Aydın giritli - eşitsiz gelişim yasası
"Öte yandan gerek Marx, gerek Engels, 1875'ten itibaren ama özellikle 1880'li yıllarda Rusya'nın tarihsel gelişmesini irdelerken, Batı'da bir sosyalist devrimle birleştiği takdirde Rusya'nın kapitalist aşamadan geçmeden sosyalizme geçiş aşamasına sıçrayabileceğini açık açık savunmuşlardır."19
19. yüzyıl sosyalist düşünüşünü güdükleştiren üç noktayı tekrar ifade etmek gerekiyor: Örgüt teorisinin eksikliği, ihtilalin sapmaları budayacağı tezi ve global devrim beklentisi. Politikada eşitsiz gelişim yasasını hem teorik analiz hem de mücadele aracı olarak kullanabilmek, bu üç sıçramayı yapmadan olanaksız.
19. yüzyıl sosyalistlerinde eşitsiz gelişim yasasının ipuçları elbet olacak; ama ciddi formülasyonlar aramanın yeri ve zamanı orası değil. Sosyalist hareket önce sınıf içi eşitsizliği ve örgütü kavradı. İhtilalin yeni eşitsizlikler doğuracağını, ilerlemenin geri dönüşleri de içeren kıvrımlarla dolu bir yol izleyeceğini ve tek ülkede ayakta durmanın olanaklı ve zorunlu olduğu ancak ihtilal pratiğinde anlaşılabildi. Trotskiy süreci yakalayamadı. Lenin önce "Rusya'da Kapitalizmin Gelişmesi"ni yazdı; Bolşevik örgütü yarattı; "tek ülke"yi muhtemel gördü; kuruluş sürecinin sorunlarını kavradı... Eşitsiz gelişim yasası, siyaset teori ve pratiğinde 20. yy başında gerçekleşen atılımın temeli, ayırdedici yanıdır. Kimlerin hanesine yazılması gerektiği son derece açık olmalıdır.
Bundan ötesi gereksiz zorlamalar olarak kalıyor. Savran, eşitsiz gelişim yasasını Marx ve Engels'e maletme arzusunu sezdiriyor. Çağdaş Trotskizm 19. yy'dan kopamamasının, yeni yüzyılın en ciddi ve önemli sürecinden dıştalanmış olmanın itkisiyle, aynı zorlamaya yöneliyor. Başkaları, örneğin L. Althusser 'genç Marx'la 'olgun Marx' arasındaki farkı benzer bir yerde ararken, yine zorluyor...
10 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.