Baburnáme (Babur 'un Hatıratı). Cilt 1. Reşit Rahmeti Arat. Babürşah, 16 Şubat 1483’te doğmuş ve 26 Aralık 1530’da ölmüştür. Babür İmparatorluğu’nun kurucusu ve ilk hükümdarı olarak bilinir. Tam adı Zahir ed-Din Muhammed Babür’dür ve “Kalem, kelam ve kılıç imparatoru” olarak anılır. Babür, Timur ve Cengiz Han’ın torunlarından gelmektedir. Babası Fergana valisi Ömer Şeyh Mirza, annesi ise Kutluğ Nigâr Hanım’dır. Babür, genç yaşında taht mücadeleleri ve tehlikeli seferlerle dolu bir hayat yaşadı. Büyük atası Timur’un hükümet merkezi olan Semerkant’ı ele geçirse de, daha sonra Özbeklerin hanı Şeybanî’ye yenildi. Yenilgi sonrası Pamir Dağları’na çekildi ve orada Hindistan’ı alarak büyük bir Türk İmparatorluğu kurma hedefi belirledi. Babür, hedefine ulaşmak için 20.000 asker topladı ve Hindikuş Dağları’nı aşarak Afganistan’ın merkezi olan Kabil kentini ele geçirdi. Kabil’de kendisini şah olarak ilan etti. Bu sırada en büyük düşmanı Şeybanî düşmanları tarafından öldürüldü ve böylece Hindistan seferi hazırlıklarına başlamak için en önemli engel ortadan kalkmış oldu. Hindistan’ın Pencap valisi olan Devlet Han, Babürşah'ı Hind Seferini yapmak üzere yüreklendirdi. Babür, Hayber geçidini aşarak Hindistan’ın Pencap bölgesine girdi. Hindistan’ın Delhi hükümdarı Sultan İbrahim, Türklerin ilerlemesini haber alarak ordusunun başına geçti. 21 Nisan 1526'da Panipat mevkiinde gerçekleşen savaşta Babür, Sultan İbrahim’i yendi ve Delhi kentine girdi. Babürşah büyük mücadeleler ile Kabil, Horasan, Maveraünnehir, Semerkant ve Buhara gibi çağının önemli tarih ve kültür merkezlerini ele geçirerek büyük bir devlet kurdu. Başkenti önce Kabil’e, ardından Agra’ya taşıdı. 1530 yılında kırk yedi yaşında Agra’da vefat etti. Babür Şah’ın ölümünden sonra oğlu Hümayun, devletin başına geçti. Babür Şah, devlet adamlığı yanında Türk ve Çağatay edebiyatının önemli şairlerindendir. İdari, askeri ve siyasi işlerinde gösterdiği başarıyı sanat alanında da göstererek divanlar dolusu şiir yazmış, hattatlık, nakkaşlık ve bestekârlıkla da uğraşmıştır. Çağatay dönemi edebiyatına önemli katkılar sağlamış, “Hatt-ı Baburi” denilen yazı türünü geliştirmiş ve eserlerini Çağatay Türkçesi ile kaleme almıştır. Babüşah’ın en tanınmış eseri “Babürnâme” olarak bilinir ve kendi hayatını anlatır. Diğer önemli eserleri arasında şiirlerini topladığı “ Babür Divanı", aruz kalıpları hakkında bilgi veren “Aruz Risalesi”, Hanefi fıkhı (İslam hukuku) hakkında bilgi veren mesnevi tarzındaki manzum eseri “Mübeyyen” ve Farsça’dan çevirdiği, tasavvuf ahlâkının anlatıldığı “Risale-i Viladiye” (Doğum Risalesi) bulunmaktadır. Eser Milli Eğitim Bakanlığı'nın Bilim Kültür eserleri dizisi içerisinde Türk klasikleri'nin 13'üncüsü olarak basılmıştır. Birinci ciltte, 1494'te 11 yaşında olan Babür şah'ın 1503 yılına kadar olan dönem arasındaki olaylara yer vermektedir. Akıcı bir dili var. Özellikle insan karakterleri hakkında yalın, abartısız ifadelerle tanımlar yapmakta, şehirlerin coğrafi özellikleri hakkında bilgiler vermektedir. #Kitapşuuruinsanlıkşuurudur.

Baburname Cilt 1Reşit Rahmeti Arat · Milli Eğitim Basımevi · 197017 okunma

·

28 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Mustafa Parlatan