Amerikalı yazar Jared Diamond ,ki ben kitabı okuduğum zaman Game Of Thorenes'un da son sezonunu büyük bir merakla izlediğimden olsa gerek harf benzerliklerinden dolayı Jorah Mormont diye çok okuduğum anlar oldu :) Türkiye’ye özel giriş bölümüyle kitaba başlıyor, ama okurken hep başka ülkelere özel girişinde de neler yazdığını merak ettim. İnsanın yeryüzüne gelmesinden bu yana gösterdiği gelişmeler, farklı yerlerde farklı zamanlarda görülmeye başlamış tarım, hayvancılık, teknoloji, icat konularının neden bazı yerlerde daha önce çıkıp da başka yerlerde daha sonra görüldüğünü, bunda halkların yaşadığı coğrafyanın etkilerini, kimi yerde tutucu kabilelerin teknolojiye kapalı olmasının getirdiği farklılıklar gibi birçok yönden insanlık tarihini ele alıyor. Diamond, Yeni Gine’de yerel halkının yanında uzun zaman geçirmiş ve kitap buralı Yali’nin sorusuyla başlıyor “Neden siz beyazların bu kadar çok kargosu(malı) var, bunları Yeni Gine’ye neden getirdiniz ve biz siyahların kendi kargosu neden bu kadar az?” Bu soruya farklı yönlerden yapılan açıklamalarla bölüm bölüm tüfek, mikrop ve çelik ekseninde tüm kitap boyunca bu soruya cevaplar buluyoruz. Yazar, atalarımızın ilk yurtları Afrika’da üç yakın akrabalarımızın goril, şempanze cüce şempanzenin çok fazla fosillerinin burada bulunması sonucu insan evriminin ilk evrelerinin Afrika’da geçtiğine işaret ediyor. Tarıma geçilmesiyle birlikte fazla yiyecek üretimi sayesinde topluma yararlı işler yapmak için bolca vakit kalıyor. Bu da metal aletlerin yapımı, şef ve kral kavramlarının ortaya çıkması, yazının bulunması gibi icatlara yol açıyor. Zamanla tarım sayesinde güç unsuru olan kılıçlar, mikrop ve çeliğe evriliyor, bunu modern dünyada gücün sembolleri olarak açıklıyor ve kitabın adı da buradan geliyor. Dünya üzerinde evcilleştirilmeye müsait en fazla yabani bitki ve hayvan türünün ana vatanı Türkiye, Irak, İran, Suriye, Lübnan, Ürdün ve İsrail’i kapsayan Güneybatı Asya coğrafyası yani eğimli hilal aya benzediği için "Bereketli Hilal" olarak biliniyor. Yerleşik hayata ilk geçenler burada, ilk metal aletleri geliştirip imparatorlukları ve düzenli orduyu kurup hızla batıya ve doğuya doğru yayılma gösteriyorlar. Beraberinde dillerini de götürüyorlar, böylece Hint-Avrupa dilleri oluşuyor. Yazar kitabın bulunduğu yerde İngilizce konuşulma sebebini Anadolu’da yaşamış antik çiftçilerden geldiğini böyle açıklamış. Antik Hititçe birçok dile evrilmesine rağmen Türkler Orta Asya’dan gelip Anadolu’yu fethettikten sonra da kendi dillerini bırakmayıp Türkçe’yi yayıyorlar. Kıtaların doğu-batı, kuzey-güney yönlerinde uzanış şekillerinin tarımın, bitki çeşitliliğinin yayılma hızına etkisi, yabani bitkilerin nasıl evcilleştirildiği, yeryüzündeki 148 büyük yabani otobur memeli kara hayvanının yalnızca 14 tanesinin evcilleştirilebildiğini, bir icadın yayılmasının yapılmasından neden daha önemli olduğunu, yarışan insan mucidin fazla olmasından dolayı teknolojinin en hızlı geliştiği yerlerin kalabalık nüfuslu yerler olduğunu, mikropların ülkelere savaşta nasıl yarar sağladığı, tüm bunları ayrıntılarıyla ilgi çekici bir şekilde anlatıyor. Diamond, tarih ve yer adlarından bugüne kadar kanıtlanmış olanları veriyor, fakat aksi ispat edilebileceğini,değişiklik gösterebileceğini vurguluyor. Şüphecilik bilimde hiç bitmemesi gerekir ki yeni araştırmalarla farklı bilgilere ve en doğru olanlarına ulaşılabilsin. Bilimin en sevdiğim tarafı da bu, ucunun açık olması, araştırmayı sürekli kılması. Yazar tek bir cümleyle kitabın özünü açıklıyor: "Tarih farklı halklar için farklı yönde gelişti ama bu, çevresel farklardan dolayı böyle oldu, o halkların biyolojik farklılıklarından dolayı değil." Toplumlar arasındaki farklılıkların neden kaynaklandığını bilimsel yollarla bize sunuyor. Aklıma bir zamanlar siyahilere ikinci sınıf muamele yapan, hatta hayvanat bahçesinde sergileyen Amerika, Belçika, İtalya gibi ülkeler geldi. Onları insandan saymayıp insana benziyorlar, insana en yakın varlık diyerek tanımlamışlar. Irkçılık o zamanlar kadar olmasa da bugün de yaşanmaktadır. İnsanlık tarihini her yönden inceleyen bu kitap bir nebze de olsun sığ beyinleri aydınlatmaya yarayabilir. Son olarak araştırma kitaplarında anlatımın akıcı olması, dilin anlaşılır olması önemli. Yoksa birçok ayrıntıyı kaçırmış oluyorum, kopukluklar yaşıyorum. Bu kitap da sade, anlaşılır bir dille yazılmış, kolaylıkla okuyup bilgileri sindirebildim. İnsanlığın gelişim tarihini kapsamlı bir şekilde tüfek, mikrop ve çelik üçgeninde okuyoruz. Diğer okuduğum Sapiens, Homo Deus, Türlerin Kökeni, Coğrafya Mahkumları kitaplarıyla bir bütünlük oluşturmuş durumda, hatta hepsinin karışımı diyebilirim, bana yeni bilgiler kazandıran böyle kitapları okumayı seviyorum.

Tüfek, Mikrop ve ÇelikJared Diamond · Pegasus Yayınları · 20187,6bin okunma

·

177 görüntüleme

PiSSoKaKKeDiSi

@pissokakkedisi ·

26 Mayıs 2019 15:50

Eline, kalemine ve yüreğine sağlık...

Derya

@derya_ ·

26 Mayıs 2019 16:59

Teşekkür ederim :)

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.