1736 tarihli bir Osmanlı- İran savaşının sonunda anlaşma zemini aranır. İran, Caferiliği beşinci mezhep olarak Osmanlı Devletine kabul ettirmek ister. Osmanlı Devleti, bu tekliften vaz geçip diğer şartlarda uzlaşabilmek için İran'a bir elçi göndermek ister ve beylerbeyi Mustafa Bey görevlendirilir. İran, gelecek olan elçinin üç tuğlu yani vezir olmasını şart koşunca Mustafa Bey'e vezirlik verilir ve elçi gönderilir. Kitabın yazarı, Tanburi Arutin de Mustafa Paşa'ya bu görevi esnasında eşlik eder. Uzunçarşılı'nın sunuş yazısında dönemin siyasi olayları ve elçi gönderilen Mustafa Paşa hakkında detaylı bilgi verilmiş. Seyahatnamede ise ilk kısımlarda çok az bahsediliyor elçi Mustafa Paşa'dan. Onun hakkında Pembe İncili Kaftan'ı anımsatan ılginç bir olaya şahitliğini anlatıyor Ermeni yazar. Nadir Şah, paşayı küçük düşürmek için iki kişinin zor zaptettiği huysuz bir atını getirtip paşadan bu ata binmesini ister. Paşa; bu art niyetli teklif karşısında Osmanlı'nın şanını,şerefini de düşünerek atın üzerine adeta uçarak öyle bir atlar ki Nadir Şah'ın aklını alır. Herkes sus pus olur. Yazarın deyimiyle huysuz at adeta kediye döner. Yazar, evvela Kandehar'ın kum çöllerini etkileyici bir dille anlatmakla başlar kitabına. Daha sonra Nadir Şah'ın kardeşinden bizzat dinlediği hayat hikâyesini anlatır. Bizim tarihimizde yüz karası olarak gördüğümüz Sadettin Köpek' in dahi Nadir Şah'ı tanıdıktan sonra hayırla yadebilecek biri olduğunu düşündürecek kadar ağır fenalıkları bulunan bir adammış. Hırsızlık yaparken yakalandığında kendisine merhamet eden Şah Tahmasb' a ve acıyıp yardım eden ve kızını veren kayınbabasına yaptığı fenalıklar az boz değil. Bu arada bizim Mustafa Paşa da Nadir Şah'ı sulha ikna edemeyeceği için İstanbul'a döndüğünde gözden düşüyor ve sürgüne gönderiliyor.

Tahmas Kulu Han'ın TevarihiTanburi Arutin · Türk Tarih Kurumu Yayınları · 01 okunma

·

90 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Kitabî