Çağdaşlık ve medenîlik sadece zihniyet meselesidir. Zulüm veya propaganda için elektronikli, ofsetli, mikrofonlu âletler kullanmak işi değildir. Dolayısiyle medeniyet, insanlık kadar eskidir ve insanlığın kendisidir. Taş Devrinde, Ortaçağda ve atom çağında her kimin ki kafası, fazileti, ahlâkı işler... Her kim ki kazanmak için bile yalan söyleyip hileye sapmaz, zalime kulluk, haksıza alkışçılık etmez... Barışsever ve geniş ufukludur, ancak o kimse medenî ve çağdaştır.
Gerilik ise dar kafalılık, zulme teslim olmuşluk, yalan, nifak ve despotluktur. Milleti bir sürü haline sokmak sevdası, maddenin içinde mahpusluktur.