Tartışma teorik bir konu üzerine karşılıklı konuşma hiç
kuşkusuz her iki taraf için de Çok yararlı olabilir, çünkü
tartışma tarafların sahip oldukları düsünceleri doğrular
veya teyit eder ve ayni zamanda yenilerini uyandırır.
Çoğu zaman kıvılcımlar doğuran iki fikrin çatışması veya
çarpışmasıdır; ancak bunun aynı zamanda cisimlerin
çarpışmasına benzer bir yanı da vardır, çünkü zayıf olan
çoğu kez ona katlanmak zorunda kalır, oysa kuvvetli
olan bundan galip çıkar ve muzaffer bir tavır ve eda
taknır. Bu bakımdan tartışmanın taraflarının da herhal-
de bilgi bakımından olduğu kadar zekâ ve yetenek bakı-
mından da birbirinin olabildiğince dengi olması gerekir.
Eger birinin bilgi eksiği varsa o au niveau (esvafa uygun) değildir ve dolayısıyla diğerinin delil ve temellendirmelerine karşıIık veremeyecektir; deyiş yerinde ise o çekişmede ringin
dışında duracaktır. Ama eğer zeka ve kavrayış bakımın
dan eksiği varsa, çok geçmeden içinde uyanacak olan
öfke ve hiddet nöbetleri onu tartısmada her türlü çirkin
hile ve bahaneye başvurmaya, bilerek güçlük çıkarma-
nın her çeşidinden yararlanmaya yöneltecek ve dikkati
bunlara çekilerek meselenin esası kendisine gösterildi-
ğinde bu kez de işi bayağılaşmaya kadar götürecektir.