José Saramago - KörlükÖncelikle yazarın okuduğum ilk kitabı, ilk başlarda şaşırarak sayfalarını çevirmiş hatta cümleleri okurken zorlanmıştım çünkü; Yazar eserinde sadece nokta ve virgül kullanmış diğer hiçbir noktalama işaretlerini kullanmamıştı. İlk başlarda zorlansam da sonradan alıştım bu duruma. Ayrıca kitapta karakterlerin isimlerinin olmadığına da dikkat çekmek isterim.
Ütopya ve distopya tarzı yazılan eserler arasından George Orwell’in 1984 eseri ile başlamış olmam beklentilerimi biraz yüksekte tutmama neden oldu. Kitabı araştırırken ‘’ Kırmızı Işıkta duran bir adam, yeşil ışık yandığında her yeri bembeyaz görüyor ve kör oluyor. Bulaşıcı olan bu körlük salgın bir hastalığa dönüşüp tüm ülkeye yayılıyor’’ cümlesi ben de çok aşırı bir macera ve sürükleyicilik uyandırdı. Kitabı okurken bu sürükleyiciliği çok fazla hissettiğim söylenemez. Eser verilen mesajlar anlamında mükemmel bir niteliğe sahip, düşündürücü ve sorgulayıcı bir yanı var. Ama sürükleyicilik kısmında biraz eksik kaldığı söylenebilir.
Yazar bu eserinde kör olan insanlar üzerinden, toplumsal bir körlüğü iliklerine kadar işlemiş. Kör olmanın aslında gözlerimizin görmemesi ile alakalı olmadığını, gören gözlerin de aslında kör olabildiğini ,Toplumsal yaşamın nasıl kötülüğe dönüşebileceğini, organize olmanın önemini, umudun, sabrın, vicdanın, ahlak anlayışını ve toplumsal yıkılışı çok güzel bir şekilde işlemiş.
Eseri okurken gruplar arasında ki diyaloglara gizlenmiş mesajlara dikkat etmenizi öneririm.
Kitabı okurken altığını çizdiğim bazı yerler oldu. Bu kısımların üzerinde biraz düşünmek yazarın vermek istediği mesajları anlamaya çalışmakta fayda var.
‘’ ve ben körlerin en körüyüm insan öldürdüm çünkü ve gerekirse tekrar öldürürüm. ‘’
‘’ Doğru tabaklarımızı utançla dolduramayız ya, söylediklerinde haklısın,utanma duyguları eksik olduğu için kursaklarını dolduranlar hep olmuştur.
‘’ Neyse ki şeytan hep kapının arkasında beklemez’’
‘’ölecek olduğumuzu doğduğumuzdan beri biliyoruz, bu yüzden bir bakıma hepimiz ölü doğmuş sayılırız. ‘’
‘’her yaşam vaktinden önce sona erer’’
‘’bizim yaşattığımız ve bizim bu halimizle yaşatan duygular gözlerimizden doğmuştur. Gözlerimiz olmasaydı duygularımız bambaşka olurdu.
‘’gelecek yoksa şimdiki zaman hiçbir işe yaramaz’’
‘’bütün hikayeler evrenin yaratılış hikayesine benzer. O anda orada kimse yoktur,kimse tanık olmamıştır ama yine de olanları herkes bilir.
‘’zorunluluk çok şey yaptırır sevgilim.’’
‘’asıl zor olan insanlarla birlikte yaşamak değil onları anlamak’’
‘’öldükten sonra çekilen acılara katlanmak daha da zordur.’’
‘’ölülerin yanından onları görmeden geçip gitmek çok eskiden beri insanlığın alışkanlığıdır.’’
‘’körlerin en kötüsü artık görmek istemeyen kördür’’
‘’erkekler hep aynı, bir kadının karnından çıkmış olmayı onlar hakkında her şeyi bilmek için yeterli sayıyorlar.’’
‘’ bir gün dünya da artım yararlı hiçbir şey yapamaz hale geldiğimizi fark edersek, yaşamımıza basitçe son verecek kadar cesur olabilmeliyiz. ‘’
‘’ fikri değiştirmenin en kolay yolu, sağlam bir umuda bel bağlamaktır.’’
‘’Fethetmek zorunda olduklarımızdan çok, kendini bize kendiliğinden sunanları sahipleniriz.’’
‘’Zaman kumar masasında karşımızda duran bir oyuncudur ve oyunun tüm kartları onun elindedir. Bizler ancak hayatımızı verirsek bir şeyler elde edebiliriz’’
‘’hiç değişmeyen başka bir şey de, kişilerin ötekilerin düştüğü kötü durumdan yararlanmasıdır.’’
Ve son olarak,
Neden kör olduk? Bilmiyorum belki bir gün nedenini öğreniriz. Ne düşündüğümü söyleyeyim mi sana? Bence biz kör olmadık, biz zaten kördük, gören körler mi ? gördüğü halde görmeyen körler!
