Yaratıcı zekasıyla insanı hayran bırakan bir yazarın mizah ve hiciv birleşimini okumamızı sağladığı kitabıdır. Çehov’dan tutun da Dostoyevski’ye kadar pek çok edebiyatçıya ışık olmuştur Gogol. İnceden inceden eleştirir bürokrasiyi, adaletsizliği, sıradan insanın yaşadığı acılara sebep olanları... Betimlemelerin etkileyiciliği büyüleyici! NEVA BULVARI: Gerçek hayattan bir örnek vermek gerekirse İstiklal Caddesi’ne; sanal dünyadan örnek vermek gerekirse instagram güzel bir örnektir Neva Bulvarı’nın karşılığına. Burada herkes en güzel hallerini en soylu ve beğenilesi şekliyle sunar birbirine. Aynı bizim hayatlarımızdaki gibi... Özellikle kadınlara inanmayın der Gogol, tıpkı kadınlarımıza inanılamadığı gibi... Yukarıdan aşağıya yaklaşan bir kamera misali yaklaşır seçeceği karakterlere doğru yazar. Birbirine göre iki zıt karakteri ortak bir amaç uğrunda birleştirir. İdealize kadın! Bir ressam bembeyaz Rus alemine nasıl ki renkler katmak istiyorsa öyle renklendirerek canlandırır hayalindeki kadını da zihninde. Bu kadın bir hayat kadını olsa da, onu sadece bir müşteri olarak görse de, bu hayatın zenginliğini sevse de, ressamın kahrından intihar edip ölmesine neden olsa da... Diğer kahramanımız olan asker ise, güzel gördüğü ve elde edemeyeceğine dair kuralları yıkmak istercesine bir evli kadına aşık olur. Hem de kocasının gözleri önünde bu kadını baştan çıkarmaya çalışarak! Neden? Fethetmek ister çünkü bir asker olarak. Nasıl ki ressam hayalini canlandırmak isteyip başarılı olamasa da bunu denemişse, işte öyle... BURUN: Bir burun insanın hayatında ne kadar yer edebilir ki bir gün kaybolduğunda onu her yerde fellik fellik arar insan? Öyle fantastik bir öyküdür ki bu mest eder insanı! Burun metaforu; pislik, kimlik, kibir, ömür boyu büyüyen ve yalan sembolü bir organ, pinokyo çağrışımı, deyimlere işlemesiyle zihnimize işleyen bir sözcük, estetik yaptıranların ilk aklına gelen ilgi çekici yerlerden biri... Ne zaman ki bir burun ihtiyacı kalmaz, o zaman döner yine kişiye yapışır o burun. Öyküdeki ilginç noktalardan biri de burnun kaybolduğunda bir berberin ekmeğinden çıkmasıdır. Neden bir emekçinin ekmeği? Çünkü ekmektir aslolan ve ekmeği kibirle kirletmek kabul edilmemelidir. Bu yüzden karı kocanın arası dahi açılma noktasına gelebilir. Büyülü gerçekçilik akımının önünü açmasına en güzel örnektir bu öykü. BİR DELİNİN HATIRA DEFTERİ: Hepimiz delirmişsek de farkında değilsek? İnsan delirdiğini anlamazmış derler. Belki de bir deliliktir yaşanan dünyada uzun yıllardır. Şaka bir yana delirmek insana iyi hissettiriyorsa kahramanımız İvanoviç gibi belki de en güzelidir. Zengin kız fakir oğlan mitinin en güzel ve trajik olanından, sınıfsal farklılık örneklerinden. Günlük tutan ve hayata bağlı kalmaya çalışan en tatlı deli... Hayallerindeki kadına ulaşamıyorsa kişi gerçek hayatta, delirme hakkını kullanabilir zihin! Yaşasın özgürlük, yaşasın delilik, kahrolsun insan ezen zihniyet! (Gogol’ün de ruhsal buhranlar sonucu delirme noktasına geldiği ve intihar ettiği unutulmamalıdır.) PALTO: En meşhur, yürek dağlayan, kalbi sızlatan Gogol öyküsüdür! Sıcak yaz günlerinde değeri bilinmese de soğuk Rusya kışında hayatta kalmanın anahtarıdır palto. Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisinde beslenmeden güvenlik gibi en alt seviyedir ısınarak hayatta kalabilmek. Peki elli yaşlarında bir adam ömür boyu yediğinden içtiğinden dahi kısarak aldığı paltoyu belli olmayan birine kaptırırsa nolur? Kimdir onun paltosunu alan? İnsan mı sistem mi? Akaki Akakiyeviç, o kadar sıradan bir memurdur ve sessiz, çalışkandır ki kendimizden biri olarak severiz onu. Palto, günümüz insanı için başını sokabileceği bir evdir çoğu zaman, bir emekli maaşıdır. Elinden alındığında can verecek kadar korktuğu... PORTRE: Şeytani bir portreye sahip olmak için, borç batağında olup ev kirasını ödeyemeyecek durumda bile elindeki avucundaki parayı kim verir? O şeytani portrede kendinden bir parça gören mi sanata aşık olup portrenin gerçekçiliğine hayran olan mı? Her ikisi de belki de. Sanatçı, resim yapmak ve dünyayı güzelleştirmek isterken dünyanın maddiyatçılığıyla mücadele edemez ve para hırsına kapılırsa kimi suçlarız? Sanatçı özgür bırakılsa bir tuval kadar temiz kalarak eserler sunmalıdır diye düşünür yazar. Öteki türlüsünde ise beyaz tuvalin kirlendiğinde çok daha fazla kirli görüleceğini de hissettirir bize. Vicdan muhasebesi öyküsü tam olarak budur! Güldürürken düşündüren, düşündürürken kederlendirebilen bir kitaptır bu okunması gereken.