Sıradan görülen ve rutinlerimiz içerisinde bir anlam ifade eden edimler bile sosyolojinin ilgi nesnesi olabileceği için, söz konusu edimlerin neden ve sonuçlarına kadar ortaya konulabilecek sosyolojik açıklamalar, bize bu bilimin baş döndürücü geniş kapsamına dair bir fikir verebilir.
Bakın! Şu örnek üzerinden düşünelim isterseniz: Kina gecelerinde ya da kimi özel durumlarda insanların ellerine neden kına yakılır? Bizim kültürümüzde kına şu üç şeye yakılır. İlki, gelin olan genç kadına (kına gecesinde), ikincisi, askere ve cepheye giden genç erkeklere, üçüncüsü de Tanrı'ya adanan kurbanlık hayvanlara...
Artık alışılagelmiş, gelenekselleşmiş bu rutinler ve renk veren bir madde olan kınaya sosyolojik açıdan bakıldığında söylenebilecek pek çok şey vardır aslında. Örneğin bizim burada kullandığımız üç örnekte de ortak olan taraf, gizli ya da açık 'feda etme' olgusudur. Şöyle ki, ilkinde, evleneceği erkeğe ve ailesine 'feda edilen' kadın; ikincisinde vatana 'feda edilen' erkek ve son olarak da Tanrı'ya feda edilen "can", der demez hocası, arka sıralarda oturan Sema araya girdi:
Ne alakası var hocam; ne demek 'evlendiği erkeğin ailesine feda edilen kadın', bence saçma!
Evet, kabul ediyorum, dedi .... Sabahattin Hoca ve devam etti: Geleneksel cinsiyet kodlarının yer yer çözülmeye başladığı günümüz dünyasının insanları için örneğimiz, yani kadının erkeğe ve ailesine feda edilmesi anlayışı tuhaf karşılanabilir. Ancak topluma, kültüre ve karşılıklı bağımlılık ağlarının bir arada tuttuğu değerlere bakıldığında, kadının feda edilme olgusunun, sembolik bir temsil olan kına gecesi ritüeli ile ortaya koyulduğunda ısrarcıyım. Kültürümüzün söz konusu cinsiyetçi tarafının bir uzantısı olarak, kimi annelerin evlenecek kızlarına nasihat ederken; "bu evden beyaz gelinlikle çıkıyorsun, bundan sonra bu eve dönüşün ancak beyaz kefenle olur " şeklindeki ifadelerinden de anlaşılacağı üzere, kadın ve evlilik konusunda yerleşik kültürün oldukça katı olduğu söylenebilir. Sözgelimi kadının gerçek ailesi kocasının ailesidir gibi sözler ile kadının erkeğin soyadını alma zorunluluğu vb. uygulamalar da göstermektedir ki, geleneksel cinsiyet kalıplarına sahip olan kültürlerde kadının feda edilmesi olgusu, siz saçma bulsanız da, gerçekten saçma olsa da, belirgindir.
·
40 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.