Sosyalizm
Bernstein Marx'ın bu düşüncesinin yanlış olduğunu ileri sürdü. Verdiği örnek ise şuydu: Marx'a göre endüstriler geliştikçe işçi kitlesi zayıflayacaktır. Fakat Bernstein'e göre, 1873-95 arasında geçmiş olan devrede, gıda maddeleri fiyatları %35-40 kadar düşmüştür. Aynı devrede işçi ücretlerinde %5 bir artış meydana gelmiştir. Böylece işçi ücretlerinin reel artışı %40'tır. Dolayısıyla endüstrinin gelişmesiyle proletaryanın fakirleşeceği iddiası doğru değildir.
İkinci olarak, Karl Marx endüstri büyümesinin monopole (tekelleşmeye) yol açacağını, sermayenin sayılı ellerde toplanacağını söylüyordu. Hâlbuki bu sırada endüstrinin gelişmesiyle ortaya çıkan başka bir gelişme Karl Marx'ın bu söylediklerinin doğru olmadığını ortaya koydu. Bernstein bu noktayı da gösterdi. Bu yeni gelişme şu idi: 1890'larda endüstri ülkelerinde gayet hızlı bir endüstri gelişmesi ortaya çıkarken, sermayenin yapısında da değişiklikler oldu. Hakikaten endüstrinin klasik gelişmesi sırasında, yani Das Kapital yazıldığı sırada, sermaye kişilerin elindedir. Fakat 1890'lardan itibaren endüstrinin gelişmesi daha geniş sermayeleri gerektirdiğinden, anonim şirketler ortaya çıktı. Bu şirketlerin birdenbire gelişmesi gerçekten sermaye sahipliğini bölmüştür. Yani bu şekilde Marx'ın dediği gibi sermaye sahipliği azalmıyor, aksine çoğalıyordu.
Bernstein'in ileri sürdüğü üçüncü bir nokta da şuydu: 1848 Komünist Manifestosu'nda Marx ve Engels'in ortaya attığı bir çağrı vardı: "Dünya işçileri birleşiniz." Marx'a göre işçinin vatanı yoktur, sınıfı vardır. Bernstein bunu da kabul etmedi. Bernstein'e göre, bir vatandaş olarak işçinin de vatanı vardır.
Sayfa 31 - Timaş Yayınları, 20. BaskıKitabı okudu
·
16 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.