Bu ne bir destandır, ne de no nk methiye,
Ne bir güzelleme, ne de reddiye,
Yöremize ait sözce bir sözlük,
Hediyem olsun tüm Reşadiye’ye!
-------------1--------
Babalara "ağa", anaya "abu",
Sivrisinek; " üyez", zehire "ağu",
Kaldıraça "küskü" , duvara "çamdu",
Ilık yere "umuk" diyorlar bizde.
-----------2-------
Amcamıza "emmi", ablaya "eci",
Yenge; "gelinabu", kocaya "kişi",
Teyzelere "hala", halaya "bibi",
Kaynataya "babalık"diyorlar bizde.
------------3--------
Büyük baba;"dede", nineye "ebe",
Örme yulara "örk", incesi; "tille",
"Zembereke "zerde", koridor; " örtme",
Balkona "güneşlik" diyorlar bizde
------------4------
Ayakta kal "dinel", tembele "simbil",
Koyun boku "dığıl", sayaya "ağıl",
Patates; "kartopu", buğdaya "tahıl",
Sahura "dünnelik"diyorlar bizde
--------------5-----------
Bazlamaya " fetil", cıstıla; “gilik”,
Hardala “ilamsar”, tirşiğe “nünük”,
Fasulye; “böğrülce”, pazıya “pezük”,
Ihlamura “süğnük” diyorlar bizde.
---------------6------------
Süt, yoğurt; “ağdamla”, iştaha “mada”,
At otu; “ulama”, ham erik; “çağla”,
Belkiye “ıkbala”, devaml; “boyna”,
Çabukluğa “tezlik” diyorlar bizde.
---------------7--------------
Çoban evi; “sayvan”, kümese “pinnek”,
İki yaşındaki koyuna “şişek”,
Yükseklere; “kıran”, köşeye “göcek”,
Doluya “diğilcek” diyorlar bizde.
---------------8-------------
Kan emen tefeci deyyusa “sülük”,
Elin ağzı ile konuşan; “düdük”
Fazla arzuluya söyleriz; “yüğrük”
Pezevenke “dümbük” diyorlar bizde.
---------------9--------------
Yol otu; “madımak”, çekirdek; “çiğit”,
Kayına “gürgen” der, meşeye “pelit”,
Mahalleye “mehle”, yöreye “muhit”,
Kablıcaya “çermik” diyorlar bizde.
---------------10-------------
Nergise “navruz” der, üveze “ivaz”,
Harmanda dövülmüş ekine “tınaz”,
Fırtınaya “tipi”, soğuğa “ayaz”,
Üşümeğe “buymak” diyorlar bizde.
---------------11-------------
Yemek kabı “sahan”, delikli; “kevgir”
Bakır tabak; “terpoş”, süzgeç; “ilistir”
Gömleğe “göynek” der, havluya “peşkir”,
Takunyaya "terlik" diyorlar bizde.
---------------12-------------
Ahıra “tam”, bahçeye “bostan”,
Anaduta “dirgen”, kotana “tapan”,
Entari “yelleme”, fistana “tumman”,
Peştamale “öğnük” diyorlar bizde
---------------13------------
Malağa “balak” der, mandaya “kömüş”,
Bir yaşlı keçinin adına; “çebiş”,
Dağınık ; peloş, kavgaya “döğüş”
Kedilere “pisik” diyorlar bizde.
--------------14-----------
Atkıya “dolak” der, cekete “aba”,
Patikaya “cılga”, gölgeye “dalda”,
Konak yeri “oba”, pilato; “yayla”,
Şömineye “ocak” diyorlar bizde.
--------------15-------------
Dar, biraz uzunca halıya “yolluk”,
Kab yuma yerine deriz “bucaklık”,
Tuvalet; “keneflik”, banyoya “suluk”,
Yıkanmaya “çimmek” diyorlar bizde.
--------------16--------------
Elbiseye “esvap”, kumaşa “pırtı”,
Küçük balta; nacak, satıra “bıçkı”,
Salıncak; “tahtalı”, bıçağa "çakı”,
Tırıs ata “zortlak” diyorlar bizde.
---------------17----------------
Labada; “efelik”, sumağa “tetre”,
Yaban üzüm; “civek”, gürgene “meşe”,
Gösteriş; “fiyaka”,afilli “sükse”,
Zaafa “düşkünlük” diyorlar bizde.
----------------18---------------
Muşmulaya “töngel”, ahlata “çördük”,
Basamağa “badal”, çemdiğe “kertük”,
Sünepe; “pısırık”,mecalsiz “sölpük”,
Dalkavuğa “yaltak” diyorlar bizde.
----------------19---------------
Kızılcığa “kiren”, sincapa “teyin”,
Lahanaya “kelem”, serseme “şaşkın”,
Çelimsize “zabun”, sahipsiz; ‘persin’
İdraksize “bunak” diyorlar bizde.
----------------20---------------
Ambar evi; “kiler”, semere “kaltak”,
Küçük orakk; “kaluç, köteğe “daynak”,
Kameriye; “çardak”, hamama “yunnak”,
Tavana “arastak” diyorlar bizde.
----------------21----------------
Ayakkabı; “postal”, topaca “çöte”,
Eski beze “çaput”, çuhaya “kebe”,
Firketeye “kanca”, çerçi; “ettare”,
Doruğa “induluk” diyorlar bizde.
----------------22----------------
Giden yıla “bıldır”, yarına “sabah”,
Öyle miye “he mi”,sahiye “essah”,
Çekemeze “hasut”, ukala; “küstah”,
Söz bilmeze “sasuk” diyorlar bizde.
----------------23------------------
Dişi dana; “düğe”, buzağı; “biçik”,
Genç horoza “piliç”, civcive “cücük”,
Gukuk kuşa “gügük”, böceğe “böcük”,
Kelebeğe “kepenek” diyorlar bizde.
----------------24-----------------
At yavrusu; "kulun", keçinin; "oğlak",
Küsmeye "darılmak", yoksula "cavlak",
Pisboğaz; "fokurdak", boş gezen; "aylak",
Kusura “halt etmek” diyorlar bizde.
----------------25----------------
Sevda yarasının acısı; ‘hicran’,
Yeni doğmuş körpe bebeğe “sübyan”,
Yoksul gelip, yoksul ölene “üryan”,
Ölmüşe “rahmetlik” diyorlar bizde.
----------------26-----------------
Deve tabanının aslı; “kabalak”,
Kuruntulu “hörtük”, dengesiz; hoplak,‘
Mahvolmuş; “müngariz”, yıkamak; “yumak”,
Zibilliğe “çöplük” diyorlar bizde.
----------------27------------------
Yüzü takılmamış yorgana “mitil”,
‘”Süt ‘kabına “bakraç”, su kabı; “sitil”,
Geçimsiz, “nizacı”, kavgacı; “çitil”,
Had bilmeze “hödük” diyorlar bizde.
.----------------28-------------------
Mutfağa “aşgana”, kablığa “terek”,
Tabureye “sekmen”, sırığa “cerek”,
Açara “anahtar”, kilite “firek”,
Lavaboya “cağlık” diyorlar bizde.
----------------29--------------
Gürültü "patırtı”,yatağa "örtü"
Güçsüzlere “zabun”der, zelil; “döküntü”,
Cürmü meşhut etmek ise; “suçüstü”
Kastene “gasbağnek” diyorlar bizde.
-----------------30--------------
Budalaya “ahmak”, ‘aptala “zevzek”,
Şakacı; ”holasa”, boşboğaz; “gerzek”,
Yürekliye “delü”, korkağa “ödlek”,
Açgözlüye “sümsük” diyorlar bizde.
-----------------31---------------
Heybetliye “görkem”, sağlama “mukkem”,
Herhalde; “elleham”, uğura “kadem”,
Boya posa “endam”, kaküle “perçem”,
Övgüye “metlemek” diyorlar bizde.
------------------32---------------
Göreve “vazife”, nöbete “keşik”,
Ağır; “oturaklı”, hafife “yeğnik”,
Narin ise “zarif”, nazikse; “nezük”,
Yılışığa “şıllık” diyorlar bizde.
----------------33---------------
Ekmek bezi “dastar”, kilime “cecim”,
İnce halat; “urgan”, kınnapa “sicim”,
Başörtüsü “cember”, gümüş ise “sim”,
Tesettüre “bürük” diyorlar bizde.
----------------34---------------
Kaynatılmış mısır tanesi; “hedik”,
Kışlık palto; "gocuk”, kötülük ;"kemlik",
Alçaklık; “namertlik”, dürüstlük mertlik,
Kurnazlığa “hinlik” diyorlar bizde.
----------------35-----------------
Alışmak; “dadanmak”, usanmak; “bıkmak”,
Sataşmak; “dalaşmak”, tüymek “sıvışmak”,
Şaşmak;” afallamak”, sinmekse “pısmak”,
Çekinmeke “tırsmak” diyorlar bizde.
-----------------36-----------------
Mısır; “darı”, semizotu; “pürpürüm”,
Akrabaya “hısım”, rakibe “hasım”,
Delişmene “zıpır”, sakin; “mülâyim”,
Kibarlara “kıyak” diyorlar bizde.
------------------37----------------
Bomboşa “tamtakır”, paraya “mangır”,
Patvatsız ; “yaldır”, geveze "dırdır"
Boş kap sesi; "tıngır", fermuar; “cırcır”,
Kapatmaya, “örtmek” diyorlar bizde.
------------------38-----------------
Tombula “yapalak”, cılıza “aruk”,
Cömert insan; “koçak”, cimriye “kısmuk”,
Şık giyimli; “çıtak”, şişkoya “culuk”,
İş bilmeze “kaluk” diyorlar bizde.
---------------39----------------
Fitneciye “cazgır”, zalime “hınzır”,
Düzenbaza “telbis”, yaramaz “muzur,
Devamlıya “fıldır”, izine “destur”,
Durmaya “eğleşmek” diyorlar bizde.
-----------------40------------------
Asık yüz;” somurtgan”,namuslu "arlı",
Yabancı; “yadırgı”, bön; “andavallı”,
Sabırlı; “sebatlı”, şöhretli; “namlı”,
Usanmağa “bıkmak” diyorlar bizde.
-----------------41------------------
Sulu göz; “ağlamsuk”, şımarık ; “şinnek”,
Dağınık “pecmürde”, bakımlıya “şık”,
Kötü kalpliye “cılk”, kabalık “çiğlik”,
Bir tutama “zırnık” diyorlar bizde.
-----------------42-----------------
Dağlar başındaki sarp geçit; “belen”,
Tez iş gören, aceleci; “evecen”,
Yoktan yere, birden, aniden ; “yekten”
Koşmaya “seğirtmek” diyorlar bizde.
----------------43------------------
Birazcığa; “ecük”, tamama “yeter”,
Yufkaya “ işkefe”, salçaya “pelver”,
Kırma buğday “aşlık”, çiftçiye “rençber”,
Yarmaya “keşkeklik” diyorlar bizde.
----------------44---------------
Hayvan suluğuna söyleriz “yalak”,
Mahire “eli uz”, acemi; “çaylak”,
Hilebaz; "oynak", sırnaşmak; "kırıtmak",
Döneğe “fırıldak” diyorlar bizde.
-----------------45--------------------
Kaba saba; “hantal”, bakımsız; “paspal”,
Palavraya “partal”, duruma “ahval”,
Dilekçe; “arzuhal”, ‘soruya “sual”,
Kazanmaya “ütmek” diyorlar bizde.
-----------------46---------------
Dağınık, düzensiz; “karmakarışık”,
Küçükten daha küçüğe ; “şuncacık”,
Uzaklara “ırak”, yakın; “şuracık”,
İşteye “ahacuk” diyorlar bizde.
----------------47----------------
Su kaynağı; “göze”, çeşmeye pınar,
Üzüntüye “elem”, çareye “tapar”,
Kimsesize “ezük”, zalime “gaddar”,
Barbara “bağırtlak” diyorlar bizde.
-----------------48-------------------
Eşitlik; “patapat”, doyum; “kanaat”,
Özenliye “düzgün”, perişan; “berbat”,
İmeceye “ırgat”, mecale “takat”,
Çekilmeze “yırtık” diyorlar bizde.
----------------49----------------
Yavaş ola “usul”, derhala “hemen”,
Saklamaya “zula”, yetişkin "ergen“,
Kalsın; “veresiye”, peşine “elden”,
Kıtlığa “açlık” diyorlar bizde.
---------------50------------------
Münasibe “mehel”, sözleşme; “kavil”,
Taş öbeğe “çeğil”, eğilim; “meyil”,
Yeteneksiz; “cahil”, yetili “ehil”,
Egoya “bencillik” diyorlar bizde.
---------------51------------------
Devamlı havlayan köpeğe “zağar”,
Sözünü bilmeyen adama “hıyar”,
Beceriksiz; “sakar”, usta; “sanakâr”,
Azime “cehdetmek” diyorlar bizde.
----------------52------------------
Peteğe “bal mumu”, kovana “petek”,
Sıkışık; “yığışık”, nadiren; “seyrek”,
Çıtır çıtır pişmiş simite “gevrek”,
Pektemek"laluk” diyorlar bizde.
----------------53-----------------
Kötülüğe “şerlik”, iyilik ; “hayır”,
Çiğine “yağannı”, sineye “bağır”,
Yüksek tepeye “dağ”, yamaca “bayır”,
Çayıra “çimenlik” diyorlar bizde.
----------------54---------------
Hayvan alıp satan tüccara “celep”,
Yaradılış; “huy”, karakter ; “meşrep”,
Kurala “kaide”, terbiye; “edep”,
Sevmeye “hazetmek” diyorlar bizde.
---------------55-----------------
Duruma “gidişat”, derhal ; “ossaat”,
Görünüme “kılık”, çehreye “surat”,
Ayrılığa “firkat”, ataya “ecdat”,
Arsızlara “hırtık” diyorlar bizde.
----------------56-------------------
Boşa gitmek; “güme”, akit ; “sözleşme”,
Örme patik; “kelik”, potine “çizme”,
İnce döşek “şilte”, yağlıya “kete”,
Israra “ekleşmek” diyorlar bizde
---------------57--------------------
Eşeklere “merkep”, sıpaya “kırık”,
Çiviye “mıh” deriz, fiskeye “pıtık”,
Yağlaşa“helle" der, ayrana“katık”,
Azıcık’a “üştek” diyorlar bizde.
-------------58--------------
Soydaşa "kandaş" der, kel başa "keloş'
Her söze evet diyene "sallabaş",
Az ekşimsi olan meyveye " mayhoş",
Şiş karına"çömlek" diyorlar bizde.
---------------59------------
Büyüğü ;” geleğü”, küçüğü ; “sıçan”,
İp yumağı “sırçan”, paçavra ; “palan,
Şiddetliye “yaman”, çok güçlü ; “azman”,
ilençe; “ah almak” diyorlar bizde.
----------------60-------------------
Ağlamaklı hale gelmek; “dolukmak”,
Sakinleşip durgunlaşmak; “durulmak”,
Kafa tutmak, karşı koymak “sırtarmak”,
Şahsiyete “kişilik” diyorlar bizde.
----------------61-------------------
Gayri ciddi; “dandik”, hissedar; “şerik”,
İri saman; irmük, parmaklık; “ellik”,
Asalak; “yalamuk”, tuhaflık; “cinslik”,
Tahrike “kışkırtmak” diyorlar bizde.
------------------62-----------------
Çul tezgâhı; “çözme”, melodi “nağme”,
Kargaşaya “fitne”, kamuya “amme”,
Kâğıt para; “gayme”, cezaya “cerme”,
Zengine “köşelik” diyorlar bizde
-----------------63------------------
Kabadayı "bıçkın", sıskaya; " cansız",
Kibirli ; "havalı", talihsiz; " bahtsız",
Yaramazsa "hınzır", kedersiz " gamsız",
Temizliğe "saflık" diyorlar bizde.
------------------64-----------
Yalana düzene söyleriz “ığrıp”
Bir şeyin bolluğu çokluğu “tırıp”
Aynen benzeşen şeylere “tıpatıp”
Gırgıra “zeklenmek” diyorlar bizde.
----------------65-----------------
Şımarmaya söyleriz, “cıvıklaşmak”
Şaşırıp donakalmaya, “apışmak”
Uyuşup kalmaya ise; “mayışmak”
Üşenmeye “erinmek” diyorlar bizde.
---------------66-----------------
Yakasız gömleğe söyleriz “işlik”
İçinden çıkılmaz hale “çelpeşük”
Süt kardeşi olanlara; “emüşük”
İtiraza “dikleşmek” diyorlar bizde.
--------------67--------------
Huysuz; “sıracalı”, dengesiz; “manyak”,
Söz bilmeze “alık”, demine “bayak”,
Yalınayak “caydak”, tırnağa “cırnak”
Hafife "yeğniklik' diyorlar bize.
--------------68-------------
Traktöre “motor”, vagona “çeten”,
Yanlışlığa "sehven", zoraki "cebren",
Çalı çileğinin adı "böğürtlen",
Gevezeye “vazalak “diyorlar bizde.
--------------69-------------
Gelincik “as”, saksağan “alakarga”
Ateşte kavrulmuş tahıl ”kavurga”
Yontulmuş ağacın kabuğu “yonga”
Hovardaya “tellek”diyorlar bizde.
---------------70-------------
Açlıktan bayıldım" "dayfaldım” demek,
Çok fazla acıkmaya “yavıncımak"
Kuzukulağına deriz "ekşimcek"
Kalleşliğe “puştluk"diyorlar bizde.
----------------71-------------
İri dişli "dişlek", maskara " şebek",
Tahta kova "kürek", hizmetçi "beslek"
Sığırı hoplatan sinek 'büğelek",
Çengilere" köçek"diyorlar bizde.
-------------72---------------
Döl veren hayvana deriz “damızlık”,
Sürülmemiş araziye “anızlık
Seccade “namazlık”,fitne ; gammazlık",
Olmamışa “hamlık” diyorlar bizde.
-----------73----------------
İbrikten daha büyüğüne “güğüm”,
Dalsız budaksız ağaca “süğlüm”
Süt veren ineğe deriz “sağılım”
At gemine “dişlik” diyorlar bizde.
-----------74--------------
Yetersize; "çapsız", yüzsüze "arsız",
Her şeyde kusur arayana " mızmız",
İnsafsız; "imansız", kalleşe" kansız",
Basite "kıytırık"diyorlar bizde.
-------------75-------------
Bozuk yumurta" cılk", miskete "enek",
Ödemeyen " fit", kurşuna "fişek",
Ahırdaki deliğe söyleriz "tömek"
İri göze "pörtlek"diyorlar bizde.
------------76-------------
Şamara " şaplak"yumruğa "zumzuk",
Beceri " ustalık zindelik ;" dinçlik"
Kötürüme "çaluk", yunmuşa " yunuk"
Yozlaşmaya "yozluk" diyorlar bizde.
------------77-----------
Olmamış ekşi üzüme "koruk":
Yatak dolabına söyleriz; "yüklük",
Ayçiçeği; " gündöndü", salkıya "pörsük"
Titizlere "tırlak" diyorlar bizde.
--------------78---------
Yırtılmış, eskimiş süprüntü "hışır',
Varsıla “ağa” der, çulsuza " cıbır",
Çok eskiye “fırkıl", yepyeni " gıcır",
Yalnızlığa "boydak" diyorlar bizde.
---------------79--------------
Dönümün dörtte birisine "evlek".
Hayvan boku "ahbun", kurusu "tezek",
Hayvanın boynuna takılan " kelek",
Tepecik'e "tümsek" diyorlar bizde.
---------------80------------
Kıymetsiz "madara", minnet "mudara"
Uyuşuğa "hımbıl", işsiz " avara",
Çapkına"zampara", hile "dubara",
Yermeye " zemmetmek" diyorlar bizde.
------------81---------------
Çok eskimiş ayakkabıya "keltik",
Sapsız bıçağa "nantu", gagaya " dimdik,
Hastalığa "illet", rahatlık "genlik"
Sıkıntıya "bunluk"diyorlar bizde.
-------------82------------
Metrese 'oynaş", gavata "godoş",
Hayat yoldaşına söyleriz "evdeş",
Bodur şişman "gebeş", sevimli "minnoş",
Mantara" göbelek "diyorlar bizde.
---------------83-----------
Bedduaya " karış",niyaza "dua",
Kart koyuna "marya", atlaya"hopla",
Sankiye "goya" der, rüyaya "uyra",
Hızlıcaya "şipşak"diyorlar bizde.
---------------84---------------
Burnundan konuşana söyleriz "nığır",
İşler yolundaysa söyleriz" tıkır",
Mavi gözlü yarın adına "çakır",
Kuru dala "kövrek" diyorlar bizde.
----------------85------------
Yeniden nükseden derde"depreşmek"
Sağlamlaştırma işine "bekitmek",
Ağız kavgasına deriz " çekişmek",
Şakacıya"matrak" diyorlar bizde.
--------------86----------
Üzüm salkımına biz deriz "çıngıl",
Ufak tefek "tıfıl", acize "hımbıl"
Murdar mala "telef", helale "mısmıl",
Çok cılıza "coruk" diyorlar bizde.
-------------87-------------
Yeşil cevizin kabuğuna "gövek",
Yayladan inilen mezraya " güzlek",
Kuyruğu kesilmiş hayvana "güdek",
Yanlışlığa " seflik" diyorlar bizde.
---------------88------------
Zorlamak"cebretmek", mermiye "fişek",
Beklenmedik bir zamanda " gümbedek",
Kaşıntı duyma isteğine "gicişmek",
Traşa " yülümek" diyorlar bizde.
---------------89-------------
Çok az bulunana söyleriz "titrek",
Birdenbire oturmaya " küttedek",
Fazlaca haykıran kadına"kişnek",
Yar zülfüne"pürçek" diyorlar bizde.
----------------90--------------
Sümüğe "fotur"der, çap ise " kütur",
Önemi olmayan, değersiz "hakir",
Erenler kabrine söyleriz " yatır",
Erişmeye "ermek" diyorlar bizde.
---------------91-----------
Tahıl yığınına söylüyoruz "çeç",
Lâl olan insana" tat", kekeme "kekeç",
Güleç insanlara söyleriz " gülmeç",
Delilere "çatlak" diyorlar bizde.
-----------------92----------------
Kimseyi beğenmez kibirli; "konur",
Büyük çuval "harar", doymaza " obur",
Laf ebesi "çarçur", emreyle " buyur",
Yokluğa "züğürtlük" diyorlar bizde.
------------------93-----------------
Hoplağa"zıplak", unutkana "gelgeç",
Gammaz"müzevirci",çok gezen "gezgüç",
Yufka çevirece deriz " pişirgeç",
Pişmemişe"haşlak" diyorlar bizde.
-----------------94-----------
Başıboş dolaşan atlara "yılkı",
At, eşek dışkısına söyleriz " fışkı",
Küçük bohça "çıkı", biçimsiz " salkı",
Çaydanlığa"demlik" diyorlar bizde.
---------------95--------------
Rüşvete söylenir; "arpalık-yemlik",
Çok büyük makasın adına " kırklık",
Karının sözünden çıkmaz; "kılıbık",
Yellenmek; "osurmak" diyorlar bizde.
-----------------96---------------
Hırsıza "harami", hayduta " şaki",
Atın eyerinin arkası "terki",
Büyük kovalara diyorlar " helki",
Çalımlıya "kostak"diyorlar bizde.
---------------97------------
Paçavraya " palan", kızağa "çayan",
Cilveliye " fettan", burçağa "cılban"
Çıkar için takla atan "şaklaban"
Yiğitlere "kolçak" diyorlar bizde.
---------------98-------------
Güzün ekilecek ekine "gözlük"
Aklını yitirmiş olan "üşütük"
Çalılığa "büklük", gırtlağa " ümük",
Bataklığa"sazlık" diyorlar bizde.
----------------99---------------
Sık sık, ikide bir gelmeye "zırt bırt",
Eften püften konuşma ise" cart curt",
Ağız dolusu sesle yemek "hart hurt",
Bezginliğe " yılmak" diyorlar bizde.
---------------100---------------
Keskin bıçak; "kama", testere; "biçki",
Sandalye; "iskembi", sedire "seki",
Sürahi; "maşrafa", kantara "çeki",
Toplamaya " dermek" diyorlar bizde.
--------------101----------
Geç doğan kuzuya söyleriz " emlik",
Islık "üflük", hamilelik " gebelik",
Eğri büğrü yürüyene "yanpirik",
Zulüme " yezitlik" diyorlar bizde.
-----------------102----------------
Karaktersiz, soysuz : "cibilliyetsiz",
Kolay aldatılabilene " keriz",
Gözetleme "dikiz", çevreye " beniz",
Şakaya "muziplik" diyorlar bizde.
----------------103--------------
Besiliye "semiz", kabarcık " pürtük",
Taziye "göre", acımsıya " acımuk",
Tepki göstermeye çekinmek "sinmek",
Çevikliğe "atiklik""diyorlar bizde.
---------------104---------------
Sokutaşı; "dibek", kütüğe " tomruk",
Berraklık "duruluk", adilik " horluk",
Aklına eseni yapmak "zırzopluk",
Çağlayan'a " gürlek" diyorlar bizde.
----------------105----------------
Yüksek tepelerden aşmaya "ağmak",
Önem vermek; "tınmak", hiciv; " taşlamak",
Yumru çomak; "tokmak", bırakmak; "salmak",
Tamire " onarmak"diyorlar bizde
----------------106------------
İşini hiç aksatmayana ; "dakik"
Saç örgüsü;"belik", kıvrık saç ; "filik",
Zayıf, ince, uzun boylu ; " kikirik",
Def etmeye "savmak" diyorlar bizde.
------------------107---------
Gönlü yok "meyilsiz", isteksiz; "şevksiz",
Kuvvetsize " fersiz", çaresiz ;"aciz"
Serseriye "ipsiz", çirkine " tipsiz ",
Kıyafete" kılık"diyorlar bizde.
--------------108-----------------
Ağlayası gelmek bizde; "dolukmak",
İncinmek; "alınmak", topala " aksak",
Haddi aşmak; "azmak", yok olmak; " helak",
Yâd etmeye "anmak" diyorlar bizde.
--------------109--------------
Surat ekşitmeye deriz; "somurtmak",
Erkek ata ; "aygır", dişiye " kısrak",
Bataklığa; "çorak", meraya " otlak",
Nesillere "kuşak" diyorlar bizde.
----------------110-------------
Bezginliğe "gına", hevese " merak",
Saçmalığa"zırva", elçiye"ulak",
Keçi yolu; "yolak", nikaha " talak",
Kavgacıya "çıltak" diyorlar bizde.
--------------111--------------
Ayakkabı çekeceği 'kerata",
Enayi; "dallama", güzele " yosma",
Göz boyama "bayma", yemeni;"yazma",
Vazgeçmeye "caymak" diyorlar bizde.
---------------112----------------
Bulaklara "göze", musluğa " kurna",
Yağda pişmiş yumurtaya "gaygana"
Süsüne düşkün kadın;"kokana",
Edalıya " kopuk" diyorlar bizde.
---------------113--------------
Kavuşmaya "vuslat", ayrılık ; " firak",
Hilekar ; "fırıldak", çalmak; " aşırmak",
El sırtından geçinene; "asalak",
İhmalkara"savsak" diyorlar bizde.
------------114------------
İncinmek; " gücenmek", küfretmek; “söğmek",
Böğrüme; "öğütme", fidana " dikme",
Kırıcı söz söyleme; "iğneleme",
Havlamaya " ürmek"diyorlar bizde.
--------------115--------------
Kıskanmaya söyleriz; "günülemek",
Kurtulmaya çalışmak; "debelenmek",
Oturup kalkmamaya "çöreklenmek",
Batmaya " gümlemek" diyorlar bizde.
-------------116------------
Olduğun yerden fırlama ;" yekinme",
Kire "pasak", tiksinmeye " yiğrenme",
Aç gözlülük ; "tamah", kanaate " yetinme",
Besiliye "etlik" diyorlar bizde.
-----------------117----------------
İçlenme; hislenme", heves; "özenme"
Şüphelenmek, huylanmak ; "pirelenme',
Söz verme " vadetme", asap "cinlenme"
Kötülüğe "kemlik"diyorlar bizde.
--------------118---------------
Eşkiyaya " çete", civanmert ; "cevval",
Görgüsüz; "hasut", doyurucu ;" tellal",
Öneme "mühim" der, akrana "emsal",
Toyluğa "çömezlik" diyorlar bizde.
---------------119-------------------
Eli çabuk "bitirim", alpliğe " erlik",
Aptala "aval" der, gavata "dasnik",
Ahlaksıza " cıfıt", huzura “dirlik",
Tersliğe"aksilik"diyorlar bizde.
---------------120----------------
Kandırmaya "iğfal", yıkıma "zeval",
Dallı ve budaklı ağaca ; "çangal",
Çok zayıf " çelimsiz", genişe "battal",
Tatlıya " şirinlik" diyorlar bizde.
---------------121----------------
Üflemek ; "üfürmek", bükmeye " eğmek",
Yaşlanmak;"söykenmek", dokunmak; "değmek",
İspiyonculuğa deriz ; "fitlemek",
Kaçmaya " tozmak"diyorlar bizde.
----------------122----------------------
Kedere "gaile", uğraş; " meşkale ",
Ağ torbaya " file", deprem ; "zelzele",
Otuz kilo ; "kile", soya "kabile",
Yokuşlara" diklik" diyorlar bizde.
------------------123-------------
Güçsüz;" İflahsız ", cansıza " dırık',
İnce, uzun boylu adama;"sırık",
Geç doğan kuzuya söyleriz "emlik",
Kibire " kubarmak "diyorlar bizde.
-----------------124----------------
Gönülsüzce homurdanmak ; "sokranmak",
Kulağa söz fısıldamak ; "çıtlatmak",
Başarısız olmaksa ; "çuvallamak",
Çökmeye "çullanmak" diyorlar bizde.
----------------125-------------
Yüze gülen; "yalpak", yamağa "çırak",
Sözü üstüne alınmak ; "gocunmak",
Yüksek perdeden konuşmak ;"tozutmak
Çarpmaya "toslamak" diyorlar bizde.
-----------------126-----------
Gerçek olmayan habere "yaygara",
Dalga geçmek eylemine " makara",
Boş gezen "avara", saçma söz; "zırva",
Budalaya " zavrak" diyorlar bizde.
----------------127--------------
Göz boyamak "baymak', atılım " Atak",
Umut etmek "ummak", taklit " lağlanmak',.
Korkutmak "yıldırmak", korkmaksa "yılmak"
Buruşuğa" sarkık" diyorlar bizde.
-----------------128--------------
Eylül'e "ilkgüz", ekim; "ortagüz",
Ocak'a "zemberi", kasıma " son güz",
Nisan'a "abrul", haziran ; " kiraz",
"Şubat'a da; " gücük " diyorlar bizde.
------------------129---------------
Aralık; "karakış", temmuza "orak",
Kırmana " ağırşak", duruya "berrak",
Hiç kimse görmeden almak; " aşırmak ",
Kızmaya "hırslanmak" diyorlar bizde.
-----------------130-----------------
İtidal "ılımlı", düzgün ;" izanlı", Alıngan "kırılgan", dertli; yangılı",
Çekici ; "alımlı", işveli ;" nazlı ",
İnançsıza " zındık" diyorlar bizde.
-------------------131-------
Buruşuk; "kırışık", çıplağa " dazlak",
Yaşlılık ; "gocalık", tüysüze "cavlak",
Kaşınmak ; "gicişmek", azmak " kudurmak",
Çomçaya "susak" diyorlar bizde.
-----------------132------------
Halene"habire". usluya "zefil",
Enayiye "keriz",müddete "mehil",
Cine "ecünnü", şüpheye "işkil",
Öymeşüğe "cılmuk" diyorlar bzde.
-----------------133-------------;-
Suya sokup çıkarmak "dalbalamak"
Tüyleri dökülmüş olana "kavlak",
Otların şahına söyleriz "yelmük"
Özensize "savruk" diyorlar bizde.
----------------134--------------
Parlağa "ipil"der, süfliye "sefil",
İçinden çıkılmaz durum; "çetrefil",
Çok temiz giyim kuşamsa "tiril"
En yükseğe "duluk" diyorlar bizde.
---------------135---------------
Dibekte dövülmüş buğday “gendüme”,
İç güveyi “dikme”, ardıça “çekme”,
Başa kakma “kaku”, ezber “hatmetme”,
Üzmeye “cavratmak” diyorlar bizde.
------------136-------------
Denemek, “sınamak”,eğmeye “bükme”
Kasılma "gerilme”, gölgelik " eşme",
Yağmaya " talan”, kamuya "amme”
Hicvetmeye "yermek” diyorlar bizde.
---------------137----------------
İntizar etmeye deriz "kahretmek",
Heves edip arzulamak " ahdetmek"
Israr edip zora sokmak"diretmek" ,
Zıplamaya "sevmek" diyorlar bizde.
----------------138-----------------
Tiksinmeye "ikrah", zalim;" kitapsız",
Şüpheliye "zanlı", sıkışık; " dıkız",
Çirkin lere ; "tipsiz", esmere " yağız",
Genişliğe "bolluk' diyorlar bizde.
-------------------139------------------
Somurtkan "suratsız", çilekeş; " gamlı"
Yerinde söylenen ağır söz ;"okkalı",
Anlaşılması güç olan "ağdalı",
Azgınlığa " itlik"diyorlar bizde.
----------------140----------------
Türkoğlu'yum, bunlar benim derdiğim,
Sözcemizdir ilmek ilmek ördüğüm,
Hasretlik içimde gizli kördüğüm,
‘Dostluk’a “ahretlik” diyorlar bizde.
Dursun Elmas