaşımlardan da hiç hoşlanmıyorum. Biri bana çamaşır makinesinin tamirini anlatıyormuş gibi okuyorum bunları. Ve edebiyatta sığındığımız o büyü uçup gidiyor. Edebiyat makinede birkaç tur dönüp deterjanlı ve ıslak kalmış bir çamaşır gibi elimizde kalıyor sanki.
İşte bu kitap onlardan biri değil.
Hiç okumadığım yazarlar ve kitaplardan detaylıca bahsettiği yerlerde (e heralde) sıkılmış olmakla birlikte, okuyup okuyup “de miiii” diye Kundera’ya hadsizce hak verdiğim; roman sanatını şiirle, müzikle, tarih ve ideolojilerle, Avrupalılık ve modernizmle ilişkilendirip anlattıklarına, “hiç böyle düşünmemiştim” diye cümleler kondurup, zihnimde yeni kapılar açtığım bir kitap oldu.
Kundera’nın kitaplarını yazarken, karakterlerini yaratırken sırtını yasladığı duvarla tanışmak, dünyayı ve insanı yorumlama biçimine aracısız bakmak harika bir şey.
Bir de.. “Ondokuzuncu yüzyılın pinekleyen hayal gücü Franz Kafka tarafından ansızın uyandırıldı .” Kitapta o kadar çok Kafka övgüsü ve anlatımı var ki, tüm kitapları bir de bu gözle baştan mı okusam diye düşünmekten kendimi alamadım. Sonra aldım. Abartma Emel.
“Sanatı, felsefi ve kuramsal akımların bir türevinden başka bir şey olarak görmeyen profesörlerden çok korkarım.”
“Ben, Cervantes’in reddedilen mirası dışında hiçbir şeye bağlı değilim.”
