Ek liste 1
Osmanlı İmparatorluğu'nda Amerikan Okulları, Yetimhane, Teoloji Semineri, Hastahane ve Dispanserler
Bu liste 1318/1900 tarihli Maarif Salnâmesi ve American National Archives'de bulunan "Despatches of U.S. Ministers to Turkey" adlı serideki 25 Şubat 1903 tarihli bir listenin karşılaştırılması ile hazırlandı. Osmanlı resmî listesi Amerikan raporuna göre üç yıl evvel olup kurumların sayısı daha düşük görünüyor. Amerikan listesi teferruatlıdır. Ancak Osmanlı listesinde mekteplerin ruhsat tarihi de verilmektedir. Listede o zamanki vilâyet taksimatına uyulduğu görülecektir. Bazı coğrafî yerlerin bugünkü ismi tespit edilemedi, bunlar belirtildi. Eski isimlerin yenileri verildi:
Ankara vilâyeti : Bugünkü Kırşehir ve Kayseri'yi
Bitlis : Bitlis ve Muş'u
Halep : Antep, Urfa, Maraş, Antakya'yı
Sivas : Amasya, Tokat ve Sivas'ı
Erzurum : Erzincan, Erzurum'u
Edirne : Gelibolu, Tekirdağ, Kırklareli, Gümülcine'yi
Aydın : İzmir, Aydın, Manisa (Saruhan), Menteşe (Muğla), Denizli'yi
Hüdavendigâr : Bursa, Kütahya, Balıkesir, Bilecik'i
Adana : Mersin, Adana'yı
Diyarbakır : Mardin, Diyarbakır'ı
Trabzon : Bütün Doğu Karadeniz'i
içeriyordu. Lübnan ise, Cebel-i Lübnan özerk mutasarrıflığı ve Beyrut vilâyetinden oluşuyordu (bu vilâyete Trablusşam ve Hayfa sancakları da dahildir).
Bu taksimata göre listede önce okulun adı, sonra bulunduğu kaza, sancak ve vilâyet verildi. Yetimhane, dispanser ve hastaneler ayrıca belirtildi. Okulların ruhsat tarihleri bulunabildiği ölçüde verildi. Ruhsatsız çalışanlar belirtildi.
Karşılaştırmaya rağmen her iki listenin yeterince sıhhatli veriler ihtiva etmemesi başlıca sorun olmuştur. Bu konuda en mükemmel liste ancak Boston'daki Misyonerler Merkezi'nin arşivlerinde hazırlanabilir kanısındayız.[96] Bu okulların talebe ve personel sayısı listede tespit edemediğimiz önemli bir noktadır.
17 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.