Bugündense yarını tercih etmek
Şu bağıntıyı hepimiz biliriz: Eğer B, A'dan büyükse ve C de B'den büyükse, bu durumda C, Adan da büyüktür. Buna geçişli bağıntı [transitive relation] deniyor.
Hadi bir de şu örneğe bakalım: Cuma günü teslim edilmesi gereken bir iş olduğunu düşünün. Şimdi pazartesi sabahındayız. Pazartesidense bu işe salı günü başlamak daha tercih edilebilir görünüyor. Başka bir deyişle, salı gününün tercih edilebilirliği. pazartesi gününe nazaran daha yüksek. Salı oluyor. Eh, salıdansa bu işe çarşamba günü başlamak daha tercih edilebilir görünüyor. Çarşamba oluyor. Yine, çarşamba yerine perşembe günü bu iş üzerinde çalışmak daha tercih edilebilir görünüyor. Buraya kadar bir sorun yok; bunlar geçişli bağıntılar. Ardından perşembe oluyor. Hoppala! Şimdi de bu işe pazartesi günü başlamış olmanın daha tercih edilebilir olduğuna kanaat getiriyoruz. İşte buna da geçişsiz tercih edilebilirlik [intransitive preference] deniyor. Utah Üniversitesi'nden felsefeci Chrisoula Andreou'ya göre, söz konu- su savsaklama davranışı olduğunda hemen herkes bu sorunlu dü- şünme biçimini taşıyor.
Bu sorunlu muhakeme biçimimizin sağlığımızla ilgili yapma- miz gereken pek çok şeyi ve emeklilik birikim planlarını sekteye uğrattığına kuşku yok. Öyle bir gün geliyor ki ertesi gün yalnızca daha az tercih edilebilir olmakla kalmayıp, daha evvelki bir tarih asıl tercih edilebilir gün haline geliyor (ve artık harekete geçmek için çok geç kalınmış oluyor).
Çoğumuz için bu tecrübeyle sabittir. Araştırma grubunda yaptığımız çalışmalarda da bunu doğrulayan bulgulara ulaştık. Çoğu zaman geri dönülemeyecek bir noktada tercihlerimiz değişiyor ve bu da geçişsiz tercih edilebilirlik yapısını meydana geti- riyor. Sorun şu ki bu tercih edilebilirlik yapısının geçişsiz niteliği uzun vadede aleyhimize işliyor. Ertesi gün, bir zamanlar sandığımız kadar tercih edilebilir olmaktan çıkıveriyor.
Sayfa 59Kitabı okudu
·
38 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.