"Çok fazla uzaklaştın! Gece de bastırdı, güneşin doğuşunu beklemek zorundasın. Yarın bütün izler silinmiş olacak ve sen artık hiçbir yerde olmayacaksın."
Beklenmedik bir anda çölün ortasına düşen uçağın pilotuna ait satırlar bunlar. Hayatta kalabilmek için hem enkazdan uzaklaşmak zorunda, hem de günün sonunda enkaza geri dönmek zorunda. Hep bir zorunluluklar silsilesi var "hayat" dediği şeye tutunabilmek için. Gece bastırdığında enkaza geri dönmek zorunda, geri dönebilmek için geride bıraktığı izleri takip etmek zorunda, aramaya devam etmek için gecenin bitmesini beklemek zorunda. Ya gece bütün izler silinirse! Gece ve çöl her ikisi insanın tek başına aşamayacağı kulliyetli boşluklar... Ve izler silindiğinde... insan hiçbir yerde olmama özgürlüğüne kavuşacak... Ne vâsıl olacak bir menzile ihtiyaç duyacak ne de geri dönmesi gereken bir enkaza...
***
"Peki, bizim için çöl nedir? O, bizden, içimizden doğan şeydi."
Çöl tek heceli en geniş kelimelerden biri şüphesiz. Bir kum tanesinin külliyet kesbettiği, katrenin deryaya salındığı, matematiksel olarak değil ama ıztırarî bir sonsuzluk hissi... Tatar Çölü'nde Buzatti yılların flulaşan manzarada nasıl eridiğini anlatır bize. Çölde kaybolmak ile kendini çöle salmak arasında nasıl bir ontolojik fark vardır? Bir kum tanesini saklamak için en uygun yer şüphesiz çöldür ve çöl içimizdeki sonsuzluk duygusunu düğünleyen metafizik bir baş dönmesinin eş anlamlısıdır.
***
"Savaşacak tek düşman sessizlikti."
Bir pilotun sonsuzluk ile imtihanı çok yönlüdür. Saate bilmem kaç kilometre hızla giden bir aracın insandaki saat ve mesafe ayarları ile oynaması ne kadar da olağandır! Yeryüzünün tüm şartlarından âzâde olmanın, özellikle zamanın ve yönlerin izafî oluşuna dair insanda yaratacağı kafa karışıklığını düşünmek bile ne kadar yorucu! Bir pilot yolunu kaybettiğinde geri dönmesi ne kadar imkan dahilindedir? (İlk uçakları düşünün)... Kaybolmak kahredici bir sessizlikle yüzyüze gelmek, ürpertici bir sessizlikle diyaloğa girmektir. Harici bir sessizlik ile kavga etmek kolay! İnsan içindeki sessizlik ile nasıl savaşabilir!?
Küçük Prens düşmüştü zihnime. Yazı bitince fark ettim ki yazarları aynıymış.
...
Çöl...
yahut kül...
birden, bine açılan muamma.
neyi arar isen
onu bulursun onda.
kaleminize sağlık.
inceleme için teşekkürler.