İstanbul'da İngiliz yüksek komiseri Sir H. Rumbold'dan İngiltere dışişleri bakanı lord Curzon'a yazı no 248............... 303
Ek. 1920 Türkiye yıllık raporu. Padişah veliaht Tevfik paşa damat Ferit paşa müşür İzzet paşa Mustafa Kemal paşa ve Kazım Karabekir Paşa'nın kişilikleri.
1. Padişah: şehzadeliğinde vahdettin'in Avrupa'da hiç tanımadığı Türkiye'de ise ittihatçılara karşı olmakla bilindiği zeki saltanatı korumak, ülkeye hizmet etmek isteyen bir kimse olmakla birlikte zayıf pısırık ve temkinli bir kimse olduğu için hakim rol oynayamadığı, ancak İngiltere'nin lütfenun Türkiye'yi kurtarabileceğine inandığı aşırı derecede sinirli olduğu yine de düşüncelerini açık seçik anlatabildiği iki kızı bir oğlu bulunduğu.
2. Veliaht: prens abdülmecid'in öteden beri ılımlı bir kimse olarak tanındığı şimdi büyük ölçüde milliyetçilerin etkisi altında kaldığı ama İngiltere ile işbirliğine inandığı padişahla veliaht arasındaki ilişkilerin gergin olduğu.
3. Tevfik Paşa'nın zeka ve enerji üstünlüğünden yoksun olduğu nazırlıkta ve sadrazamlıkta kalabilmesinin yaşlılığına tecrübesine padişaha sadakatına borçlu bulunduğu çevresinin etkisinde kaldığı çevresinin ise milliyetçi sempatisi ile dolu olduğu.
4. Damat Ferit Paşa'nın aslında mütareke döneminin ürünü olduğu saraya damat olduğu dönemden beri yaşamakta olduğu Fildişi kulesi'nden asıl mütareke döneminden çıkıp Türk tarihinin en kasvetli gerçekleri içine girdiği vatandaşları arasında en çok nefret edilen kişi olduğu kusurlarına yanlışlarına rağmen Ferit Paşa'nın büyük cesaretini kanıtladığı iktidardan düşmüş olmakla birlikte Ferit Paşa'nın hala dağınık anti Kemalist güçlerin mihrakı olduğu.
5. mareşal İzzet Paşa'nın başarılı bir askerlik hayatından sonra yemen'de asker diplomat olarak ün yaptığı 1913'te kısa bir süre Harbiye nazırlığında büyük savaşta aktif hizmette bulunduktan sonra mütareke döneminde sadrazam olduğu milliyetçilere yakınlığı ile tanındığı milliyetçileri yatıştırmak için gönderildiği Ankara'dan başarısızlıkla döndü ama İzzet Paşa'nın ılımlı milliyetçiliğin merkezi olabileceğinin hala umulduğu.
6. Mustafa Kemal paşa askeri öğrenciliğinde çalışkanlığıyla sivrildi arkadaşları arasında dikbaşlı bir subaydı 1907'de selanik'e atanınca İttihat ve terakkiye İtalyan mason locasına girdi savaş içinde ölçüsüz cesareti ile tanındı Enver paşa ve Almanlar ile ilişkileri gergindi 1919 yılı başlarında milliyetçi hareketin tohumlarını attı genel müfettiş olarak Anadolu'ya atlayınca milliyetçi hareketin başına geçti ve bu hareketin tartışmasız lideri oldu konuşmaları hükmedicidir. Yurtsever ve dürüst olmamakla suçlanamaz.
7. Kazım Karabekir paşa milliyetçi örgütün içinde apayrı bir yeri vardır ve ilerde önemli rol oynayabilir bazı raporlara göre Mustafa kemal'den daha fazla bolşeviklerle ittifaktan yanadır bazı kimselere göre ise padişaha yürekten bağlıdır ve Ankara'nın politikasına güvenmemektedir. Herhalde potansiyel önem taşıyan apayrı bir faktördür.
·
15 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.