Mustafa Kemal, çıktığı ve hak bildiği yoldan, dönecek ve çekilecek mizaçta bir adam değildi. Ama muhakkak ki bu yolda, mihnet, istirap hatta yalnızlık şarabını, son damlasına kadar içti. Ama ne var ki, Nebi'lerin, Önder'lerin büyük Kurtarıcı ve Kurucu'ların, mücadelelerindeki yüceltici imtihanları zaten budur. O da bu şarabın büyülü lezzetini sonuna kadar tattı...