BASMACI HAREKETİ ENVER PAŞA
Önce Berlin'e, sonra da Moskova'ya kaçan Enver Paşa Lenin'e, Türkiye'de yeniden iktidara gel-mesine yardım ederlerse, İngiliz Hindistanı'nı teslim edece-ğine söz verdi. Bu teklife kanan Lenin, 1921 Kasım'ında Müslü-manlar'ı cihad bayrağı altında toplayarak seferine baş-layabilmesi için onun Orta Asya'ya gitmesine izin verdi. An-cak, Orta Asya'da yeni bir Osmanlı İmparatorluğu kurma ha-alini ferk etmemiş olan Enver Paşa bolşeviklere ihanet ederek îngilizler'e değil, onlara karşı cephe aldı. İlk başlarda Moskova'dan bağımsızlık isteyen yerli Müslüman özgürlük savaşçıları Basmacılar'in başına geçip başarılar kazandı. Hat-ta, 1922'de Duşanbe'yi bile ele geçirdi. Bolşevikler'e karşı za-ferleri Orta Asya'da duyulmaya başlayınca, savunduğu Pan-Türkizm kavramı çoğuna uzak da olsa, bayrağı altına giderek daha çok insan toplandı. Ancak, Bolşevikler de örgütlenmeye başlayınca akıntı tersine döndü ve Enver Paşa, Lenin'in as-kerleri tarafından bugünkü Tacikistan'da kıstırıldı. 1922 Ağustosu'nda Bolşevik makineli tüfekçilerine karşı giriştiği bir intihar saldırısıyla sonuçlanan bu hikâyeyi, okuduğunuz kita-bın sona erdiği yerden sonraki olayları ele aldığım Setting the East Ablaze adlı kitabımda anlatmıştım.
·
9 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.