Talha: İslâm hukukuna göre, harbde esir edilen muharibler hakkında hükümdara muhayyerlik tanınmıştır. Buna göre esirlerin hepsi öldürülebilir veya fidye karşılığı serbest bırakılır, ya da köle yapılırlar. Bu üçüncü durumda beşte bir devlete ait olur Osmanlılarda bunlara pençik oğlanı denir ve hususî bir terbiyeye tâbi tutularak bunlardan asker ve devlet adamı yetiştirilirdi (Pençik, farsça beşte bir demektir.) Zamanla pençik oğlanlarının kifayet etmemesi üzerine, gayrimüslim teb'anın çocukları da devşirme namıyla devlet hizmetine alınmıştır. Tamamen devletin ihtiyacından doğan bu müessesenin hukuka uygun olup olmadığı hususunda çeşitli görüşler serdedilmiştir Şu kadar ki Şâfi'î mezhebinde müslümanlığın doğuşundan sonra diğer semavî bir dine girenler, ehli zimmet statüsünde sayılmazlar. Esasen beyanlarına itibar edilir; ancak bu durumlarına ittila kesbedilirse, haklarında kölelik ahkâmı cereyan edebilir. Paul Wittek, Osmanlıların devşirme usulünü, Şâfi'î mezhebinden istifade yoluyla tatbik ettiklerini açıkça söylemektedir. Nitekim Osmanlılarda Sırp, Bulgar, Amavud gibi İslâmiyetin zuhurundan sonra Hıristiyan olmuş halkların çocukları devşirme olarak alınır; bunun aksi olduğu kat'iyetle belli bulunan Yahûdîlerin çocukları devşirilmezdi.

İslâm hukukuna göre, harbde esir edilen muharibler hakkında hükümdara muhayyerlik tanınmıştır. Buna göre esirlerin hepsi öldürülebilir veya fidye karşılığı serbest bırakılır, ya da köle yapılırlar. Bu üçüncü durumda beşte bir devlete ait olur Osmanlılarda bunlara pençik oğlanı denir ve hususî bir terbiyeye tâbi tutularak bunlardan asker ve devlet adamı yetiştirilirdi (Pençik, farsça beşte bir demektir.) Zamanla pençik oğlanlarının kifayet etmemesi üzerine, gayrimüslim teb'anın çocukları da devşirme namıyla devlet hizmetine alınmıştır. Tamamen devletin ihtiyacından doğan bu müessesenin hukuka uygun olup olmadığı hususunda çeşitli görüşler serdedilmiştir Şu kadar ki Şâfi'î mezhebinde müslümanlığın doğuşundan sonra diğer semavî bir dine girenler, ehli zimmet statüsünde sayılmazlar. Esasen beyanlarına itibar edilir; ancak bu durumlarına ittila kesbedilirse, haklarında kölelik ahkâmı cereyan edebilir. Paul Wittek, Osmanlıların devşirme usulünü, Şâfi'î mezhebinden istifade yoluyla tatbik ettiklerini açıkça söylemektedir. Nitekim Osmanlılarda Sırp, Bulgar, Amavud gibi İslâmiyetin zuhurundan sonra Hıristiyan olmuş halkların çocukları devşirme olarak alınır; bunun aksi olduğu kat'iyetle belli bulunan Yahûdîlerin çocukları devşirilmezdi.

Sayfa 120Kitabı okudu

İslam Hukukunda Değişmenin Sınırı Ekrem Buğra Ekinci

10 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Talha