Stalinin Türkiye Planı
1946 yılında Stalin'in İran Azerbaycanı'na asker takviyesinde bulunması, İran ile Türkiye'yi tehdit etmesi, Türkiye ile Yunanistan'a karşı kullanabileceği Bulgaristan'daki askeri gücünü kuvvetlendirmesi, Truman'ın endişelerinde ve tahminlerinde haklı olduğunu göstermişti. Bu gelişmeler Sovyetlere karşı tutumunun sertleşmesi sonucunu doğurdu. Abd Dışişleri Bakanı James F. Bymes'e yazdığı fakat hiç göndermediği mektubunda şunları söylüyordu:
Rusya'nın Türkiye'yi istila ederek Boğazlar bölgesini ele geçinnek istediğinden artık hiç şüphem kalmadı. Eğer bu gidişe demirden bir yumruk gösterip dur demezsek yeni bir savaş çıkacaktır. Tek bir dilden anlıyorlar: Kaç tümeniniz var?
Stalin'in 1945- 1946 yılları arasında gerçekten Türkiye'ye saldırmak isteyip istemediği bilinmiyor. Stalin, büyük ihtimalle Türkiye'yi diplomatik yalnızlığa mahkûm etmek ve sonra ülkeyi yönetenleri Sovyetler Birliği'ne önce Boğazlar'ın, ardından tüm ülkenin kontrolünü verecek bir antlaşma imzalamaya mecbur etmeyi düşünüyordu. Daha sonra Türkiye Cumhuriyeti dışişleri bakanı olan Necmettin Sadak, 1949 yılında yayımlanan bir makalede, "Sovyetler Çanakkale'nin işgalinin ardından Ankara'da komünist bir hükümet kurulmasını talep edeceklerdi" iddiasında bulunmuştu. Stalin'e karşı koyabilmek için Türkiye'nin karşıt ve dengi bir güç bulması gerekiyordu. Askeri caydırıcılık sağlanmadığı sürece diplomatik çıkışların bir faydası olmayacaktı. İnönü hükümetinin yapması gereken ilk iş, ABD ile diğer Batılı güçlerin, Sovyet taleplerine razı olmamasını sağlamaktı.
2 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.