Kitapla ilgili yazıln incelemelere baktığımda, hiç birinin benim gibi düşünmediğini gördüm. Hepsi beğenmiş, hatta hiç ilgisi olmasa bile Srebrenica'dan falan bahseden arkadaşlar olmuş. Bu durumda şunu söyleyebilirim, yazar kendi alanında başarılı demek ki. Bu kitabı beğenmeyen iki kesim olacaktır, birincisi Boşnaklar ikincisi ise mevzuyu bilen benim gibiler.
Bu yorum görüntülenemiyor
Çok taraflı bir inceleme olmuş. Kitabın karakterlerinin isminden dolayı bu şekilde bir eleştiri yapılması da taraflının yanında yanlış da olmuş. "Bosna'yı çok iyi bilirim" demenizden önce keşke kitabın kurgu olduğunu fark etmiş olsaydınız, evet tarihi bir olay var ama bu tarihi olayın yanında hatta önünde Son Tanık bir kurgu roman. Kitabın içinde birçok yerde Müslüman halkın uğradığı zulüm ve olması gereken haklara değinilmiş hâlbuki. Kitabın içinde tarihi olarak ne yazıyorsa hepsi gerek Türk kaynakları olsun gerekse yabancı kaynaklarda olsun yer almaktadır. Meade'i tanımadığınız da belli tanımamak bir yana en ufak bir araştırma da yapmamışsınız, bazı kitapları gerçeğe çok yakın olduğu için kısa süreli yasaklanmalara ve ertelenmelere de maruz kalmış biridir. Kitabın karakterinin tecavüze uğramamasını eleştirmeniz de kitabın en önemli unsurunu maalesef gözden kaçırdığınızı gösteriyor.
Bu tarz hiçbir kitabı da edebi yönden eleştirmemek gerekiyor çünkü yazılmak istenilen edebi bir eser değil temposu yüksek bir romandır, hedefte olmayan bir şeyi hedefmiş gibi görmeniz de maalesef yanlışlarınızdan bir diğeri. Meade'i 14 senedir okurum hiçbir kitabına da edebi yönden bakmadım, hele ki Dan Brown ve Grange yönünden de bakmadım. Dan Brown ve Grange bile birbirinden farklı türde yazarlarken bir de üçüncü kişi ile kıyaslamak başka bir yanlışınız. Hâlbuki Meade'i kıyaslamanız gereken yazarlar Robert Ludlum ve Frederick Forsyth'dir, -ki bu 2 büyük yazarın da doğal mirasçısı olarak gözükmektedir. Meade'i edebi yönden tanımak ve eleştirmek istiyorsanız Türkiye'de yok ama tiyatro oyunlarına, yazımlarına bakabilirsiniz.
Sıradan bir okur nedir bilmiyorum ama sıradan bir inceleme yazmışsınız.
Uğur Bey kardeşim, "Kitabın içinde tarihi olarak ne yazıyorsa hepsi gerek Türk kaynakları olsun gerekse yabancı kaynaklarda olsun yer almaktadır." demişsiniz. Hepsini geçtim sadece şu, Hırvat topçusunun yıktığı bir köprü için "Sırplar yıktı" demeyi kurgu bahanesine sığdırabiliyorsanız başka bir şey yazmama gerek yok sanırım.
Sıradan okur, kendine her sunulanı kabul eden okurdur ve mesela siz sıradan bir okur değilsiniz benim gözümde.
Sıradan inceleme ise benim yazdığım şey değildir.
isimden dolayı eleştiri dediğiniz şey zaten işin esasıdır. Bosna Savaşı'nın temelinde isimler vardır. Çünkü o coğrafyada isim demek kimlik demektir.
Tecavüz edilmemesinden kastım çocuk değil, Lana'dır. Günlerce kimse elini bile sürmüyor ona. Acaba neyi kaçırmışım, söyler misiniz?
Roman yazmak insanlara tarihi gerçekleri değiştirme hakkını verebilir mi, tartışılır. Bence veremez. Şöyle düşünün, bir yabancı yazar gelip bizim Milli Mücadele dönemimizi yazacak. Orada Yunanları işgalci ama İngilizleri Türk yanlısı gösterecek. Bizim kuvvacıların isimleri Türk isimleri olmayacak, yahut annesi başka milletten falan olacak, sanki Türkleri Türk olmayan birileri kurtarmış gibi olacak... Bunu kabul edebilir misiniz? Glenn Meade'in yaptığı şey tam olarak bu olmuş.
Glenn Meade'e edebi yönden bakılamayacağı ile ilgili bir yasak söz konusu değilse, ben edebi yönden bakarım. Zayıf bulurum yahut bulmam. Şiddetli tepkinizi anlayabilmiş değilim. Meade hiç okumadığımı, bu romanını da sırf Bosna'dan bahsettiği için aldığımı söylemiştim.
Yazarın en büyük başarısı, içinde bir tane bile Boşnak olmayan bir Boşnak katliamı romanı yazabilmesidir(!)
Özetle, Bosna hakkında ayrıntılı bilgiye sahip olmayanlar için efsanevi bir roman bile olabilir ancak benim için öyle değil; gayet Hırvat taraflı ve yanlış yönlendirilmiş bir roman olmuş.
Şöyle söyleyeyim: Ya siz bu kitabı okumamışsınız ya da ben başka bir kitap okumuşum.
Öyle bir yazmışsınız ki sanki Meade tamamen Boşnak katliamının ciddiyetini ve acısını bu kitabıyla azaltma amacı güdüyor. Klasik bir “Hristiyan işte,bize her zaman karşı bunlar” mantığı..
Hayır yanlış dostum. Glenn Meade kitabın ilk 100 sayfasında Boşnak katliamını öyle bir anlatıyor ki.. Olayı tüm çıplaklığıyla yazıyor. Boşnakların nasıl zulüm gördüğünü anlatıyor.. Benim okurken artık midem kaldırmadı. İnsan insana bunu nasıl yapar dedim,kitaba devam edemeyeceğimi bile düşündüm.
Ve yazar bunları yaparken çok net bir biçimde Sırp ve Hırvatlar’ı suçluyor. Bence örneğin bu kitap Sırbistan’da tepki görüyordur. Kimse gerçeklerin bu kadar çıplak yansıtılmasını sevmez.
‘Eşitleme’ konusuna girmiyorum bile. Kitabın neresinde okudunuz lütfen yazın,bir daha okuyalım.
Ben bu kitabı okuyacak insanlara net bir biçimde şunu söyleyebilirim: Hiçbir şekilde din-ırk ayrımı yapma amacı gütmüyor bu kitap. Orada yaşananları azaltmak hedefinde hiç değil.
Sonuçta bir kurgu.. Ama hiçbir zaman en ufak bir tarafa meylederek yazılmış bir kitap olmadığını düşünüyorum.
Saygılarımla
Yazacaklarım, yazdıklarımın tekrarı olacaktır.
Bosna konusunda az buçuk bilgi sahibiyim ve biraz da olsa edebiyattan anlarım.
Birkaç cümle, Türk Milli Mücadelesi'ni anlatırken Türklerden başka herkesi anlatmak gibi olmuş roman. Romanda bir tane bile Boşnak yok diyorum, yok.
Saygılar bizden.
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.