İktidar ve Devrim
Kitap, 12 Mart 1971 öncesinde öğrenciler ve üniversite arasındaki siyasi çatışmaları konu alıyor. Oğuz Atay'ın siyasi konulara en çok değindiği roman bu olsa gerek.
BENİM İÇİN KABACA OĞUZ ATAY:
Komünizm ve kapitalizm arasındaki bitmek bilmez çatışmaları Atay'ın gözünden okumak güzeldi. Bu çatışmaları anlatırken bile iğneleyici anlatımından ödün vermemiş, kendine has bilinç akışı tekniğini bozmamış. Server Gözbudak karakteri üzerinden ve bireysel bir perspektiften bu çatışmalar aktarılmış. Yine de Atay'ın bu kitapta politik bir tutum takınmadığını düşünüyorum. Bu politik yönelimler içerisinde arada kalmış bir karakter anlatılıyordu bence. Atay siyasi, toplumsal ya da bireysel olsun her tutumu eleştirmeyi seviyor; bunu da alaycı bir dille yapıyor; bu tavrını beğeniyorum. Bunu romanlarında karakterlerin kendini aktarış biçiminden bile anlayabilirsiniz. Bir düşüncesini ifade eder, sonra bu düşünceyi reddedip başka bir düşünceye geçebilir. Aklına estiği gibi yazar. Kendi hatalarına dair farkındalığını okuruna göstermek ister. Tıpkı insanın kendi iç sesleri gibidir bu yüzden yazdıkları. Birbirinden kopuk düşünceler art arda gelebilir. O kadar gerçek ki okurken yüzünüzü gülümsetiyor, çünkü her romanında nihayetinde kendinizden bir şeyler buluyorsunuz. Aynı şekilde toplumsal meselelerde de öyle bence. Evet, sistemdeki sorunları gayet ironik bir biçimde eleştirir fakat sistem nasıl olursa olsun böyle davranacağını düşündürüyor bana.
KİTAP ÜZERİNE BAZI DÜŞÜNCELERİM:
Romanda öğrenciler, tipik devrimciler ve ülkeyi değiştirme arzusundaki bireylerdi. Bunun için çatışmaya da hazırlar. Öte yandan iktidar ve üniversiteler yani statükoyu koruyan, topluma da statükonun kurallarını dayatan bir sistem var. Server Gözbudak ise bir profesör olarak hangi tarafın doğru olduğundan aslında o kadar da emin değil, bir matematikçi olarak onun için problemler ancak basit matematikle net ve anlaşılır bir biçimde çözülebilir. İktidar ve devrim arasındaki doğru konumu bulmak ise tarihte de bugün de tartışılagelmiş, ama elbette kesin bir çözüme ulaşamamış ve ulaşamayacak olan bir mesele. İşte bu meseleyi de çatışmada yer alan bir öğrencinin öldürülmesi ve ardından diğer öğrencilerin o öğrencinin üniversitenin bahçeye gömülmesini istemeleri ve yönetimin de bunu reddetmesi üzerinden ele almış Oğuz Atay. Bu kanlı çatışmalar insanlığın yüz karası bence. Her taraftarın akıllıca davranıp kafa kafaya vermesi ve var olan toplumsal meseleleri düşünüp tartışarak ele alması gerekir. Evet, bir düşünceye bağlanıp onu hiç sorgulamadan hayatına devam etmek çok kolaydır. Ama körü körüne bağlanılan hiçbir düşünce yoktur ki insanı insanlıktan çıkarmasın.
Eylembilim, Atay'ın diğer romanlarına nazaran daha az bağ kurduğum bir roman oldu. Olayları anlamakta da zorlandım açıkçası. Çünkü siyaset ve tarihle bağlantılı okumaları sevmiyorum maalesef.
Eylembilim
Oğuz Atay
·
21 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.