Bu o sırada ülkesi Osmanlı devletine savaş açmamış olan İtalya’nın Trabzon Konsolosu’nun anlattığı kendi tanıklık ettiği kıyımla ilgili. İstanbul’dan Trabzon’daki tüm Ermeni Hıristiyanların öldürülmesi emri geldi. Çok sayıda Müslüman, Hıristiyan komşularını kurtarmaya çalıştıysa da Türk yetkililer acımasızdı. Aldıkları emirlere itaat eden bu kişiler, tüm Hıristiyanları toplayıp kalabalık kafileler halinde Trabzon caddelerinden geçirdiler. Kafileler kaleden geçirilip deniz kıyısına getirildiler. Burada hepsi yelkenli teknelere konulup Karadeniz’de biraz açıldıktan sonra elleri ayakları bağlanıp denize atılıp boğuldular. Hemen hemen bütün Ermeni nüfus (8.000-10.000 arası) bu şekilde yok edildi; kimi kılıçtan geçirildi, kimi başka yöntemlerle öldürüldü.
Kaynak:
Arnold Toynbee, Armenian Atrocities the Murder of Nation, Rodder&Stoudhon, London-Newyork-Toronto, WCMXV s 66-67