Honore de Balzac 'ın ilk okuduğum eseri ve kendisiyle bu kadar geç tanıştığım için oldukça pişmanım! Bu eserde iki yakın arkadaşın, hemen hemen aynı zaman diliminde gelin olma sürecini ve kendi bakış açılarını, yaşayışlarını, birbirlerine yazdıkları mektuplar aracılığı ile seyirci oluyoruz. Her mektup, birer şahitlik kimliği katıyor okuyucuya. Toplumun siyasi bakışına, kadına değerine, erkeğin aşktaki konumuna, miras durumlarına, ahlak yapısına teker teker şahit olmaktayız. Fakat bu eserin en etkileyici kısmı, yazarın kendisinde! Balzac, kendi kimliğini öyle dışarda tutuyor ve iki farklı karakterdeki kadını kendinde bir bütün olarak öyle güzel anlatıyor ki sanki eser, iki farklı kadın yazmış hissine kapılıyorsunuz. Dili ve yansıtılan perspektifler oldukça akıcı ve buna istinaden, yazarın sonraki eserlerini de sabırsızlıkla okumayı bekliyorum!
Karakterlerden biri (Louise) aşk üzerine hayatını konumlandırmaktayken, yakın arkadaşı (Renee) ise mantıkla kendini tanımlamaktadır. Bu durum, okuyucu için de sürekli aşk ve mantığın birbiri ile çatışması olarak geçmektedir. Öyle ki bazen karakterleri unutup sadece aşk mı, yoksa mantık mı kazanacak, diye sürekli kendimize sormakta ve kendi içimizde de bu ikiliyi sorgulamaktayız. Aşk, masum bir bakış açısı ile simgelenirken, diğer yandan mantık ise maddiyatla karşımıza çıkmaktadır. Renee mantık evliliğinde, kocası yükseldikçe ve kendi konumu manevi anlamda da zenginleştikçe mutluluğu okuyucuya simgelemektedir. Louise ise aşk yolunda her şeyini feda eder. Önce sevilmeyi ve onun ızdırabını, daha sonrasında sevmeyi ve kıskançlık yolunda topladığı hırslarını bizlere yansıtır. Sonuç olarak, her iki karakteri de seviyoruz! Renee'nin olgunlukla Louise'in iğnelemelerini kaldırmasını, annelik güdüsünü bütün samimiyetiyle anlatmasını ve dostane bakış açısını severken, Louise'in ise bıcır bıcır bir şekilde aşka tutunuşunu, sevilirken bile bir adamda farklı olanı sevmesini, maddiyatın, miras konularının, aşktan daha değerli olmadığını alenen sergilemesini seviyoruz.
Bütün bunların yanısıra topluma karşı yazarın üslubu, yer yer hiciv sanatını bizlere sunmaktadır. Bu eserde, feminist bir bakış açısı var diyebiliriz, çünkü yazar kadının üzerinden kadınların konumunu pek çok kez eleştirmektedir. Kadın, siyasi kimlikte çok geri plandayken kendi aralarında konuşmalarından anlaşılıyor ki aile ortamında erkeğin her zaman toplumdaki ve yine kendi benliklerini geride bırakan siyasi yaşamda varoluşunu tutan, yine kadının kendisidir. Bu tarz eserleri daha çok okumak dileğiyle...
