Söz Uçar Yazı Kalır Dedikleri
Amerika'yı kolomb keşfettiyse adı neden colomb değil de amerika?
Gerçek kaşif kolomb mu amerigo vespucci'mi?
Yazara göre vespucci haksız ün şan ve şöhrete hazırdan konmuş etik değerlerden habersiz arsız bir insan. Ama çoğu yerde vespucci'ye hakkını da teslim ediyor:
"Kolomb Amerika’yı keşfetmiş ama tanıyamamış; Vespucci ise orayı keşfetmediği halde bunun yeni bir kıta olduğunu anlamış"
Vespucci, kolomb kadar deniz deneyimi olmayan bir adamken refakat ettiği deniz yolculuklarında herşeyi not alır ve bunları mektup olarak gönderir. Ün şan ve şöhrete açılan ilk kapıdır "yazma eylemi"
Kitabın yazarı da bu detayın farkındadır:
"...belirleyici olan tek başına eylem değildir, bunun tanımı ve etkisi daha önce gelir. Yapılan bir şeyi anlatan ve açıklayan kişi, çoğu zaman onu yapandan daha önemlidir ve tarihin önceden kestirilemez güçler dengesi içinde genellikle en küçük bir hareket bile en inanılmaz etkilere neden olabilir"
Vespucci'nin bu notları mektupları günceleri matbaacılar ve yayıncılar tarafından ilavelerle çok başka bir boyut kazanır ve amerika'yı kolomb değil de vespucci keşfetmiş gibi görünür duyulur ve algılanır.
Çok büyük bir yanlış anlama mı çok büyük bir yanılgı mı? Yazara göre hem ikisi hem değil:
"yazgı, tesadüf, yanlışlık ya da yanlış anlaşılmaydı; piyango pekâlâ mektup yazan başka birine ya da komşu geminin kılavuzuna çıkabilirdi. Dönüp olanları düzeltme şansı tanımayan tarih, Vespucci’yi seçmiştir ve tarihin kararları, ne denli saçma ve adaletsiz de olsa, katidir. Adını insanlığın en muzaffer defterinden silmek mümkün değildir artık"
Bir detay:
Ölümlerinden sonra ruhlarının kıyasıya yarıştırıldığı bu iki kaşif colomb ve amerigo vespucci çok iyi iki dostmuş aynı zamanda..
