İnsanlar Neden Var ?
Açıkça bencil ve açıkça özverili davranışlara ilişkin bazı örnekler vereceğim.
Kendi türümüzle uğraşırken öznel düşünme alışkanlıklarımızı bastırmak zordur. Bunun
için, örneklerimi diğer hayvanlardan seçeceğim. Önce, bireysel hayvanların bencil
davranışlarına dair örnekler vereyim. Siyahbaşlı martılar büyük koloniler halinde yuva
kurarlar. Yuvalar birbirinden sadece birkaç fit uzaklığındadır. Yavrular yumurtadan
ilk çıktıklarında küçük ve savunmasızdırlar, onları yutuvermek kolaydır. Bir
martının, komşusunun arkasını dönmesini veya balık avlamaya gitmesini beklediği,
sonra da komşunun yavrusunun başına çöküp bir lokmada yuttuğu çokça görülür.
Böylece, balık avlama zahmetine girmeksizin ya da kendi yuvasını savunmasız
bırakmasızın, besleyici, güzel bir yemek elde eder. Daha iyi bilinen bir örnek ise dişi
peygamberdevesinin meşum yamyamlığıdır. Peygamberdeveleri iri, etobur böceklerdir.
Normal olarak, kendilerinden daha küçük hayvanları -sinekler gibi-yerler; hareket eden
hemen hemen her şeye saldırırlar. Çiftleşirken erkek dikkatlice sürünür, tırmanarak
dişinin üstüne biner ve birleşir. Dişi eline bir şans geçirirse, erkeği yiyecektir. Ya erkek
yaklaşırken veya üstüne bindikten ya da ayrıldıktan hemen sonra, kafasını kopartarak işe başlar. Dişinin erkeği yemek için birleşmenin bitmesini beklemesi en mantıklısı gibi
görünüyor. Ancak, kafasını kaybetmesi sonucu, erkeğin vücudunun geri kalan kısmı
dişinin üstünden düşmemektedir. Tam tersine, böceğin kafası engelleyici bazı sinir
merkezlerinin yuvası olduğundan dolayı, olasıdır ki, kafasının yenmesi erkeğin performansını artırır. Eğer bu doğruysa, ek bir yarar oluşturacaktır. Birincil yarar,
dişinin güzel bir yemek elde etmesidir. Yamyamlık gibi uç olaylar tanımımıza çok iyi
uymalarına karşın, "bencil" kelimesi bunları nitelemede yetersiz kalıyor. Anlatılanları göz önüne aldığımızda, belki de, Güney Kutbu imparator penguenlerinin korkakça
davranışlarına biraz daha sempati ile bakabiliriz. Söz konusu [s.17] penguenlerin suya
girmeden önce, kıyıda durup durdukları gözlenmiş. Nedeni, ayı balıkları tarafından
yenme tehlikesiymiş. İçlerinden bir tanesi suya girse, geri kalanlar denizde bir ayı balığı
olup olmadığını anlayacaklarmış. Doğaldır ki, hiçbiri denek olmak istemiyormuş ve
bekliyorlarmış. Birbirlerini suya itmeye çalıştıkları bile oluyormuş.
Sayfa 16 - TübitakKitabı okudu
·
4 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.