Montaigne Bir mit, bir efsanedir diyebiliriz Denemeler için. Üniversite sınavına hazırlandığım yıllarda -çok çok eski zamanlarda yani- öğretmenlerimden hep duyardım: "Denemeler’i okuyun. Oradan paragraf soruları çıkıyor." O zaman okumadım. Ancak tam paragraf sorusu yapılacak metinlerle dolu kitap. Üniversite sınavına hazırlanan okuyuculara kitabı bu gözle okumalarını tavsiye edeyim.
Adını çok duysak da hakkında pek bilgi sahibi olmadığımız bir eser Denemeler ve onun yazarı Montaigne. Fransız yazar 1533-1592 yılları arasında yaşamış. Zengin bir ailenin iyi yetişmiş çocuğu olan Montaigne hayatının son 20 yılı sahip olduğu çiftliğe çekilip Denemeler’i yazmayla geçmiş. Montaigne’in hayatında kitaba yeni denemeler eklenerek üç ayrı baskı yapmış.
Denemeler Deneme türünün de mucidi, isim babası Montaigne. Denemeler öyle tutuluyor ki sonra bir tür olarak deneme türü ortaya çıkıyor. Malumunuz deneme yazarın herhangi bir konu üzerine kişisel düşüncelerini samimi bir dille anlattığı yazılardır. Denemenin temel konusu yazarın ben’idir.
Montaigne’in kendine dair düşünceleri, kendinden yola çıkarak hayata, dünyaya insanlara ve edebiyata dair düşünceleri yer alıyor. Kısa yazılar. okuyucuyu sıkmıyor, yormuyor. Şunu da okuyayım diye epey ilerliyorsunuz okurken. Kitap başta insan sevgisi olmak üzere iyimserlik, dayanışma, özgürlük ve okuma alışkanlığı üzerine birçok farklı deneme içeriyor.
Kitaptaki alıntılardan Montaigne çok iyi Latince bildiği görülebilir. Birçok filozoftan şairden alıntılar var. Hatta şöyle ki: Daha önceden vecize olarak duyduğunuz, başka kitaplardan okuduğunuzu hatırladığınız birçok sözün kaynağının Les Essais (Denemeler’in orijinal adı) olduğunu görüyorsunuz. Mesela hep duyduğum "Gideceği limanı bilmeyene hiçbir rüzgarın faydası yoktur". sözü Montaigne’ye ait.
450 yıl sonra bile kendini okutan kitap elbette büyük kitaptır. 107 denemeden oluşan Denemeler’in ilk çevirisini Sabahattin Eyüboğlu yapmış.Tıpkı yazılmasının yıllar sürmesi gibi Eyüboğlu da 1940’tan 70’e kadar çeviriye eklemeler yapmış. Okuduğum İş Bankası Kültür Yayınları’nda dört ayrı zamanda yazılmış çevirmen ön sözü var. Daha sonra farklı çevirmenler de Denemeler’i çevirmiş.
Tekrar tekrar okunacak önemli bir kitap. Erken geç fark etmez. Okumadıysanız kaçırmayın.
DenemelerMontaigne · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 202054,6bin okunma
·
14 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.
