Akıl Kayıp, Vicdan Metrûk, Gönül Mahzûn
Şu günlerde bir yandan Tabii platformunda her cumartesi yeni bölümü yayınlanan çok beğenerek izlediğim Mevlâna Celâleddin Rûmî dizisini takip ederken diğer yandan 
İhsan Fazlıoğlu Hocanın kitabında tevâfuk olan bu başlık altında okuduğum yazısı beni etkiledi, bakışıma derinlik kattı ve acziyetimi hatırlattı. İsmi geçen zâtları iyi tanımadığımı farkettirdi. Ben de özet halini şu şekilde not ettim.
Diyor ki..
Oğuzlar bağdaş kurup Konya'yı kurdular; çünkü "şehir kurmak, bağdaş kurmaktı"; bir meskende sâkin olup sükûna varmaktı; iskân olunup sükûnete ermekti. Şehrin beşeriyetine ruh üflediler insaniyet kazandı; madde sûrete büründü ve bu hamuru üç kişi yoğurdu:
Sirâceddin Urmevî. Anadoluya yayılan İslâm umranı. Urmevî, İslam'ın aklı idi.
...
Sadreddin Konevî, İslâm'ın vicdanı, nazarî irfânın pîri.
...
Celâleddin Rûmî, İslâm'ın gönlü; yığınlara mal olmuş duygu. Edebî irfânın büyük ustası.
...
Sirâc yani ışık yani akıl yok; Sadr yani direk yoksa Celâl olabilir mi? Her üçünün temsil ettiği ed-din ise hiç olmaz. Akıl yoksa vicdan yoksa gönül sahte bir hüzün, yapay bir duygudur.
...
Celâl, Sadr'a ve Sirâc'a yani vicdana ve akla bir davetti.
...
Unutulmamalı ki akıl bir direğe bağlandıktan sonra sükûnet bulur. Konya, Oğuzlar'ın sükûnete kavuştuğu şehirdi demiştik: Gelenleri sükûnete kavuşturacak bir vicdan ve akıl kalmadığından gönül kuru gürültüyle avunmada; Konya da toz duman içerisinde kalmada.
...
Sirâceddin Urmevî bulunmadan, Sadreddin Konevî olmadan Celâleddin Rûmî yalnızca bir müzedir.
...
Nazarî hikmet bulunmadan, nazarî irfân olmadan, edebi irfân yalnızca Varlık'a ilişmez bir şiir olarak kalır; Varlık'ın dili hâline gelmez, gelemez.
...
Sirâc'ın ve Sadr'ın olmadığı yerde de Celâl, Cemâl'e dönüşmüyor...
Yani özetle anladığım;
Akıl, Vicdan ve Gönül.
Sirâc, Sadr ve Celâl.
Nazarî Hikmet, Nazarî İrfân ve Edebî İrfân.
Akl-ı Selîm, Kalb-i Selîm ve Zevk-i Selîm.
Kelâmî İlim, İrfânî Marifet ve Sûfî Zevk/Işk.
Kadîm geleneğimiz bunların her üçünün birlikte hemhâl olmasını İnsan-ı Kâmil olmak için vazgeçilmez görmüştür. Biri olmadan ötekinin varlığı düşünülemez.
·
36 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.