Süleyman Askeri Bey İncelemesi
31 yıllık bir ömre ne sığdırılabilir? Süleyman Askeri Bey öyle bir devirde öyle şeyler yapmış ki, ne kitaplara sığar ne filmlere. Şu titrlere bakar mısınız?
• Tarihte kurulan ilk Türk Cumhuriyetinin Batı Trakya Tük Cumhuriyeti’nin kurucusu
• Teşkilatı Mahsusa’nın kurucusu ve ilk başkanı
• Irak Cephesi komutanı
İzmir’de İttihat ve Terakki Cemiyetine (“İTC”) katılmış, oradan Makedonya’ya geçip Abdülhamit’in istibdat düzenine baş kaldırmış ve bu isyanı bastırmak için gönderilen Şemsi Paşa’ya suikast tertiplemiştir. İktidarı ele geçirince rahata ereceğini sanıyorsanız yanılıyorsunuz. Trablusgarp İtalyanlar tarafından işgal edildiği için tebdili kıyafetle bölgeye gidip İtalyanlara karşı savaşı organize eden ekibe katılmıştır. Zira bir İTC’ci için makamın paranın önemi yoktur. Önemli olan vatandır ve bu sebeple kuştüyü yataklarını terk edip çölün kumunda yatmaya düşünmeden giderler. Trablusgarp’dan sonra da istikamet Balkanlardır. Zira Balkan Savaşı başlamış ve Osmanlı Devleti çok zor durumlara düşmüştür. Edirne’yi düşmandan temizlemek yetmez, bir de düşman toprakların içine girip devlet kurar Süleyman Askeri Bey. Tarihteki ilk Türk Cumhuriyeti: Batı Trakya Türk Cumhuriyeti. Lakin Osmanlı ile Bulgarlar arasında barış anlaşması imzalanır ve Cemal Paşa’nın baskısı ile bölgeyi terk etmek durumunda kalır. Bu arada yeni bir oluşum vardır devlette. Yeni bir birim kurulmak istenmektedir. Pek de resmi olmayan bir gayrinizami harp oluşumu: Teşkilatı Mahsusa. Bu oluşumun başına tabi ki hem Balkanlarda hem de Trablusgarp’ta gayrinizami savaşın en önemli örnekleri veren biri gerekmektedir: Süleyman Askeri Bey. Bu yeni teşkilat ilk görevini Karadeniz’de Ruslara karşı icra eder. Çeşitli yetersizliklere rağmen gayet iyi iş çıkartırlar orada. Karadeniz’den sonra ise hayatına son vereceği son görev yerine gider, Irak Cephesi. Irak Cephesinde ihanetin en büyüğünü görür. Osmanlı ordusu altında görev yapan Arap aşiretleri, yüzüstü bırakır onu. Cepheyi terk ederler, dahası arkadan vururlar Osmanlı ordusunu. Süleyman Askeri Bey. Savaşı kaybedeceğini anlayınca da namluyu şakağına dayayıp tetiği çeker. Bir Japon Samurayı gibi yenilgiyi kabullenemez. Başarısız olmasının cezasını kendi kendine verir.
Süleyman Askeri Bey cesaretin, kararlılığın ve onurun kitabını yazmış bir subaydır. Öyle ki Irak Cephesinde iki bacağından da vurulmasına rağmen ordusunun başından ayrılmayıp sonuna kadar savaşı idare etmiştir. Hataları yok mudur, tabi ki vardır. Bu denli gözüpek bir insan hata yapmaya çok müsaittir. Sonunu pek düşünmeden hareket ettiği zamanlar da olmuştur. Ama her daim hem kendi askeri hem de düşmanı tarafından saygı duyulmuştur.
Kitap bir biyografi kitabı olmasına karşı yer yer tarih kitabı havasına girmekte. Yani Süleyman Askeri Bey özelinden çıkıp bir İTC tarihi kitabı şekline giriyor. Yazar 
Süleyman Tekir iyi bir araştırma yapmış, kendinin de belirttiği gibi dedektif gibi çalışmış bu kitabı yazarken. Ancak belki de bizi 
Stefan Zweig kötü alıştırdı ama biyografinin kahramanına dair bir psikolojik analiz yapılmamış olması bana göre bir eksiklik. Belki de biyografi kitapları bu şekilde yazılmalı. Ancak ben Stefan Zweig tarzı biyografileri okumaya alıştığım için bu kitap biraz basit geldi. Biyografi okurken ister istemez biyografisi yazılan kişinin ruh dehlizlerine inmek, kişilik analizini, psikolojik portresini de görmek isterim. Kaldı ki Süleyman Askeri Bey bu açıdan oldukça iyi bir malzeme. Ama sadece kronolojik sıra ile gerçekleşen olaylar anlatıldığı için tam bir tatmin yarattığını söylemem güç.
Bir diğer eleştirim ise bazı konuşarın çok kısa geçilmesi, mesela Mahmut Şevket Paşa cinayeti. Bu konuyu kısa keserken diğer bir takım konular ise gereğinden fazla uzun tutulmuş. Mesela Süleyman Askeri Bey'in aile fertlerinin anlatılması...
Velhasıl özellikle İTC tarihine meraklı okurlar için çok iyi bir kaynak. Süleyman Askeri Bey yaptıkları ile günahları ve sevaplarıyla bilinmeyi öğrenilmeyi hak ediyor.
·
147 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.