Ama diğer taraftan İslâm dininin o yüceliği ve açık görüşlülüğüne rağmen inişe geçtiğini görüyordum. Hükümdarların zalimliği ve liyakatsizliği, din alimlerinin kuru taassubu ve dünyadaki gelişmelerden habersiz olmaları Müslümanları böyle bir karanlığa itmişti.