Orhun Yazıtlarında yine kö- sesi ile başlayan Köŋül (gönül) sözcüğü her üç bengü taşta toplam beş yerde kullanılır. Gönül sözü; KTG 12 ve BKK 14'te, gönülden ağlamak; KTG 11'de geçer.
"Bu süg ilt tidi. Kıyınıg köŋlüngce ay, Ben sanga ne ayayin tidi. Kelir erser körü kelür, kelmez erser tilig sabığ"¹⁶⁵
(Bu orduyu sevk et dedi. Cezayı gönlünce söyle. Ben sana ne söyleyeyim dedi. Gelirse hile toparlanır, gelmezse haberciyi, sözü alarak otur dedi.)
Bu satırlarda İnel Kağan'ın, Bilge Tonyukuk'a; "cezayı gönlünce söyle" hitabını, yücelik çağrışımı ışığında değerlendirmek gerektiğini düşüyoruz, çünkü yazıtların genel bakış açısı kö- sesine ağırlıkla bu anlamı vermektedir. Buradaki gönlünce ifadesini de bu zaviyeden "Sen gönlünde Töre'yi kurduğun için gönlünden gelen ilhamla hükmünü ver" şeklinde anlayabiliriz. Böyle bir gönlün verdiği hüküm elbette yüksek görüşlü, adilane ve Töre'ye uygun olacaktır.
¹⁶⁵ Tonyukuk birinci taş güney yüzü 8. satır.
Sayfa 122 - Post Kitap, Divan Edebiyatı Vakfı Keyfiyet Mahfili Türkçe Araştırmaları: 1, 1. Baskı, İstanbul 2020, TÜRKÇENİN KÖKLERİ
·
127 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.