Doğan Hızlan
Azerbaycan edebiyatı
19 Mart 2019
hurriyet.com.tr/yazarlar/dogan-...
Komşu ülkelerin edebiyatları üzerine bilgi sahibi olmalıyız. Bu konuda hazırlanan özel sayılar, o ülkenin öne çıkan edebiyatçılarını tanıtıyor.
Türk Edebiyatı dergisinin hazırladığı Azerbaycan Edebiyatı Özel Sayısı* bu bakımdan ilgimi çekti.
Bu yıl da Türkiye’deki edebiyat festivalinin konuğu Azerbaycan’dı.
Dergideki ilk yazı:
Azerbaycan Edebiyatı:
Zengin Edebî Anane ve Çağdaşlık.
İsa Hedibbeyli
Aktaran: Özel Manas
“Azerbaycan halkı kadim ve zengin bir edebiyata sahiptir. Şifahî halk edebiyatımız mevzuu, türleri, mazmunları, kahramanları ve tefekkürü bakımından son derece orijinal olup Azerbaycan’ın asırlardır süregelen tarihî inkişaf yolunu, millî ve manevî varlığını ifade eder.
Kitab-ı Dede Korkut destanları Azerbaycanlıların kadim ecdatları olan Oğuz Türklerinin hayat tarzını, dünya görüşünü ve talihini aksettiren muhteşem edebî abidelerdir.”
Hedibbeyli Azerbaycan edebiyatının iki ayrı istikamete ayrılması gerektiğini yazıyor:
Sovyet gerçekliğini ve ideolojisini aksettiren edebiyat
Sovyet devri Azerbaycan edebiyatı
Edebiyata yaşamın çetin zorlukları da yansımıştır.
İstanbul’a gelenler arasında Bahtiyar Vahapzade ile tanıştım, konuştum. Sultanahmet’teki Yeşil Ev’de yemek yedik.
Azerbaycan edebiyatından tanıdığım bir başka yazar da Anar Rızayev’di.
Ataol Behramoğlu’nun yakın dostuydu, Simavi Yayınları arasında da bir kitabını yayınlamıştık.
Ayrıca İstanbul’da kaldığı sürede onunla iki sempozyumda birlikte konuştuk.
Sempozyumlardan biri Cengiz Aytmatov üzerineydi.
Diğer yazılar:
Musa Muallim’le Yakut Mısırhanlı konuşmuş.
Sevil - Aysel Alizade
İlk Aşk - Eyvaz Zeynalov
Defin Nağmeleri - Terane Vahid
“Heyderbaba’ya Selâm” Neden Bu Kadar Sevildi? - Yusuf Gedikli
Bahtiyar Vahabzade’nin Söz Vatanı - Rahid Ulusel
Vahapzade’den bir şiir okuyalım:
“Sen de insan, ben de insan
Bir doğmuşuz bir anadan,
Kanda biriz, canda biriz,
Anamızın hatırına
(...)
İş-gücümüz didişmek mi?
Leş üstünde didişirler...
Vatan leş mi?”
“Ömür Kitabı”nı yazan şair Sabir Rüstemhanlı - Özcan Ünlü
Şairden dört dize:
“Vatana benzetiyorum seni
Nereye gitsem de döndüğün
Seni şiirime benzetiyorum
Beni duymadığınla övündüğüm”
Anar Hakkında Düşünceler - İmdat Avşar
“Geleneğe yaslanmayı ve oradan beslenerek edebiyat üretmeyi benimseyen Anar’ı, edebiyatın ve sanatın zirvesine taşıyan şey kendini idrak etme ve öze yönelme anlayışıydı.”
Yunus Emre’ye şiirinden dört dize:
“Hiç bilmem ki nere gidim
Dünyayı nerden seyredim
Sözümü gökte mi dedim
Kanat açıp uçmuş gibi...”
Azerbaycan’dan Türkiye’ye Uzanan Köprü: Memmed Aslan
Yitirilmiş Vatanım Erivan: Kaçakaçlar, Âşıklar ve Ermeni Mezalimi - Sevil İrevanlı
Aforizmalar - Prof. Dr. Rahid Ulusel
KOMŞU ülkenin edebiyat üzerine incelemeler ve edebiyatçıların ürünlerinden seçmeler.
(*) Mart 2019.
