--------------SPOİLER İÇERİR-----------
Yer: Ankara Zaman: Cumhuriyetin ilk yılları
Yeni yapılmış bir apartmanın dokuz odalı bir bölüğü... Bu bölüğü tutup pansiyon olarak işleten Ayaşlı İbrahim Efendi'dir. Ama kahramanımız bu pansiyonun bir odasında kalan kişidir. Romanın anlatıcısıdır.
Diğer pansiyonerler farklı meslek, tabaka ve karakterde kişilerdir. Anlatıcının gözünden bu kişileri tek tek tanırız. Oldukça kalabalık bir kadro var. kitabı okurken bazen duraksayıp "Bu kimdi?" diye düşündüğüm anlar sık sık oldu. Bu insanları tanırken aslında toplumdaki yozlaşma, çürüme ve şahsiyetsizleşmenin masaya yatırıldığını anlıyorsunuz.
Pansiyonerlerden birisi olan anlatıcı burada yaşayan farklı karakterdeki insanları birleştiren noktanın ahlaki çöküntü olduğunu fark eder. Onları tanıdıkça o pansiyonda kalıyor olmaktan büyük bir rahatsızlık duyar. Ama bir yandan da oradan kopamaz. Kendi iç dünyasında sürekli bir mücadele vardır. Şahit olduğu ahlaksızlıklar içinde pasif olarak da olsa vardır, içlerindedir. Gözlemlediği ve okuyucuya aktardığı hadiseler, bozulmuşluklar çöplüğün içinde yaşama hissi verecek cinstendir: içki, esrar, kumar, dedikodu, menfaat kokan ilişkiler, metres hayatı, gayrimeşru çocuklar, normalleşmiş kürtaj vakaları, sahte sevgiler, eşini kıskanmayan adamlar, birbirini aldatan eşler... İşte bu ahlaki çöküntünün içinde anlatıcımız ise çalışkan, dürüst, münevver sınıfından sayılabilecek, insanları küçük görmeyen, samimi, bekar bir banka çalışanıdır. Böyle olmasına karşın bu pisliğe karşı mukavemetli dursa da kayıtsız kalmamakta, yanlarında yaşamaya bir nevi mecburmuş gibi oradan kopamamaktadır.
Sonuçta bu ahlaki çöküntünün kalabalık kadrosu bu çöplükte bir bir yok olurken ahlaki duruşuyla kahramanımız ayakta kalır.
Toplumsal bir yergi diyebileceğimiz romandan çıkardığım ders şu oldu: Şahsiyeti zayıf, ahlaki zaafları olan insanlar şehvetin sarhoşluğu içinde fark edemedikleri bir uçuruma hızla yuvarlanırken ayakta kalabilen, kalbur üstü olmayı hak edenler şahsiyetli, değerleri olan kişilerdir.
Keyifli okumalar...